درخواست طلاق از طرف زن و مهریه

شرایط درخواست طلاق از طرف زن

در قوانین فقه از حقوق زوج به‌منظور طلاق بیان گردیده شده است. ممکن است در ابتدا این‌طور به نظر آید که زوجه نمی‌تواند به زندگی مشترک خویش پایان دهد، لیکن با ملاحظه قانون در می‌یابیم که، قانون‌گذار تدابیری در نظر گرفته تا زوجه این امکان را داشته باشد که در مواقع ضرورت، تقاضای طلاق نماید وکیل مهریه میتواند تا حد زیادی به شما در این زمینه کمک کند. ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی مقرر کرده است:

« مرد می‌تواند هر زمان که مایل بود درخواست طلاق دهد و برای تحقق آن باید به داوری رجوع کرده و گواهی عدم سازش دریافت نماید.»

ولی زن در ۳ حالت برای تقاضای طلاق می‌تواند اقدام نماید:

حالت اول اختیار حق طلاق می‌باشد، در صورتی که زوج به زوجه وکالتنامه طلاق داده باشد، زوجه می‌تواند تقاضای طلاق نماید.

حالت دوم با در نظر گرفتن شروط دوازده‌گانه طلاق که در سند ازدواج قید گردیده و زوج آن را امضا نموده است، می‌توان تقاضای طلاق از جانب زوجه و مهریه را تعقیب نمود.

با ثابت نمودن هر کدام از این شروط، در صورتی‌که زوجه تقاضای طلاق نماید مهریه تعلق خواهد گرفت. این شروط به شرح ذیل است:

۱) عدم پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه یا بیشتر
۲) بدرفتاری زوج
۳) بیماری لاعلاج زوج
۴) جنون زوج در صورتی‌که نتواند فسخ نماید.
۵) اشتغال زوج به شغلی که به حیثیت زوجه و مصلحت خانواده ضربه وارد کند.
۶) اعتیاد زوج در صورتی‌که ادامه زندگی با مشقت باشد.
۷) زوج به حبس ۵ سال یا بیشتر محکوم گردد.
۸) ترک زندگی از جانب زوج بدون عذر موجه به مدت ۶ ماه یا بیشتر
۹) بچه دار نشدن زوج پس از ۵ سال و نابارور بودن وی ،زوج مجرم شناخته شود، و به مجازات حد یا تعزیری محکوم می‌گردد.
۱۰) ازدواج دوباره‌ی زوج بدون اجازه زوجه
۱۱) مفقودالاثر شدن شوهر پس از ۶ ماه از مراجعه زوجه به دادگاه

حالت سوم در صورتی که زوجه توانایی اثبات عسر و حرج خویش را داشته باشد، تقاضای طلاق از جانب زوجه و صداق تحت بررسی قرار خواهد گرفت. از جمله موارد عسر و حرج زوجه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱) اثبات خیانت زوج
۲) عدم برقراری رابطه جنسی برای مدت نامتعارف
۳) روابط جنسی غیر معمول
۴) دور بودن زن و مرد برای مدت طولانی
۵) عدم تهیه مسکن مناسب به مدت غیر معمول
۶) بلاتکلیف رها کردن زوجه
۷) و دیگر مواردی که با اثبات آن تقاضای طلاق از جانب زوجه و مهریه مورد توجه قاضی قرار خواهد گرفت.

شرایط تعلق مهریه به زن در صورت تقاضای طلاق زن

حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری اصفهان می‌گوید: شرایط صداق در صورت طلاق از جانب زوجه در قانون تعیین گردیده است.
لازم به ذکر است که مهریه حقی است که قانون جهت زوجه در نظر گرفته است، و با خوانده شدن صیغه عقد، مهریه در تصرف زوجه قرار خواهد گرفت و می‌تواند هر موقع که بخواهد آن را طلب نماید.

