تنبلی چشم قابل درمان است؟

درمان تنبلی چشم

تنبلی چشم یا آمبلیوپی نوعی اختلال چشمی است که با بروز آن چشمی که به ظاهر سالم است ، دچار کاهش دید مرکزی می شود. در واقع در این شرایط ساختمان ظاهری چشم سالم است اما علی رغم استفاده از عینک هم دید چشم کامل نیست. زمانی که بینایی در یکی از چشم ها طبیعی بوده و در چشم دیگر غیر طبیعی باشد ، آن چشمی که بینایی اش تکامل نیافته به ضعف بینایی دچار شده و پس از مدتی تنبل می شود. این عارضه معمولا در 2 الی 3 درصد کودکان دیده خواهد شد و بهترین زمان برای درمان آن ، دوران نوزادی یا اوایل کودکی است.

بهترین دکتر متخصص چشم در شیراز چطور در سایت دکتر کجاست انتخاب کنیم؟ از تخصص هر دکتر و نظرات کاربران می توانید بهترین دکتر خود را انتخاب کنید

علت تنبلی چشم چیست؟

قدم اول در درمان تنبلی در چشم ، دریافت علت آن است. در بیشتر مواقع علت تنبلی در چشم ، به صورت ارثی از والد به فرزند رسیده است. در طی بررسی کلی علت این عارضه به سه دسته تقسیم می شود. هر یک از این موارد را در ادامه شرح می دهیم:

• استرابیسم یا انحراف چشم

افرادی که دچار تنبلی در چشم هستند ، ممکن است به انحراف چشم نیز دچار باشند. استرابیسم زمانی ایجاد می شود که کودک برای فرار از دو بینی ، از چشمی که بینایی کامل تری دارد ، استفاده می کند. این موضوع سبب می شود چشم ضعیف تر منحرف شود و انحراف در چشم ایجاد کند.

• عیوب انکساری

عیوب انکساری ، در افرادی ایجاد می شود که دچار دور بینی ، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم هستند. در چنین شرایطی چشم ضعیف تر ، به اصطلاح تنبل می شود. اما اگر عارضه های گفته شده در هر دو چشم وجود داشته باشد ، تنبلی در هر دو چشم ایجاد می شود. برای درمان تنبلی چشم ناشی از عیوب انکساری لازم است هر چه سریع تر به چشم پزشکی معتبر مراجعه کنید.

• ایجاد مسدودیت در مسیر بینایی

افرادی که پلک افتاده دارند ، یا دچار آب مروارید ، کدورت قرنیه و عارضه های دیگری هستند که قسمتی از دید آن ها را مسدود کرده نیز ، می توانند دچار تنبلی در چشم شان شوند. اگر فردی به دلیل مسدودیت در مسیر بینایی ، دچار تنبلی در چشم شود ، این حالت از آمبلیوپی را در شدیدترین حالت خود تجربه می کند. بنابراین بهتر است ، برای درمان عارضه ایجاد شده ، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کند.

درمان تنبلی چشم بزرگسالان

افرادی که در بزرگسالی دچار عارضه مذکور می شوند ، بعد از تشخیص اپتومتریست و چشم پزشک در کلینیک نورنگاه کرج ، می توانند از عینک مناسب ، لنز و حتی در مواقعی از قطره های چشمی استفاده کنند. قطره های چشمی مخصوص می توانند تاری را از بین ببرند و شفافیت در تصویر ایجاد کنند. تمرینات بینایی از دیگر راه های درمان است. این تمرینات توسط چشم پزشک با ارائه می شود و می تواند به درمان عارضه مذکور در افراد بزرگسال کمک کند.

