نحوه ثبت نام ارز مسافرتی و دریافت آن به چه شکل است؟

دریافت ارز مسافرتی به منظور کاهش هزینه های سفر خارجی، روشی کاربردی است که به مسافران امکان می دهد با نرخ مناسب تری نسبت به بازار آزاد، ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند. برای ثبت نام و دریافت این کمک هزینه، متقاضیان باید با در دست داشتن مدارک شناسایی و سفر، به شعب منتخب بانک ها مراجعه نموده یا از طریق سامانه های آنلاین مانند اپلیکیشن بله اقدام نمایند تا حواله ارز صادر و در نهایت، ارز در فرودگاه های بین المللی تحویل داده شود.

ارز مسافرتی، تسهیلاتی ارزی است که از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به مسافران عازم خارج از کشور تخصیص می یابد. هدف از ارائه این نوع ارز، حمایت از گردشگران و کاهش بخشی از هزینه های سفر آن ها است، چرا که نرخ آن معمولاً پایین تر از نرخ ارز در بازار آزاد است. این تفاوت قیمت، انگیزه بسیاری از افراد را برای دریافت سهمیه ارز مسافرتی افزایش می دهد. هر فرد واجد شرایط می تواند سالی یک بار از این سهمیه بهره مند شود.

ارز مسافرتی چیست؟

ارز مسافرتی به نوعی از ارز اطلاق می شود که با نرخ دولتی یا نیمایی و پایین تر از نرخ بازار آزاد، به مسافرانی که قصد خروج از کشور را دارند، تخصیص داده می شود. این سهمیه ارزی با هدف کمک به مدیریت هزینه های سفرهای خارجی و حمایت از شهروندان در مواجهه با نوسانات نرخ ارز، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد. دریافت این ارز می تواند به طور قابل توجهی در کاهش بار مالی سفر مؤثر باشد و به عنوان یک کمک هزینه دولتی برای تسهیل گردشگری بین المللی شناخته می شود.

این تسهیلات معمولاً به صورت یورو یا دلار ارائه می گردد و متقاضیان واجد شرایط می توانند با ارائه مدارک لازم و طی مراحل مشخص شده، نسبت به دریافت آن اقدام کنند. اهمیت این نوع ارز در تفاوت قیمت آن با نرخ بازار آزاد است که باعث می شود مسافران با صرف هزینه کمتر، همان میزان ارز را برای مخارج سفر خود در اختیار داشته باشند. لازم به ذکر است که این سهمیه به صورت سالیانه و با شرایط و ضوابط خاصی به هر فرد تعلق می گیرد و میزان آن نیز بر اساس سیاست های ارزی کشور و نوع مقصد سفر می تواند متغیر باشد.

شرایط دریافت ارز مسافرتی

برای دریافت ارز مسافرتی، متقاضیان باید واجد شرایط خاصی باشند که از سوی بانک مرکزی و نهادهای ذی ربط تعیین می شود. این شرایط به منظور ساماندهی و جلوگیری از سوءاستفاده از این سهمیه ارزی وضع شده اند. یکی از مهم ترین شرایط، سن متقاضی است؛ معمولاً افراد بالای ۱۸ سال می توانند برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنند. همچنین، شرط عدم دریافت ارز مسافرتی در یک سال گذشته، از دیگر الزامات کلیدی است. به این معنا که حداقل ۳۶۵ روز باید از آخرین تاریخ دریافت ارز مسافرتی توسط فرد گذشته باشد.

علاوه بر این، نوع سفر نیز در تخصیص ارز مسافرتی مؤثر است. این ارز عمدتاً به مسافرانی تعلق می گیرد که قصد سفر هوایی به خارج از کشور را دارند. مقصد سفر نیز می تواند در میزان تخصیص ارز نقش داشته باشد؛ برای مثال، برای کشورهایی که نیاز به ویزا دارند، سهمیه بیشتری نسبت به کشورهای بدون نیاز به ویزا در نظر گرفته می شود. همچنین، دریافت ارز مسافرتی تنها از طریق فرودگاه های بین المللی مشخصی در کشور امکان پذیر است که شامل فرودگاه امام خمینی، اصفهان، شیراز، تبریز، ارومیه و اهواز می شود. رعایت این شرایط برای حصول از دریافت موفقیت آمیز ارز ضروری است.