در صورتی‌که حق طلاق به زوجه واگذار گردیده باشد، دریافت مهریه به حدود اختیاراتی که در وکالتنامه درج گردیده است بستگی خواهد داشت.
هنگامی که تقاضای طلاق از جانب زوجه و مهریه و امور مرتبط با آن عنوان گردد، زوجه می‌تواند از طریق ثابت نمودن عسر و حرج حکم طلاق را دریافت کند.
قاضی در خصوص میزان صداق و پذیرفتن بذل آن با در نظر گرفتن قانون جدید مهریه تصمیم‌گیری می‌‌کند. با این وجود که زوجه نظرات خویش را ارائه می‌دهد، لیکن تصمیم نهایی با قانون خواهد بود.

چنانچه زوجه از شروط دوازده‌گانه قید شده در سند ازدواج جهت طلاق استفاده کرده باشد، خود او درخصوص رضایت بذل مهریه و میزان آن نظر خواهد داد و با این حال راحت‌تر به مهریه خود دست خواهد یافت همچنین می‌تواند مقدار بیشتری مشخص نماید.

شرایط عدم تعلق مهریه به زن در صورت درخواست طلاق زوجه

به گفته حامد امیری بهترین وکیل اصفهان: مهریه حق مسلم زن است و در صورتی‌که تقاضای طلاق از جانب زوجه باشد و مهریه در دادگاه عنوان گردد، علل عدم پرداخت این حق می‌بایست به اثبات برسد.

قانون حتی در شرایطی که زوجه ارتکاب به خیانت نموده است و روابط نامشروع داشته است و مجرم شناخته گردد و یا حتی در مواردی که ناشزه می‌باشد و از شوهر خویش تمکین نکرده باشد، باز هم او را مستحق دریافت مهریه خواهد دانست.

به طور کلی در دو صورت مهریه به زوجه تعلق نخواهد گرفت. به موجب ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی در صورتی که عقد باطل بوده و رابطه‌ی زناشویی انجام نشده باشد، و نیز در موردی که عقد منحل گردد و رابطه‌ی زناشویی هم صورت نگرفته باشد، مهریه‌ای در میان نخواهد بود؛ مگر اینکه زوج به بیماری عنن مبتلا باشد، که نوعی بیماری ناتوانی جنسی می‌باشد.

در این صورت نیمی از مهریه به زوجه تعلق خواهد گرفت. با مطرح شدن تقاضای طلاق از جانب زوجه و مهریه، مسئله پرداخت مهریه زوجه در دادگاه مورد بررسی قرار خواهد گرفت، حتی در صورتی‌که هنوز زندگی مشترک یکدیگر را آغاز نکرده باشند.

در صورتی‌که زوجه توانایی ارائه دلایلی که مورد قبول قاضی باشد را بدهد، نیمی از مهریه به وی پرداخت خواهد شد، البته به شرطی که زوجه همچنان باکره باشد، در غیر این‌صورت، چنانچه رابطه‌ی زناشویی در دوران عقد صورت گرفته باشد کلیه مهریه تعلق خواهد گرفت.

در مواردی زوجه بدون داشتن هیچ دلیل قانونی از شوهر خویش کراهت دارد. در این حالت می‌بایست جهت طلاق رضایت شوهر خود را کسب نماید؛ که این امر می‌‌تواند با بخشیدن تمام مهریه یا بخشی از آن امکان‌پذیر شود و به آن طلاق خلع گفته می‌شود.

احراز حق طلاق زن

با ثابت نمودن عسر و حرج زوجه در حقیقت حق طلاق زوجه اثبات می‌گردد.
از جمله مصادیق عسر و حرج به شرح ذیل است:

۱٫ ترک زندگی مشترک از جانب شوهر حداقل به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در مدت یک سال بدون دلیل موجه.
۲٫ اعتیاد مرد به مواد مخدر و یا مشروبات الکلی که به بنیان زندگی خانوادگی آسیب برساند.
۳٫ محکومیت قطعی مرد به حبس ۵ سال و یا بیشتر.
۴٫ ضرب و جرح و دشنام دادن و توهین یا هر نوع سوءرفتار مداوم مرد.
۵٫ ابتلاء مرد به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی شایع یا عارضه صعب‌العلاج که زندگی خانوادگی را مغشوش خواهد کرد.