بهترین زمان برای درمان تنبلی چشم کودکان

گرچه چشم های نوزادان از همان بدر تولد مورد معاینه قرار می گیرد ، اما بین سنین 3 تا 4 سال ، معاینه های دقیق تری در چشم انجام می گیرد و بعد از پایان این سن در سنین 5 سالگی ، معاینات چشم کودکان مانند بزرگسالان انجام می شود. بهترین زمان برای تشخیص و درمان دقیق بینایی چشم ، قبل از 6 سالگی است. خوشبختانه ایران در زمینه علم چشم پزشکی پیشتاز است و می توان با تشخیص به موقع و سریع این عارضه را در کودکان درمان کرد.

ویژن تراپی یا تمرینات بینایی

ویژن تراپی را می توان به عنوان یک درمان استاندارد (عبارت از زنجیره ای از فعالیت های حسی-عصبی و عصبی-عضلانی) که به طور اختصاصی برای هر بیمار تجویز می شود، تعریف کرد. در طی این روش، تکامل، توان بخشی و برقراری مهارت های بینایی و پردازش آن توسط اپتومتریست کنترل می شود.

نزدیک به 50 سال است که ویژن تراپی به عنوان یکی از اصلی ترین و کامل ترین درمان های  تنبلی چشم در دنیا کاربرد دارد.

در کشور ما -هر چند کم- مراکز و کلینیک های پیشرفته ویژن تراپی وجود دارند که با ارائه ی آزمایش های علمی در درمان تنبلی چشم، کمک شایانی در رفع این بیماری می کنند.

در نهایت باید گفت خبر خوب برای افراد بزرگسال این است که امکان بهبودی در دید چشم تنبل آن ها وجود دارد اما متاسفانه تضمینی برای آن نیست. موارد با هم متفاوتند و هر بیماری باید به طور جداگانه مورد بررسی و ارزیابی توسط تست عملی بینایی قرار گیرد.

به کار گرفتن چشم تنبل

پس از اصلاح بینایی و رفع هرگونه مشکل اساسی، اقدامات متعددی وجود دارد که می تواند برای کمک به بهبود بینایی انجام شود.

اکلوژن یا استفاده از چشم بند: یک چشم بند بر روی چشم “سالم” قرار می گیرد تا چشم تنبل مجبور به کار شود. از آنجا که مغز اطلاعات را فقط از این چشم دریافت می کند لذا نمی تواند آن را نادیده بگیرد. چشم بند نمی تواند انحراف چشم را برطرف کند ولی باعث بهبود بینایی چشم تنبل می شود.

طول دوره درمان به عوامل زیادی از جمله سن کودک، شدت مشکل، و میزان پایبندی آن ها به دستورالعمل های متخصص بستگی دارد. چشم بند معمولا هر روز چند ساعت پوشیده می شود. کودک باید هنگام استفاده از چشم بند، به انجام فعالیت هایی با فاصله نزدیک مانند خواندن، رنگ آمیزی، یا انجام تکالیف مدرسه تشویق شود.

قطره چشمی آتروپین:

این قطره ها ممکن است برای تاری دید در چشم سالم مورد استفاده قرار گیرند. آتروپین مردمک چشم را گشاد می کند و لذا هنگام مشاهده اشیاء نزدیک، دید را تار می کند. این وضعیت باعث می شود که چشم تنبل بیشتر کار کند. در مقایسه با چشم بند، آتروپین معمولا برای کودکان کمتر ناخوشایند بوده و می تواند به همان اندازه موثر باشد. برای کودکانی که تحمل پوشیدن چشم بند ندارند، ممکن است قطره چشمی تجویز شود.

تمرین بینایی:

تمرینات و بازی های مختلفی وجود دارد که می تواند برای بهبود بینایی در کودکان مورد استفاده قرار گیرد. متخصصان این روش ها را برای کودکان بزرگ تر مفید می دانند. تمرین بینایی می تواند همراه با سایر روش های درمانی انجام شود.

عمل جراحی: گاهی برای بهبود انحراف چشم از عمل جراحی استفاده می شود که به ترازمندی بهتر چشم ها می انجامد. این عمل ممکن است بینایی را بهتر کند یا تاثیری در بینایی نداشته باشد.