مقدار ارز مسافرتی سال ۱۴۰۴

میزان ارز مسافرتی تخصیص یافته در سال ۱۴۰۴، با توجه به سیاست های ارزی کشور و نوع سفر، تعیین شده است. این مقدار برای سفرهای هوایی و به مقاصدی که نیازمند دریافت ویزا هستند، تا سقف ۵۰۰ یورو (یا معادل آن به دلار) در نظر گرفته شده است. برای سفرهای هوایی به کشورهایی که ورود به آن ها نیازی به ویزا ندارد، این سهمیه به ۳۰۰ یورو (یا معادل آن به دلار) کاهش می یابد. این تفاوت در سهمیه، با هدف مدیریت منابع ارزی و اولویت بندی مقاصد سفر صورت می گیرد.

لازم به ذکر است که در تاریخ ۴ اسفند ۱۴۰۲ و در آستانه سفرهای نوروزی، بانک مرکزی به صورت موقت سقف ارز مسافرتی را به ۱۰۰۰ یورو افزایش داد تا هزینه های سفر در این ایام تسهیل شود. اما این افزایش تنها تا اول فروردین ۱۴۰۳ ادامه داشت و پس از آن، با کاهش تقاضا برای سفرهای خارجی، سقف تخصیص ارز مجدداً به ۵۰۰ یورو بازگشت. طرح افزایش میزان ارز مسافرتی برای نوروز ۱۴۰۴ اجرایی نشد. این تغییرات، نشان دهنده پویایی سیاست های ارزی کشور و لزوم پیگیری آخرین بخشنامه ها پیش از اقدام برای دریافت ارز است.

مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی

برای دریافت ارز مسافرتی، متقاضیان باید مجموعه کاملی از مدارک را آماده و ارائه دهند. این مدارک به منظور احراز هویت، تأیید قصد سفر و جلوگیری از سوءاستفاده از سهمیه ارزی ضروری هستند. اولین و مهم ترین مدرک، اصل و کپی گذرنامه با حداقل شش ماه اعتبار است. در صورت تعویض گذرنامه در سال جاری، ارائه گذرنامه موقت قبلی نیز الزامی خواهد بود.

علاوه بر گذرنامه، اصل و کپی کارت ملی متقاضی نیز باید ارائه شود؛ در صورت تعویض کارت ملی، برگه ثبت احوال جایگزین آن خواهد بود. بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی یا کد رهگیری خرید اینترنتی، از دیگر مدارک حیاتی است که نشان دهنده قصد سفر هوایی است. برای کشورهایی که نیاز به ویزا دارند، ارائه اصل ویزا الزامی است، اما برای کشورهای با ویزای فرودگاهی یا بدون ویزا، این شرط حذف می شود. تکمیل فرم درخواست ارز در بانک، افتتاح حساب ارزی (در صورت نیاز)، پرداخت معادل ریالی ارز به همراه کارمزد بانک و ارائه رسید واریز عوارض خروج از کشور، از دیگر الزامات تکمیل پرونده برای دریافت ارز مسافرتی است.

قیمت ارز مسافرتی سال ۱۴۰۴

قیمت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴، مانند سال های گذشته، به صورت روزانه توسط بانک مرکزی و مرکز مبادله ارز و طلای ایران تعیین می شود و ممکن است دچار نوسانات لحظه ای گردد. این نرخ معمولاً در مقایسه با نرخ ارز در بازار آزاد، پایین تر است و همین تفاوت قیمت، مزیت اصلی دریافت ارز مسافرتی محسوب می شود. برای اطلاع از آخرین نرخ دقیق ارز مسافرتی، بهترین راه مراجعه به شعب بانک های عامل یا وب سایت رسمی مرکز مبادله ارز و طلای ایران (mex.co.ir) است.

