مراحل تصفیه فاضلاب چگونه است؟
مراحل تصفیه فاضلاب و انواع آن
تصفیه آب صنعتی و فاضلاب، فرآیندی است که طی آن فاضلاب (آبی که دیگر نیازی به آن نیست یا برای استفاده مناسب نمی باشد) به آبی تبدیل می شود که می تواند دوباره به محیط زیست برگردد و در طبیعت تخلیه شود. فاضلاب از فعالیت هایی مانند استحمام، شست و شو، استفاده از توالت، آب روان و آب باران تشکیل می شود. فاضلاب پر از آلاینده هایی از جمله باکتری ها، مواد شیمیایی و سموم دیگر است.
هدف از تصفیه فاضلاب این است که آلودگی های درون آن، به میزان قابل قبولی کاهش پیدا کند و فاضلاب برای تخلیه مجدد به محیط زیست امن و بی خطر شود. در این مقاله به شما می گوییم تصفیه فاضلاب چیست و چگونه کار می کند. همچنین مراحل تصفیه فاضلاب را گام به گام توضیح داده ایم. با ما همراه باشید.
انواع تصفیه فاضلاب
پسماند های صنعتی و به طور کلی فاضلاب، حاوی مواد شیمیایی و سموم زیادی هستند که می توانند به محیط زیست آسیب برسانند. به همین دلیل تصفیه آب صنعتی و گندزدایی فاضلاب از اهمیت بالایی برخوردار است. مراحل تصفیه فاضلاب به 3 روش انجام می شود: تصفیه شیمیایی، تصفیه فیزیکی و تصفیه بیولوژیکی.
در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب، برای تجزیه مواد زائد و پسماندها از باکتری ها استفاده می شود. در تصفیه شیمیایی از مواد شیمیایی و واکنش های شیمیایی استفاده می شود و در تصفیه فیزیکی از فرآیندهای فیزیکی استفاده می گردد. از روش تصفیه بیولوژیکی بیشتر برای تصفیه فاضلاب خانگی و تجاری استفاده می شود و روش تصفیه فیزیکی برای تصفیه فاضلاب صنایع، کارخانه ها و کارگاه های تولیدی مناسب می باشد.
براساس تعریف ویکی پدیا، تصفیه فاضلاب با دستگاه تصفیه آب صنعتی 20 متر مکعب فرآیندی است که طی آن آلاینده ها از ها حذف می شوند و فاضلاب به پساب قابل استفاده تبدیل می گردد و به چرخه طبیعت باز می گردد. نام دیگر فرآیند تصفیه فاضلاب، احیا آب می باشد زیرا فاضلاب تصفیه شده می تواند برای اهداف دیگر استفاده شود. فرآیند تصفیه فاضلاب در یک تصفیه خانه صورت می گیرد و اغلب به آن تاسیسات بازیابی منابع آب (WRRF) یا (STP) گفته می شود. تمام آلودگی ها و آلاینده های موجود در فاضلاب شهری طی فرآیند تصفیه، حذف یا تجزیه می شوند.
مراحل تصفیه فاضلاب
در زیر مراحل تصفیه فاضلاب آورده شده است:
1. جمع آوری فاضلاب
این اولین مرحله در فرآیند تصفیه فاضلاب است. دولت، صاحبان خانه و صاحبان مشاغل برای جمع آوری فاضلاب و هدایت آن به یک نقطه مرکزی، از سیستم های جمع آوری استفاده می کنند. منظور از فاضلاب جمع آوری شده، عمدتا همان آبی است که در فعالیت های روزمره ما مانند آشپزی، حمام، لباس شستن و غیره تولید می شود.
این آب با استفاده از سیستم های زهکشی زیرزمینی یا مسیرهای اگزوزر و توسط افراد خبره جمع آوری و سپس به تصفیه خانه هدایت می شود. حمل و نقل و جا به جایی فاضلاب باید تحت شرایط بهداشتی انجام شود. لوله ها و مسیرها باید ضد نشت باشند و افرادی که این خدمات را ارائه می دهند، باید از لباس محافظ استفاده کنند.
