زن از مرد چقدر ارث میبرد

زن در صورت فوت همسر دائمی خود، بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، از اموال او ارث می برد. اگر متوفی فرزند داشته باشد، زن یک هشتم از کل دارایی (عین منقول و قیمت غیرمنقول) و اگر فرزند نداشته باشد، یک چهارم از همین اموال را به ارث می برد. این حکم بر اساس قانون مدنی ایران و با توجه به آخرین اصلاحات قانونی است. آگاهی از این حقوق، به ویژه در شرایط حساس پس از فوت همسر، از اهمیت بالایی برخوردار است. پیچیدگی های قانونی و تغییرات اخیر در قوانین ارث نیازمند توضیحات دقیق و مستند است تا افراد بتوانند با اطمینان از حقوق خود مطلع شوند.

قوانین مربوط به ارث، همواره یکی از مباحث مهم و چالش برانگیز در جوامع مختلف، از جمله ایران، بوده است. این قوانین که ریشه در فقه اسلامی و مبانی حقوقی دارد، جزئیات دقیق و گاه پیچیده ای را در خصوص نحوه تقسیم اموال متوفی میان وراث تعیین می کند. در این میان، سهم الارث زن از همسر متوفی خود، به دلیل تحولات قانونی و ابهامات رایج، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این نوشتار، ارائه یک راهنمای جامع و مستند برای درک کامل حقوق قانونی و شرعی زن در زمینه ارث، با تکیه بر آخرین اصلاحات قانون مدنی ایران است. این راهنما به دنبال پاسخگویی به تمامی پرسش های اساسی در این زمینه و توانمندسازی مخاطب برای آگاهی از سهم الارث و نحوه پیگیری آن است.

مبانی حقوقی ارث زن از شوهر: شرایط و ضوابط اساسی

ارث بری زن از شوهر متوفی، همانند سایر موارد توارث، مشروط به رعایت اصول و شرایط مشخصی است که در قانون مدنی ایران به تفصیل بیان شده اند. درک این مبانی، کلید اصلی برای فهم دقیق سهم الارث و رفع ابهامات احتمالی است.

شرط اول: رابطه زوجیت دائم

یکی از مهم ترین و اساسی ترین شروط برای ارث بردن زن از همسرش، وجود عقد نکاح دائم بین آن دو در زمان فوت مرد است. ماده 940 قانون مدنی صراحتاً بیان می کند: «زوجین که زوجیت آنها دائم باشد و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می برند.»

• ازدواج دائم: تنها در بستر ازدواج دائم است که توارث بین زن و شوهر محقق می شود. این بدان معناست که اگر زنی در زمان فوت شوهر، همسر دائمی او باشد، حق ارث بری خواهد داشت.
• ازدواج موقت (صیغه): در عقد موقت، به دلیل ماهیت متفاوت این نوع ازدواج، توارث میان زن و شوهر وجود ندارد. حتی اگر طرفین در ضمن عقد موقت، شرط توارث را قید کرده باشند، چنین شرطی به دلیل تعارض با قواعد آمره ارث، نامشروع و باطل است. با این حال، مرد می تواند با تنظیم وصیت نامه، تا یک سوم از اموال خود را برای همسر موقتش وصیت کند.

شرط دوم: زنده بودن زوجه در زمان فوت زوج

شرط حیاتی دیگر برای ارث بری، زنده بودن زوجه در لحظه فوت شوهر است. ماده 864 قانون مدنی این اصل را تأیید می کند: «از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشند.» این قاعده برای تمامی وراث صادق است؛ یعنی وراث باید در زمان فوت مورث (شخص متوفی) در قید حیات باشند تا بتوانند از او ارث ببرند. اگر زن قبل یا همزمان با شوهرش فوت کند، حق ارث بری او ساقط می شود و ورثه او نیز نمی توانند از طریق او از اموال شوهر سابقش ارث ببرند.