به عنوان مثال، در فروردین ماه ۱۴۰۴، نرخ یورو مسافرتی حدود ۷۰,۷۰۵ تومان اعلام شد، در حالی که نرخ یورو در بازار آزاد در همان دوره به ۱۰۳,۷۹۰ تومان می رسید. این اختلاف قابل توجه، نشان دهنده سودآوری دریافت ارز مسافرتی برای مسافران است. لازم به ذکر است که قیمت گذاری ارز مسافرتی با هدف کنترل بازار و حمایت از مسافران صورت می گیرد و بخشی از سیاست های کلان ارزی کشور محسوب می شود. بنابراین، پیش از اقدام برای خرید، از آخرین نرخ ها مطلع شوید.

روش های ثبت نام و دریافت ارز مسافرتی

در سال های اخیر، روش های ثبت نام و دریافت ارز مسافرتی برای تسهیل فرآیند و کاهش مراجعات حضوری، متنوع تر شده اند. مسافران می توانند با توجه به ترجیحات و شرایط خود، یکی از مسیرهای موجود را برای تهیه سهمیه ارزی انتخاب کنند. این روش ها شامل ثبت نام آنلاین از طریق سامانه های دولتی، استفاده از اپلیکیشن های بانکی و همچنین مراجعه حضوری به شعب منتخب بانک ها می شود. هر یک از این روش ها، مراحل و الزامات خاص خود را دارند که اطلاع از آن ها برای یک فرآیند موفق، ضروری است.

در ادامه به بررسی جزئیات هر یک از این روش ها می پردازیم تا متقاضیان بتوانند با آگاهی کامل، بهترین و سریع ترین راه را برای دریافت ارز مسافرتی خود برگزینند. این تنوع در روش ها، به منظور افزایش دسترسی و کاهش صف های طولانی در ایام اوج سفر طراحی شده است، اما همچنان نیازمند دقت در ارائه اطلاعات و مدارک مورد نیاز است.

ثبت نام در سامانه مرکز مبادله ارز و طلای ایران

برای ثبت نام آنلاین و دریافت ارز مسافرتی، سامانه مرکز مبادله ارز و طلای ایران (ice.ir) یکی از مراجع اصلی است. این روش به شما امکان می دهد تا بدون نیاز به مراجعه حضوری اولیه به بانک، مراحل ثبت درخواست را به صورت الکترونیکی انجام دهید. ابتدا باید به وب سایت ice.ir مراجعه کرده و در بخش مربوط به ارز مسافرتی، اطلاعات هویتی و سفر خود را با دقت وارد کنید.

پس از تکمیل اطلاعات، سیستم یک کد رهگیری یا شناسه فروش به شما ارائه می دهد. این کد، تأییدیه درخواست شماست و باید آن را تا زمان دریافت ارز نزد خود نگه دارید. در مرحله نهایی، با در دست داشتن این شناسه و مدارک اصلی (مانند گذرنامه، بلیط و کارت ملی)، باید به باجه های ارزی بانک های عامل در فرودگاه بین المللی مبدأ پرواز خود مراجعه کرده و ارز مسافرتی خود را دریافت نمایید. این روش، سرعت و سهولت بیشتری را در مقایسه با روش های کاملاً حضوری فراهم می آورد.

دریافت ارز از طریق اپلیکیشن بله

اپلیکیشن بله، به عنوان یکی از پیام رسان های مالی وابسته به بانک ملی ایران، امکان ثبت نام و درخواست ارز مسافرتی را به صورت غیرحضوری فراهم کرده است. این روش، به ویژه برای زائران اربعین و حجاج، محبوبیت زیادی پیدا کرده است، اما برای سایر سفرهای خارجی نیز قابل استفاده است. برای شروع، ابتدا باید اپلیکیشن بله را دانلود و نصب کنید و پس از ورود به حساب کاربری خود، به بخش خدمات و سپس ارز مسافرتی بروید.

در این قسمت، مشخصات فردی خود شامل کدملی و شماره تلفن (که باید هر دو متعلق به یک نفر باشند) را وارد کرده و میزان ارز مسافرتی مورد نیاز خود را تا سقف مجاز انتخاب کنید. پس از ثبت اطلاعات و پرداخت معادل ریالی، یک شناسه فروش به شما داده می شود. با در دست داشتن این شناسه و مدارک لازم، می توانید در زمان پرواز به باجه های ارزی بانک ملی در فرودگاه مراجعه کرده و ارز خود را دریافت کنید. توجه داشته باشید که ثبت نام در بله معمولاً در بازه زمانی ۷ صبح تا ۱۶ بعدازظهر (به جز جمعه ها) امکان پذیر است و توصیه می شود ۳ تا ۴ روز قبل از تاریخ پرواز اقدام کنید تا مشکلی پیش نیاید.

