منظور از نهال پایه رویشی چیست

مقدمه

امروزه با افزایش روز افزون علوم باغبانی و ژنتیک گیاهی کیفیت نهال های مثمر از نظر مقدار باردهی و مقاومت به شرایط سخت و همچنین آفات و بیماری ها افزایش یافته و شاهد عرضه نهال هایی در بازار هستیم که نسبت به نهال های سنتی دارای راندمان بالاتری هستند.از جمله این درختان می توان به انواع درختان مثمر پیوندی اشاره کرد. در این مقاله قصد داریم خصوصیات نهال های پیوندی و انواع این درختان را بررسی نمائیم.

نهال پیوندی چیست؟

هر نهال و یا درخت پیوندی  و همچنین نهال گردو از دو بخش پایه و پیوندک تشکیل شده است. پایه یک درخت پیوندی در واقع بخش تحتانی و ریشه ای درخت به شمار می آید، در حالی که پیوندک شامل اندام هوایی، شاخه سار و اندام های بارده گیاه است که بر وری پایه پیوند شده است. بنابراین در درختان پیوندی میتوان خصوصیات دو یا چند درخت مختلف را به صورت همزمان در یک نهال داشته باشیم.

دلیل برتری درختان پیوندی چیست؟

عمل پیوند به ما این اجازه را می دهد تا از خصوصیات مناسب یک درخت با ریشه های خوب و درخت دیگر با باردهی مناسب به طور همزمان استفاده کنیم. معمولا در عمل پیوندزنی از پایه هایی استفاده می شود که دارای ریشه های عمیق، قوی ، مقاوم به آفات و بیماری ها ، جذب بالای مواد و خواص دیگری نظیر پا کوتاه کنندگی و مقاومت به خاک های نامناسب (شور، قلیایی، آهکی و …) استفاده می شود.

در مقابل برای پیوندک مورد استفاده در پیوند نیز از درختانی بهره گرفته می شود که دارای گلدهی و باردهی مناسب، میوه های درشت و بازار پسند، مقاوم به آفات و بیماری ها و سرمای دیر رس بهاره باشند. مجموع این عوامل در نهایت منجر به تولید یک نهال پیوندی با کیفیت خواهد شد.

در مقابل نهال های پیوندی، نهال های غیر پیوندی وجود دارد که یا به شکل بذری در بازار موجود هستند (یعنی حاصل از جوانه زنی بذر گیاه هستند) و یا ناشی از قلمه گیری و سایر روش های رشد رویشی هستند (خوابانیدن، استفاده از پاجوش و …). درختان غیر پیوندی خصوصیات ناشی از پیوند را نداشته و معمولا دارای نطه ضعف های فراوانی نسبت به نهال های پیوندی هستند.

مزایا و ویژگی های درختان پیوندی:

1-دارای مقاومت بالاتر به آفات و بیماری ها هستند
2-باردهی و کیفیت تولید بار بالاتری دارند
3-نسبت به شرایط سخت محیطی مقاومت بالاتری نشان می دهند
4-زود بازده تر هستند
5-عمر اقتصادی بالاتری دارند
6-جهت احداث باغ اقتصادی توجیه پذیر هستند
7-دارای تفرق ژنتیکی نیستند و بنابراین در یک باغ همزمان و یکدست میوه می دهند

انواع درختان پیوندی

بر اساس نوع پایه استفاده شده در نهال های پیوندی این درختان به دو دسته نهال های پیوندی پایه بذری و نهال های پیوندی پایه رویشی تقسیم بندی می شوند.
نهال های پایه بذری نهال هایی هستند که پایه استفاده شده از در آنها ناشی از جوانه زنی بذر یک گیاه است. در حالی که در نهال های پایه رویشی این پایه از روش های رویشی نظیر کشت بافت گیاهی، قلمه و یا سایر روش ها تولید شده است. از بین تمامی این روش ها پایه های رویشی کشت بافتی جدیدترین و قابل توجه ترین درختان هستند.
از منظر دیگر یک نهال پیوندی می تواند دارای یک یا چند پیوندک باشد. درختان دارای چند پیوندک نیز ممکن است بسته به نوع پایه خود یک یا چند رقم میوه را همزمان تولید نمایند (به طور مثال درخت مرکباتی که همزمان نارنج، پرتقال، بالنگ و نارنگی تولید میکند). این دسته از درختان معمولا درختان باغچه ای بوده و در باغات تجاری استفاده نمی شوند چرا که نگه داری این نوع درختان دشوار بوده و هزینه های باغداری را بالا میبرد.