موانع قانونی ارث بری زن از شوهر

با وجود شرایط فوق، ممکن است موانعی وجود داشته باشد که مانع از ارث بری زن از همسرش شود. این موانع، همانند موانع عمومی ارث، شامل موارد زیر است:

• قتل عمد مورث: اگر زنی به عمد، همسر خود را به قتل برساند، طبق ماده 880 قانون مدنی، از او ارث نخواهد برد. این قاعده برای جلوگیری از انتفاع قاتل از جرم خود وضع شده است.
• کفر: طبق قواعد فقهی و حقوقی، کافر از مسلمان ارث نمی برد. بنابراین، اگر یکی از زوجین کافر و دیگری مسلمان باشد، کافر از مسلمان ارث نمی برد. اما اگر مسلمان باشد، می تواند از کافر ارث ببرد.
• لعان: در مواردی که بین زوجین، لعان (سوگندهای خاصی که به موجب آن رابطه زوجیت برای همیشه قطع و از یکدیگر ارث نمی برند) واقع شود، رابطه توارث بین زن و شوهر قطع می شود (ماده 882 قانون مدنی).
• عقد در حال مرض و فوت قبل از دخول: ماده 945 قانون مدنی تصریح می کند: «اگر مردی در حال مرض زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد، زن از او ارث نمی برد، لیکن اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد، زن از او ارث می برد.» این ماده برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی از وضعیت بیماری وضع شده است.

رابطه زوجیت دائم و زنده بودن زوجین در زمان فوت، از مهم ترین شروط توارث محسوب می شوند و در صورت عدم تحقق هر یک از این شرایط، حق ارث بری زوجه از بین می رود.

سهم الارث زن از شوهر بر اساس تعداد فرزندان متوفی

میزان سهم الارث زن از همسر متوفی خود، بسته به اینکه مرد دارای فرزند باشد یا خیر، متفاوت است. این تفاوت در قانون مدنی ایران به وضوح مشخص شده است و یکی از نکات کلیدی در مبحث ارث زوجین محسوب می شود.

سهم زن از ارث شوهر در صورت داشتن فرزند

بر اساس ماده 913 قانون مدنی، در صورتی که مرد متوفی دارای فرزند باشد، سهم الارث همسر یا همسران دائمی او، معادل یک هشتم (ثمن) از کل دارایی (ترکه) به جا مانده از مرد خواهد بود. نکته حائز اهمیت این است که «فرزند» در این قانون شامل تمامی فرزندان متوفی، اعم از فرزندان حاصل از ازدواج با همسر فعلی یا فرزندان حاصل از ازدواج های قبلی می شود. حتی اگر این فرزندان از همسران دیگر متوفی باشند، حضورشان موجب می شود که سهم همسر دائمی فعلی به یک هشتم کاهش یابد.

ماده 946 قانون مدنی (اصلاحی 1387/11/06) نیز این حکم را تأیید و جزئیات آن را روشن تر کرده است: «زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد…»

مثال کاربردی 1: فرض کنید مردی فوت کرده و دارای یک فرزند و یک همسر دائمی است. کل دارایی او شامل 300 میلیون تومان پول نقد (منقول) و یک ملک به ارزش 500 میلیون تومان (غیرمنقول، شامل عرصه و اعیان) است.

مجموع دارایی: 300,000,000 + 500,000,000 = 800,000,000 تومان.

سهم زن (یک هشتم): 800,000,000 ÷ 8 = 100,000,000 تومان.

این 100 میلیون تومان شامل یک هشتم از پول نقد (37.5 میلیون تومان) و یک هشتم از قیمت ملک (62.5 میلیون تومان) خواهد بود.

سهم زن از ارث شوهر در صورت نداشتن فرزند

چنانچه مرد متوفی در زمان فوت خود فرزندی نداشته باشد (چه از همسر فعلی و چه از ازدواج های قبلی)، سهم الارث همسر دائمی او به یک چهارم (ربع) از کل دارایی (ترکه) افزایش می یابد. این حکم نیز در ماده 913 قانون مدنی ذکر شده و ماده 946 قانون مدنی اصلاحی آن را بسط داده است:

«…در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می باشد.»

منظور از نداشتن فرزند، شامل نداشتن نوه یا هر اولاد اولاد دیگر نیز می شود. به عبارت دیگر، اگر متوفی هیچ نسل مستقیم از خود (اعم از فرزند یا فرزندان فرزند) نداشته باشد، سهم همسرش یک چهارم خواهد بود.