در صورتی‌که طلاق از جانب زن باشد، چه حقوقی به وی تعلق می‌گیرد؟

آن‌طور که حامد امیری وکیل باتجربه دعاوی خانواده در اصفهان می‌گوید: به طور کلی حتی در صورتی‌که درخواست طلاق از جانب زوجه هم بوده باشد، این موضوع حق و حقوق قانونی وی را که در موقع ازدواج برایش تعیین گردیده شده، ساقط نخواهد کرد و زوجه این امکان را خواهد داشت مواردی که در زیر بیان می‌کنیم را مطالبه کند.

مهریه

با خوانده شدن صیغه عقد، مهریه تحت عنوان یک حق قانونی به زوجه تعلق می‌گیرد و او می‌تواند هر موقع که تمایل داشت این حق را از شوهر خود مطالبه نماید.

حضانت فرزند

فرزندان تا ۷ سالگی به مادر داده می‌شوند و حق حضانت برای زوجه در نظر گرفته شده است. از این‌رو چنانچه زنی درخواست طلاق داد، این حق از وی سلب نخواهد شد و می‌تواند فرزند یا فرزندان خویش را تا سن ۷ سالگی پیش خود نگه دارد.

جهیزیه

هنگامی که زوجه پا به زندگی مشترک می‌گذارد، با خود وسایلی را به عنوان جهیزیه به خانه شوهر می‌آورد که در نهایت با وقوع طلاق می‌تواند تقاضای باز پس‌گیری آن‌ها را بکند و این یکی دیگر از حقوقی است که یک زن می‌تواند مطالبه نماید.

طلاق انواع گوناگونی دارد که یکی از موارد آن درخواست طلاق از سوی زن یا زوجه می باشد. درخواست چنین طلاقی در ابتدای امر ساده به نظر می رسد اما برای دریافت صدور حکم از طرف دادگاه نیاز به دلایل محکمه پسند و موجه می باشد. در صورتی که زن یا زوجه نتواند طبق مواد قانون مدنی عسر و حرج خود و یا سایر شروط مقرر در قانون را اثبات نماید می بایست به کراهت خود نسبت به زوج استناد نماید و طبق روال درخواست خود را پیگیری نماید.

درخواست طلاق از طرف زن یا زوجه چگونه است؟

برای چنین درخواستی می بایست زن دادخواست طلاق خود را در دفاتر الکترونیک قضایی ثبت نماید. پس از ثبت درخواست و دریافت مدارک لازم در این زمینه زوجین جهت مشاوره و داوری هدایت می شوند. در صورت عدم موفقیت سازش دهنده و مشاور جهت از سر گیری روابط زناشویی نظر مشاور و داور به دادگاه خانواده ارجاع داده می شود و ریاست دادگاه در این زمینه حکم خود را صادر می نماید.

لازم به ذکر است برخلاف طلاق از سوی زوج یا مرد گواهی عدم امکان سازش صادر نمی شود بلکه دادگاه براساس ادله و مستندات حکم طلاق را جاری می نماید که گاها حکم مورد نظر مبتنی بر اجبار زوج به طلاق زن می باشد. پس از صدور حکم طلاق زن می بایست حکم مورد نظر را به دفاتر اسناد رسمی برده و طلاق خود را ثبت نماید. نکته ای که زوج یا زن نباید از آن غافل باشد این است که مطالبه درخواست های گوناگون در درخواست خود هیچ گونه مشکلی ایجاد نکرده و زن می تواند ضمن دادخواست طلاق استرداد جهیزیه خود را نیز مطالبه نماید.

شرایط طلاق از طرف زوجه

همانگونه که می دانید بر طبق موازین شرعی و قانونی طلاق حق مرد می باشد و زن در این زمینه نمی تواند اعمال حقی بنماید مگر به موجب:

1. وکالتی که ضمن عقدنامه محضری به زن داده شده است که زن وکیل در طلاق باشد.
2. در صورتی که زن نسبت به مرد کراهت شدید داشته باشد و ادامه روابط زناشویی باعث سختی و عسر و حرج زن شود.
3. براساس شروطی که در قانون مدنی تعیین شده است که زن در این صورت می تواند در دادگاه مطالبه طلاق نماید.