درختان پیوندی با پایه بذری

این درختان معمولا دارای ریشه بسیار عمیق و عمودی هستند و نسبت به درختان پایه رویشی دیرتر بار میدهند. این درختان به درختان پیوندی سنتی نیز مشهور هستند. معمولا ارتفاع این دسته از درختان زیاد بوده و ممکن است به برخی آفات و بیماری ها مقاومت مناسبی داشته باشند.

در انتخاب پایه بذری سعی می شود تا بذر گیاهانی انتخاب شود که مقواومت خوبی به شرایط سخت محیطی دارند و گاها از ارقام وحشی همان گیاهی استفاده می شود که قصد پیوند زدن روی پایه را داریم. به طور مثال اگر قصد تولید بادام رقم مامایی روی پایه بذری را داریم سعی میکنیم از پایه بادام تلخ که مقاومت و مصونیت نسبت به بسیاری از بیماری ها دارد استفاده نماییم.

درختان پیوندی با پایه رویشی

پایه این دسته از درختان همانطور که اشاره شد از روش های رویشی تولید می شود که معروف ترین و مدرن ترین آن روش کشت بافت است. در این روش یک سلوب و یا یک تکه کوچک از بافت گیاه جداسازی شده و در آزمایشگاه روی محیط کشت مخصوص پرورش داده می شود.

پس از تشکیل پایه در آزمایشگاه و انتقال به زمین زراعی عمل پیوند روی این پایه انجام می شود. اما روش هایی مانند قلمه زدن و خوابانیدن نیز در این دسته برای تولید پایه به کار برده می شود. این دسته از نهال های پیوندی به دلیل ماهیت پایه خود معمولا دارای ریشه های سطحی تر و افشان هستند اما حجم این ریشه ها بیشتر از پایه های بذری است. این نهال ها معمولا پاکوتاه بوده و تمرکز تولیدی آنها بر روی تولید میوه به جای شاخسار است. همچنین عمر اقتصادی و مقاومت این پایه ها به آفات، بیماری ها و شرایط نامناسب خاک نیز به شدت بالاتر است.

ویژگی ها و مزیت های نهال پایه رویشی کشت بافت نسبت به نهال های پایه بذری

1-سرعت باردهی بیشتر به طوری که در بسیاری موارد در سال سوم شروع به باردهی اقتصادی می کنند.
2-مقاومت بالاتر به خاک های نامناسب، شور،آهکی، قلیایی و رسی.
3-میزان تولید میوه بالاتر در واحد هکتار.
4-عمر اقتصادی بالاتر درخت.
5-امکان احداث باغات متراکم که سبب افزایش بهره وری از منابع آبی و زمین ها می شود.
6- مقاومت به کم آبی و نیاز آبی به مراتب کمتر (به دلیل وجود ریشه های سطحی).
7-مقاومت به سرمای دیررس بهاره و حفاظت از شکوفه های ایجاد شده توسط درخت.
8- ارتفاع کمتر نسبت به پایه های بذری و در نتیجه کاهش مصرف نهاده های کشاورزی و سهولت برداشت میوه ها.
9- سهولت انجام عملیات پیوند به دلیل پوست دهی بهتر و بیشتر.
نتیجه گیری

از بین موارد ذکر شده در مقاله بی شک درختان پیوندی پایه رویشی حاصل از کشت بافت بهترین و اقتصادی ترین گزینه برای احداث باغ به شمار می آیند. این درختان گرچه قیمت های بالاتری در بازار دارند اما با توجه به خصوصیات آنها می توان هزینه های انجام شده را در سال های ابتدایی پس از کشت جبران نمود

. استفاده از پایه های کشت بافتی همچنین سبب کاهش هزینه های باغداری خواهد شد که آن نیز به نوبه خود جبران کننده هزینه های اولیه است. در صورتی که شما عزیزان به دنبال مشاوره جهت احداث باغات متراکم و نوین و یا احداث باغ با درختان میوه پیوندی پایه رویشی هستید با کارشناسان مرسین کشت تماس حاصل فرمائید.

ما شمارا کمک خواهیم کرد که بدون هدر رفت هزینه و وقت و با توجه به نوع زمین و منطقه بهترین درخت و نیز پرسودترین محصول را کشت و استفاده نمایید.

آیا پایه های رویشی عمر بیشتری دارند؟

بله اکثر پایه های رویشی نسبت به پایه های بذری عمر اقتصادی بالاتری به درخت می دهند

گلابی پایه رویشی خریداری کرده ام. از سال چندم بار می دهد؟

بسته به رقم پیوند شده از سال دوم تا سوم بعد از پیوند انتظار باردهی وجود دارد

آیا پایه های رویشی بیشتر به آبیاری نیاز دارند؟

در سه سال اول کاشت به دلیل سطحی بودن ریشه ها بله اندکی نیاز آبی بالاتر است اما در درختان مسن تر نیاز آبی کمتر می شود

چرا گفته می شود که پایه های رویشی آاز نهال پایه رویشی گردو چه می دانید؟

هر سال با نزدیک شدن به فصل کاشت نهال گردو، باغداران باتجربه و همچنین افراد تازه  کار برای انتخاب و  مناسب اقدام می کنند. مهمترین اصل در این فرایند، بررسی نوع خاک و شرایط آب و هوایی مکان مورد نظر شما برای کاشت انواع درخت گردو است.