مثال کاربردی 2: فرض کنید مردی فوت کرده و هیچ فرزندی ندارد و تنها یک همسر دائمی دارد. کل دارایی او شامل 300 میلیون تومان پول نقد (منقول) و یک ملک به ارزش 500 میلیون تومان (غیرمنقول، شامل عرصه و اعیان) است.

مجموع دارایی: 300,000,000 + 500,000,000 = 800,000,000 تومان.

سهم زن (یک چهارم): 800,000,000 ÷ 4 = 200,000,000 تومان.

این 200 میلیون تومان شامل یک چهارم از پول نقد (75 میلیون تومان) و یک چهارم از قیمت ملک (125 میلیون تومان) خواهد بود.

تفاوت سهم الارث زن در این دو حالت به شرح جدول زیر است:

شرایط متوفی	سهم زن از ارث	مبنای قانونی
دارای فرزند (فرزندان از هر همسر، نوه)	یک هشتم (ثمن) از کل دارایی	ماده 913 و 946 ق.م
بدون فرزند (بدون نوه یا اولاد اولاد)	یک چهارم (ربع) از کل دارایی	ماده 913 و 946 ق.م

زن از چه اموالی ارث می برد؟ (تحولات قانونی)

یکی از مهم ترین تحولات در قانون ارث ایران مربوط به نوع اموالی است که زن از شوهر متوفی خود به ارث می برد. این موضوع، به ویژه در خصوص اموال غیرمنقول، دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است که آگاهی از آن برای زوجه و سایر وراث ضروری است.

ارث از اموال منقول

اموال منقول شامل کلیه دارایی هایی است که قابلیت جابجایی دارند و ماهیت فیزیکی آن ها با جابجایی تغییر نمی کند. این اموال می توانند شامل موارد زیر باشند:

• وجه نقد در حساب های بانکی یا موجود.
• سهام شرکت ها و اوراق بهادار.
• خودرو، موتورسیکلت و سایر وسایل نقلیه.
• جواهرات، طلا، سکه و اشیای قیمتی.
• لوازم منزل، اثاثیه و هر شیء دیگری که قابلیت انتقال دارد.

بر اساس قانون مدنی، زن از عین اموال منقول همسر متوفی خود ارث می برد؛ یعنی او مالک بخشی از خود آن اموال می شود و نه فقط قیمت آن ها. سهم زن از این اموال، همان یک هشتم یا یک چهارم (بسته به وجود یا عدم وجود فرزند) است که به طور مستقیم از هر یک از این اقلام کسر و به مالکیت او درمی آید.

ارث از اموال غیرمنقول (عرصه و اعیان و تحولات قانونی)

اموال غیرمنقول به دارایی هایی گفته می شود که قابلیت جابجایی ندارند، مانند زمین، خانه، آپارتمان، مغازه و باغ. تاریخچه ارث بری زن از این نوع اموال در قانون ایران، دستخوش تغییرات مهمی شده است که درک آن ضروری است.

قانون پیش از اصلاحیه سال 1387:
تا پیش از تاریخ 1387/11/06، سهم زن از اموال غیرمنقول همسر متوفی، صرفاً محدود به «قیمت اعیان» بود و «عرصه» (زمین) را شامل نمی شد. به عبارت دیگر، زن از قیمت ساختمان ها، بناها، درختان و سایر مستحدثات موجود بر روی زمین ارث می برد، اما از خود زمین یا قیمت آن هیچ سهمی نداشت. این موضوع همواره مورد بحث و انتقاد حقوقدانان و فعالان حقوق زنان بود و چالش های زیادی را در عمل ایجاد می کرد.

اصلاحیه سال 1387 قانون مدنی:
با تصویب قانون اصلاح مواد 946 و 948 قانون مدنی در تاریخ 1387/11/06، تحول عظیمی در این زمینه رخ داد. بر اساس ماده 946 اصلاحی:
«زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می باشد.»

این اصلاحیه به معنای واقعی کلمه، حقوق ارثی زن را گسترش داد و او را از قیمت هر دو بخش اموال غیرمنقول، یعنی هم «عرصه» (زمین) و هم «اعیان» (بنا و مستحدثات)، بهره مند ساخت. بنابراین، در حال حاضر، زن از قیمت کل اموال غیرمنقول، اعم از زمین و بنا، سهم خود را دریافت می کند.