2. کنترل بو
در فرآیند تصفیه فاضلاب، کنترل بو بسیار مهم است. فاضلاب حاوی مواد کثیف زیادی است که با گذشت زمان باعث بوی بد می شوند. برای اینکه بوی بد فاضلاب در مناطق اطراف پخش نشود، مرحله کنترل بو در تصفیه خانه آغاز می شود. تمام بوها با استفاده از مواد شیمیایی مهار می شوند و عناصر تولید کننده بوی بد خنثی می گردند. مرحله کنترل بوی فاضلاب بسیار مهم است و در فرآیند تصفیه پساب باید حتما انجام شود.
3. غربالگری
غربالگری مرحله بعدی در فرآیند تصفیه فاضلاب است. غربالگری شامل برداشتن اشیا بزرگ مانند پوشک، پلاستیک، نوار بهداشتی، پارچه، پنبه، دستمال مرطوب صورت، بطری های شکسته یا سر بطری می باشد. این اشیا و وسایل می توانند به تجهیزات تصفیه خانه آسیب برساند و باعث بروز مشکلات جدی برای ماشین آلات و تجهیزات شوند، به همین دلیل باید حتما از داخل فاضلاب برداشته شوند. برای غربالگری از تجهیزات مخصوصی استفاده می شود و با استفاده از این تجهیزات، پسماند های جامد از فاضلاب جمع و در عملیات دفن زباله، دفع می شوند.
4. تصفیه اولیه
تصفیه اولیه شامل جداسازی مواد جامد ماکرو از فاضلاب است. برای تصفیه اولیه، فاضلاب را در مخازن بزرگ می ریزند تا مواد جامد در سطح مخازن رسوب کنند. لجن و زباله های جامدی که در سطح مخازن ته نشین می شوند، توسط اسکراب های بزرگ برداشته می شوند و به مرکز مخازن استوانه ای رانده می شوند تا بعدا برای تصفیه بیشتر از مخازن خارج شوند. سپس فاضلاب باقیمانده برای تصفیه ثانویه پمپاژ می شود.
5. تصفیه ثانویه
تصفیه ثانویه که به عنوان فرآیند لجن فعال نیز شناخته می شود، شامل افزودن لجن به فاضلاب برای اطمینان از تجزیه و تصفیه بیشتر آن است. در این مرحله ابتدا هوا در مخازن هوادهی عظیمی پمپ می شود تا فاضلاب را با لجن ترکیب کند. اصولا مقدار لجن افزوده شده، کم می باشد و این باعث رشد باکتری هایی می شود که از اکسیژن استفاده می کنند و میکروارگانیسم های کوچک موجود را از بین می برند. این فرآیند منجر به تولید ذرات بزرگی می شود که در ته مخازن قرار می گیرند. فاضلاب برای مدت زمان 3 تا 6 ساعت از مخازن بزرگ عبور می کند.
6. هضم جامدات زیستی
مواد جامدی که پس از مراحل تصفیه اولیه و ثانویه ته نشین می شوند و هنوز در فاضلاب باقی مانده اند، به سمت هضم کننده ها هدایت می شوند. هضم کننده ها در دمای اتاق گرم می شوند و پسماند های جامد باقی مانده را از بین می برند. طی فرآیند هضم جامدات زیستی، گاز متان تولید می شود و از گاز متان تشکیل شده معمولا به عنوان منبع انرژی در تصفیه خانه ها استفاده می گردد. این گاز می تواند برای تولید برق در موتور ها یا هدایت تجهیزات کارخانه ها مورد استفاده قرار بگیرد. از این گاز می توان در دیگ های بخار نیز برای تولید گرما استفاده کرد.