در قدم بعدی باغداران از روش  های کاشت نهال پیوندی برای کاشت ارقام مختلف استفاده می کنند. در حالت کلی کاشت نهال  های پیوندی به دو روش کاشت نهال پایه رویشی گردو و پایه بذری انجام می شود که در این مطلب به معرفی و بررسی شرایط کاشت نهال پایه رویشی گردو، خواهیم پرداخت.

این نهال گردو به روش  های مختلفی تولید و پرورش داده می شود. مهمترین تفاوت کاشت نهال گردو رویشی با پایه بذری، در روش کاشت آن ها است. اگر شما از بذر یا دانه گیاه برای کاشت استفاده کنید، به این شیوه پایه بذری می گویند. در مقابل کمک گرفتن از روش  های دیگر مانند قلمه زدن یا استفاده از بافت گیاه، در نهایت شما را به کاشت با روش پایه رویشی می رساند. در حال حاضر نیز کشت بافت گیاه، یکی از رایج  ترین روش ها در کاشت نهال پایه رویشی گردو، است.

ویژگی  های نهال های پایه رویشی گردو:

یکی از مهمترین ویژگی های این میزان مقاومت آن در مقابل آفات و بیماری  های مربوط به گیاهان است. مقاومت نهال گردو پایه رویشی، در برابر ابتلا به بیماری و قرار گرفتن در معرض آسیب آفات، افزایش قابل توجهی پیدا می کند. از دیگر ویژگی  ها که در باردهی درخت نقش موثری دارد، بالا رفتن عمر مفید اقتصادی درخت است. همچنین این عمر مفید، افزایش باردهی و کیفیت محصول را نیز به همراه دارد.

مزایای پرورش نهال پایه رویشی گردو:

همان طور که اشاره کردیم مهمترین مزیت کاشت نهال پایه رویشی گردو، نسبت به پایه بذری، افزایش عمر مفید اقتصادی درخت است. در ادامه به دیگر مزیت  های این روش کاشت اشاره می کنیم:

• بالا رفتن میزان باردهی درخت و افزایش کیفیت محصول
• درخت گردو پایه رویشی در برابر سرمای دیررس بهار تحمل بالایی از خود نشان می دهد.
• امکان پرورش نهال گردو در انواع خاک با میزان اسیدیته مختلف. در واقع این نهال گردو این قابلیت را دارد تا در خاک های معمولی مانند آهکی که از کیفیت بالایی برخوردار نیستند نیز کاشته شده و رشد کند.
• پس از کاشت نهال پایه رویشی گردو شما شاهد رشد ریشه های سطحی با میزان گستردگی اندکی هستید. به همین جهت، مقاومت بالای نهال در برابر کم آبی، نتیجه رشد ریشه های سطحی محسوب می شود.
• ارتفاع درخت گردو در این روش کاشت چندان زیاد نبوده و معمولا باغداران مشکلی برای چیدن محصول در زمان برداشت نخواهند داشت. این مزیت باعث می شود تا تمام محصول از روی درخت سریع و آسان چیده شود.
• در حالت کلی سرعت باردهی در کاشت به روش رویشی نسبت به روش پایه بذری بسیار بیشتر است. به عنوان مثال شما در سال پنجم رشد نهال پایه رویشی گردو، می توانید به سود اقتصادی قابل توجهی برسید.

روش کشت بافت نهال گردو چیست؟

در این مطلب به یکی از روش های کاشت و پرورش نهال پایه رویشی اشاره کردیم. روش کشت بافت گیاه نوعی تکثیر غیرجنسی در علم گیاه  شناسی است که با آزمایش بر روی قسمت کوچکی از بافت گیاه انجام می شود. روش کشت بافت گیاهی در پرورش نهال پایه رویشی گردو، معمولا با جدا کردن بخش هایی از درخت مانند شاخه ای بارور انجام می شود.

برای این منظور شما باید شاخه ای را در نظر داشته باشید که در دوران باردهی بتوان بر روی آن حساب کرد. قسمتی از درخت گردو که برای کاشت نهال انتخاب کرده اید، باید از توان بالایی در برابر آفات و بیماری ها برخوردار باشد.