حق استیفاء از عین اموال غیرمنقول (ماده 948):
یکی از مهم ترین نکات اصلاحیه، ماده 948 قانون مدنی است که حق زوجه را برای دریافت سهم خود از اموال غیرمنقول تضمین می کند. این ماده مقرر می دارد: «هرگاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند، زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء نماید.»
این یعنی اگر سایر ورثه نخواهند یا نتوانند سهم نقدی زن را بابت قیمت اموال غیرمنقول پرداخت کنند، زن می تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست کند که سهم الارث او به صورت تملک بخشی از «عین» (خود ملک) یا از طریق فروش مال غیرمنقول و پرداخت سهم او از حاصل فروش، استیفاء شود.

مثال کاربردی 3: فرض کنید مردی فوت کرده، دارای فرزند نیست و یک همسر دائمی دارد. دارایی او شامل یک آپارتمان به ارزش 1.2 میلیارد تومان است که 700 میلیون تومان آن مربوط به عرصه (زمین) و 500 میلیون تومان مربوط به اعیان (بنا) است.

بر اساس قانون جدید، زن یک چهارم از کل قیمت آپارتمان را ارث می برد.

سهم زن: 1,200,000,000 ÷ 4 = 300,000,000 تومان.

اگر وراث از پرداخت این 300 میلیون تومان خودداری کنند، زن می تواند با طرح دعوا در دادگاه، از دادگاه بخواهد که به اندازه سهم خود از عین ملک یا از طریق فروش آن، حقوقش را استیفاء کند.

این مثال به وضوح نشان می دهد که چگونه اصلاحیه سال 1387، دسترسی زنان به سهم الارث خود از اموال غیرمنقول را به طور قابل توجهی تسهیل کرده است.

موارد خاص و پیچیده در ارث زن از شوهر

علاوه بر قواعد عمومی ارث بری، قانون مدنی ایران به برخی شرایط خاص نیز پرداخته است که می تواند بر سهم الارث زن از شوهر تأثیرگذار باشد. آگاهی از این موارد برای پیشگیری از اختلافات و اطمینان از رعایت حقوق قانونی ضروری است.

ارث زن در صورت تعدد زوجات

در جامعه ایران، تعدد زوجات (داشتن بیش از یک همسر دائمی) یک وضعیت قانونی است که می تواند بر نحوه تقسیم ارث زن تأثیر بگذارد. ماده 942 قانون مدنی به صراحت به این موضوع اشاره کرده است: «در صورت تعدد زوجات ثمن (یک هشتم) و ربع (یک چهارم) از ترکه که تعلق به زوجه دارد بین تمام آنها بالسوّیه تقسیم می شود.»

این بدان معناست که صرف نظر از تعداد همسران دائمی که یک مرد متوفی داشته است، مجموع سهم الارث اختصاص یافته به همسران، همان یک هشتم (در صورت وجود فرزند) یا یک چهارم (در صورت عدم وجود فرزند) خواهد بود. سپس، این سهم کل، به تساوی میان تمامی همسران دائمی متوفی تقسیم می شود.

مثال کاربردی 4: مردی فوت کرده و دارای دو همسر دائمی و یک فرزند است. کل دارایی او 800 میلیون تومان است.

سهم کلی همسران (با وجود فرزند): یک هشتم از 800 میلیون تومان = 100 میلیون تومان.

این 100 میلیون تومان به تساوی بین دو همسر تقسیم می شود: 100,000,000 ÷ 2 = 50,000,000 تومان برای هر همسر.

اگر مرد متوفی فرزندی نداشته باشد و دو همسر دائمی داشته باشد، سهم کلی همسران یک چهارم از 800 میلیون تومان (200 میلیون تومان) خواهد بود که بین هر دو همسر به تساوی تقسیم می شود: 200,000,000 ÷ 2 = 100,000,000 تومان برای هر همسر.