7. تصفیه نهایی
این مرحله مشابه مرحله ای است که در تصفیه خانه های آب آشامیدنی وجود دارد که طی آن آب خام برای مصارف آشامیدنی تمیز و تصفیه می شود. تصفیه نهایی توانایی حذف 99 درصد ناخالصی های فاضلاب را دارد. در پایان این مرحله، پساب تولید شده، کیفیتی نزدیک به کیفیت آب آشامیدنی دارد. متاسفانه، این فرآیند کمی گران است زیرا به تجهیزات ویژه، اپراتور های آموزش دیده و بسیار ماهر، مواد شیمیایی خاص و انرژی مداوم نیاز دارد که همه این ها به راحتی در دسترس نیستند.
8. گندزدایی
پس از تصفیه اولیه و تصفیه ثانویه، هنوز تعدادی میکروارگانیسم و آلاینده درون فاضلاب باقی مانده است که باید از بین بروند. برای از بین بردن آنها، فاضلاب باید حداقل به مدت 20 الی 25 دقیقه در مخازنی که حاوی مخلوطی از کلر و هستند، قرار بگیرد تا ضدعفونی و گندزدایی شود.
فرآیند ضدعفونی و گندزدایی، بخشی جدایی ناپذیر از روند تصفیه فاضلاب است. فاضلاب تصفیه و گندزدایی شده بعدا از طریق آبراه های محلی در محیط زیست رها می شود. فاضلاب ضدعفونی شده در صنایع، آبیاری مزارع، شستن لباس و … مورد استفاده قرار می گیرد.
9. تصفیه لجن
لجنی که در طی فرآیند های تصفیه اولیه و ثانویه تولید و جمع آوری می شود، نیاز به غلیظ شدن دارد. این لجن ها را در مخازن غلیظ قرار می دهند تا ته نشین شوند و از فاضلاب جدا گردند. این روند ممکن است تا 24 ساعت طول بکشد. فاضلاب باقیمانده جمع شده، برای تصفیه بیشتر به مخازن هوادهی عظیم بازگردانده می شود. سپس لجن تصفیه شده به محیط برگردانده می شود و می تواند برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار بگیرد.
مزایای تصفیه فاضلاب
تصفیه فاضلاب مزایای زیادی دارد که در زیر به این مزایا اشاره کرده ایم.
– تصفیه فاضلاب باعث می شود محیط زیست تمیز نگه داشته شود و هیچ آلودگی طبیعت را تهدید نکند.
– اگر فاضلاب تصفیه نشود، باعث به وجود آمدن بیماری های بی شماری برای انسان ها و حیوانات می شود. حتی ممکن است آلودگی موجود در فاضلاب باعث مرگ حیوانات و انسان ها گردد. تصفیه فاضلاب آلودگی پساب را به حداقل می رساند و در نتیجه ما را ایمن و سالم نگه می دارد.
– از فاضلاب بعد از تصفیه می توان در کارخانه ها و صنایع استفاده کرد. این کار نیاز به استفاده از آب شیرین را به حداقل می رساند. در نتیجه، به نوعی باعث صرفه جویی در مصرف آب می شود.
– تصفیه فاضلاب از شیوع بیماری های قابل انتقال از طریق فاضلاب جلوگیری می کند و از همه مهمتر، وجود آب کافی برای اهداف دیگر مانند آبیاری را تضمین می کند.
– فاضلاب ترکیبی از چندین ماده شیمیایی خاص، مواد مغذی و از همه مهمتر ذرات فلز است. تصفیه فاضلاب باعث بازیابی ذرات فلز می شود که این امر می تواند به طور موثر، نیاز جامعه به منابع طبیعی مفید را برطرف کند.
– دانشمندان و متخصصان به طور مداوم از روش های جدید برای بهبود روند بازیابی و تصفیه فاضلاب استفاده می کنند و به لطف آن ها اکنون می توانیم از فاضلاب تصفیه شده برای اهداف مختلف استفاده کنیم.
منبع : alibaba