راه های درخواست از طرف زن

همانگونه در بالا شرح داده شد برای اینکه زن بتواند درخواست طلاق بدهد می بایست ثابت نماید که مرد شروط دوازده گانه مندرج در سند ازدواج را امضاء کرده و اکنون یکی از آن شرایط محقق شده است. از طرف دیگر زوجه می تواند به عسر و حرج خود استناد نماید بدین معنی که ثابت نماید که هیچ علاقه ای به مرد نداشته و نسبت به انزجار دارد و ادامه زندگی برایش غیر قابل تحمل می باشد. البته در این صورتی زنی می بایست در ازای درخواست طلاق مقداری از مهر خود را بخشش نماید. در خصوص وکالت در طلاق رویه های گوناگونی وجود دارد و برخی از قضات آن را خلاف موازین شرعی دانسته و به آن عمل نمی نمایند.

مدارک لازم برای طلاق از طرف زن:

• اصل سند یا قباله ازدواج یا رونوشت آن.
• اصل شناسنامه.
• اصل کارت ملی یا کپی آن.

مدت زمان طلاق از طرف زوجه

با توجه به اینکه چنین طلاقی از طرف زن مطرح می شود و مرد می تواند نسبت به آن اعتراض نماید روند چنین طلاق هایی طولانی تر از سایر انواع آن می باشد. چرا که بعد از صدور حکم ابتدایی از سوی دادگاه بدوی زوج می تواند تا بیست روز نسبت به آن در دادگاه تجدید نظر استان تجدید نظرخواهی نماید و اگر حکم طلاق به صورت غیابی صادر شده باشد مدت واخواهی نیز به افزوده می گردد.

جالب است بدانید که حتی در صورت حکم از دادگاه تجدید نظر امکان فرجام خواهی از دیوان عالی کشور وجود دارد که مهلت آن بیست روز می باشد. در خوشبینانه ترین حالت معمولا چنین طلاق هایی در طول مدت یکسال جاری می گردد اما اگر بخواهد پروسه کوتاه تری را جهت انجام طلاق خود طی نماید بهتر است که طلاق خود را انتخاب نماید. پس از اینکه حکم طلاق جاری شد مدت اعتبار آن تا شش ماه می باشد و زن می بایست در دفاتر اسناد آن را به ثبت برساند.

در صورت مراجعه زن به دفاتر اسناد سر دفتر به زوجین اعلام می نماید ظرف مدت یک هفته برای ثبت اقدام نماید و اگر مرد در طول این مدت حاضر نشود بدون حضور مرد طلاق جاری می شود. اما اگر زن که خواهان طلاق می باشد جهت ثبت حاضر نگردد درخواست او پس از مدت تعیین شده رد خواهد شد.

شرایط طلاق از طرف زوجه در قانون مدنی

• در صورت خود داری مرد از پرداخت نفقه و عدم امکان اجبار او به پرداخت و همچنین، در صورت ناتوانی مرد از دادن نفقه طبق ماده 1129 قانون مدنی.
• طبق ماده 1130 قانون مدنی در صورتی که دوام رابطه زناشویی موجب عسر و حرج زن شود. عسر و حرج به معنای سختی می باشد. سختی می بایست به حدی برسد که ادامه زندگی زناشویی برای زن غیر ممکن شود. در خصوص اثبات عسر و حرج زن با توجه به شرایط خانوادگی و موقعیت او رویه های مختلفی در دادگاه خانواده اعمال می شود. موارد ذیل از جمله مصادیق عسر و حرج می باشد:

1. ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت 6 ماه متوالی یا 9 ماه متناوب در مدت یکسال بدون عذر موجه.
2. اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد  مخدر یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک به ترک اعتیاد لازم بوده است.
3. محکومیت قطعی زوج به حبس 5 سال یا بیشتر.
4. ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
5. ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.