ارث زن مطلقه از شوهر سابق

در حالت کلی، پس از طلاق، رابطه توارث میان زن و شوهر قطع می شود. اما قانون مدنی استثنائاتی را در نظر گرفته است:

• طلاق رجعی و فوت در زمان عده: ماده 943 قانون مدنی بیان می کند: «اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند و در زمان عده بمیرد، زن از او ارث می برد. لیکن اگر فوت شوهر بعد از انقضای مدت عده بوده یا طلاق بائن باشد، زن از مرد مطلقه ارث نمی برد.» در طلاق رجعی، زن در طول مدت عده هنوز در حکم همسر تلقی می شود و توارث برقرار است.
• طلاق بائن در حال مرض و فوت در طول یک سال: ماده 944 قانون مدنی مقرر می دارد: «اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد، زن از او ارث می برد، اگر چه طلاق بائن باشد، به شرط آنکه زن در طول این یک سال ازدواج نکرده باشد.» این شرط برای جلوگیری از محروم کردن عمدی زن از ارث در زمان بیماری است.

در سایر انواع طلاق، مانند طلاق بائن غیر از مورد فوق، یا پس از اتمام عده طلاق رجعی، توارث میان زن و شوهر مطلقه وجود ندارد.

ارث زن از دیه شوهر متوفی

دیه، مبلغی است که بابت جبران خسارت جانی یا عضو، به اولیای دم یا آسیب دیده پرداخت می شود. طبق رأی وحدت رویه شماره 728 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، دیه شخص متوفی جزء ماترک (اموال به جا مانده) او محسوب می شود. بنابراین، زوجه نیز به عنوان یکی از وراث، از دیه همسر متوفی خود به سهم قانونی ارث می برد. میزان این سهم، همانند سایر اموال، یک هشتم یا یک چهارم خواهد بود که از کل مبلغ دیه کسر می شود.

فوت زن بعد از فوت شوهر و قبل از تقسیم ارث

اگر زنی پس از فوت همسر خود، اما پیش از آنکه سهم الارث خود را دریافت کرده یا تقسیم اموال صورت گرفته باشد، فوت کند، سهم الارارث او از همسر سابقش به ورثه خودش منتقل می شود. به عبارت دیگر، سهم الارث او تبدیل به جزئی از ماترک خودش شده و طبق قوانین ارث، بین وراث او (مانند فرزندان، پدر و مادر) تقسیم خواهد شد.

سهم زوجه از مهریه و نفقه عقب افتاده

مهریه و نفقه معوقه، از حقوق مالی ممتاز زن هستند که دین بر ذمه شوهر محسوب می شوند. این مطالبات، قبل از تقسیم ارث میان وراث، باید از کل دارایی متوفی پرداخت شوند. به عبارت دیگر، مهریه و نفقه از جمله دیونی هستند که در اولویت پرداخت قرار دارند و تا زمان تصفیه کامل آن ها، تقسیم ماترک صورت نمی گیرد. پس از کسر مهریه و نفقه و سایر دیون و واجبات مالی از ماترک، باقی مانده اموال تحت عنوان ترکه، میان وراث از جمله زوجه، تقسیم خواهد شد.

آگاهی از موارد خاص و پیچیده در ارث زن، مانند سهم در صورت تعدد زوجات یا شرایط ارث بری زن مطلقه، برای حفظ حقوق قانونی و جلوگیری از تضییع سهم الارث ضروری است.

گام های عملی پس از فوت شوهر

پس از فوت همسر، علاوه بر جنبه های عاطفی، مسائل حقوقی و مالی متعددی پیش روی زوجه و سایر وراث قرار می گیرد. طی کردن گام های عملی و قانونی به شیوه ای صحیح، می تواند از بروز مشکلات و اختلافات آتی جلوگیری کرده و حقوق تمامی ذینفعان را تضمین کند.

اقدام برای گواهی انحصار وراثت

اولین و مهم ترین گام حقوقی پس از فوت شخص، اقدام برای دریافت گواهی انحصار وراثت است. این گواهی یک سند رسمی است که توسط شورای حل اختلاف صادر می شود و نام و مشخصات تمامی وراث قانونی متوفی و سهم الارث هر یک از آنها را مشخص می کند. بدون این گواهی، انجام هرگونه نقل و انتقال یا تقسیم اموال متوفی امکان پذیر نخواهد بود.

مراحل کلی:

1. جمع آوری مدارک لازم: شامل گواهی فوت، شناسنامه و کارت ملی متوفی و تمامی وراث، سند ازدواج، استشهادیه محضری (برای تأیید وراث)، و در صورت وجود، وصیت نامه.
2. مراجعه به شورای حل اختلاف: شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی، مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست انحصار وراثت است.
3. تقدیم دادخواست انحصار وراثت: وراث یا نماینده قانونی آنها می توانند این دادخواست را تقدیم کنند.
4. نشر آگهی در روزنامه (در صورت ارث بیشتر از مبلغ مشخص): برای اطمینان از اطلاع تمامی ذینفعان و عدم وجود اعتراض.
5. صدور گواهی انحصار وراثت: پس از طی مراحل قانونی و عدم اعتراض، گواهی صادر می شود.

نقش کارشناس رسمی دادگستری در قیمت گذاری اموال

برای محاسبه دقیق سهم الارث زن، به ویژه از اموال غیرمنقول، نیاز به قیمت گذاری اموال متوفی است. در این مرحله، کارشناس رسمی دادگستری نقش حیاتی ایفا می کند. این کارشناس با تخصص خود، ارزش روز تمامی اموال منقول و غیرمنقول (عرصه و اعیان) را تعیین می کند. قیمت گذاری دقیق اموال، مبنای محاسبه سهم هر یک از وراث، از جمله زوجه، خواهد بود و از اختلافات احتمالی در خصوص ارزش گذاری اموال جلوگیری می کند.

نحوه مطالبه سهم الارث از طریق مراجع قانونی

در صورتی که سایر وراث از همکاری برای تقسیم ارث خودداری کنند یا از پرداخت سهم نقدی زن بابت اموال غیرمنقول (مطابق ماده 948 قانون مدنی) امتناع ورزند، زوجه می تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به مطالبه سهم خود کند:

• مراجعه به دادگاه: زوجه می تواند با طرح دعوای «تقسیم ترکه» یا «مطالبه سهم الارث» در دادگاه صالح، حقوق خود را پیگیری کند.
• درخواست فروش ماترک: در صورت عدم امکان تقسیم یا توافق بر سر اموال غیرمنقول، می توان از دادگاه درخواست فروش اموال و تقسیم حاصل از آن را کرد.
• درخواست تملک عین مال: همانطور که پیش تر ذکر شد (ماده 948 ق.م)، در صورت امتناع وراث از پرداخت قیمت اموال غیرمنقول، زن می تواند حق خود را از عین آن اموال استیفا کند.

مالیات بر ارث

هرگونه ارثیه به جا مانده از متوفی، مشمول مالیات بر ارث است. وراث موظفند ظرف مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی، اظهارنامه ای حاوی کلیه اقلام ماترک را با تعیین ارزش روز زمان فوت، به اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تسلیم کنند. پرداخت مالیات بر ارث، از جمله شرایط لازم برای نقل و انتقال رسمی اموال متوفی به وراث است. البته قانون مالیات های مستقیم، معافیت هایی را برای برخی از اموال و وراث در نظر گرفته است که باید مورد توجه قرار گیرد.

نتیجه گیری

آگاهی از میزان سهم الارث زن از شوهر متوفی، نه تنها یک حق قانونی، بلکه یک ضرورت برای توانمندسازی زنان و جلوگیری از تضییع حقوق آن هاست. قانون مدنی ایران، با توجه به مبانی فقهی و اصلاحات اخیر، چهارچوب مشخصی برای این امر فراهم آورده است. بر اساس این چهارچوب، زن در عقد دائم، بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، به ترتیب یک هشتم یا یک چهارم از کل دارایی (شامل عین اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان) را به ارث می برد. تحول قانونی سال 1387 در خصوص ارث بری از اموال غیرمنقول و حق استیفاء از عین مال، گامی مهم در جهت حمایت از حقوق زوجه بوده است. مسائل مربوط به تعدد زوجات، ارث زن مطلقه، سهم از دیه و همچنین مهریه و نفقه معوقه، از جمله جزئیات مهمی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.

در نهایت، با توجه به پیچیدگی های فنی و حقوقی این مبحث و لزوم رعایت دقیق مراحل قانونی، اکیداً توصیه می شود در تمامی مراحل مربوط به انحصار وراثت و تقسیم ترکه، از مشاوره حقوقی تخصصی وکلا و کارشناسان مجرب بهره مند شوید. این اقدام، تضمین کننده حفظ حقوق قانونی شما و سایر وراث خواهد بود و از بروز اختلافات و مشکلات احتمالی پیشگیری می کند.