مراجعه حضوری به شعب ارزی بانک ها

برای کسانی که ترجیح می دهند فرآیند دریافت ارز مسافرتی را به صورت حضوری انجام دهند، مراجعه به شعب منتخب بانک های عامل همچنان یک گزینه معتبر است. بانک های ملی، ملت و سامان از جمله بانک هایی هستند که شعب ارزی آن ها خدمات مربوط به ارز مسافرتی را ارائه می دهند. برای این منظور، ابتدا باید به یکی از شعب ارزی این بانک ها مراجعه کرده و فرم درخواست ارز را تکمیل نمایید.

پس از تکمیل فرم، تمامی مدارک لازم شامل گذرنامه، کارت ملی، بلیط هواپیما، ویزا (در صورت لزوم) و رسید عوارض خروج از کشور را به مسئول مربوطه تحویل دهید. پس از بررسی و تأیید مدارک، معادل ریالی ارز مسافرتی را به همراه کارمزد بانک پرداخت خواهید کرد. در نهایت، یک رسید حواله ارز به شما تحویل داده می شود. با در دست داشتن این حواله و مدارک شناسایی، می توانید پیش از پرواز در فرودگاه بین المللی مبدأ، به باجه های ارزی بانک مربوطه مراجعه کرده و ارز خود را به صورت اسکناس دریافت کنید. توصیه می شود پیش از مراجعه حضوری، از طریق وب سایت یا تماس تلفنی، از ساعات کاری و نیاز به نوبت گیری اطلاع حاصل کنید.

دریافت ارز از باجه های فرودگاه

مرحله نهایی دریافت ارز مسافرتی، تحویل گرفتن آن از باجه های ارزی مستقر در فرودگاه های بین المللی است. پس از اتمام مراحل ثبت نام و دریافت حواله یا شناسه فروش از طریق سامانه های آنلاین یا شعب بانکی، مسافر باید در روز پرواز خود و پس از دریافت کارت پرواز، به این باجه ها مراجعه کند. باجه های ارزی بانک های عامل، به ویژه بانک ملی، در فرودگاه های اصلی کشور مانند فرودگاه امام خمینی (ره) در تهران، فرودگاه های اصفهان، شیراز، تبریز، ارومیه و اهواز خدمات تحویل ارز را ارائه می دهند.

برای دریافت ارز، حضور شخص متقاضی در فرودگاه و ارائه مدارک شناسایی معتبر (مانند گذرنامه و کارت ملی)، کارت پرواز و شناسه فروش یا حواله دریافتی از بانک، ضروری است. در برخی موارد، دستگاه های خودپرداز (ATM) ویژه نیز در فرودگاه ها تعبیه شده اند که با وارد کردن کد ملی و شناسه فروش، امکان دریافت ارز را فراهم می کنند. توصیه می شود برای جلوگیری از هرگونه مشکل، حداقل چند ساعت قبل از پرواز به فرودگاه مراجعه کرده و فرآیند دریافت ارز را به ساعات پایانی موکول نکنید.

مهم ترین نکته برای دریافت موفقیت آمیز ارز مسافرتی، حضور شخص متقاضی در فرودگاه، ارائه مدارک کامل و مطابقت اطلاعات ثبت شده با مدارک سفر است.

ارز مسافرتی برای سفرهای خاص

علاوه بر سفرهای سیاحتی عمومی، دولت برای برخی سفرهای خاص مانند حج تمتع و عتبات عالیات (عراق و اربعین) نیز سهمیه های ارزی ویژه ای در نظر می گیرد. این سهمیه ها با توجه به ماهیت زیارتی این سفرها و تعداد زیاد زائران، دارای قوانین و مقادیر متفاوتی نسبت به ارز مسافرتی عمومی هستند. اطلاع از جزئیات این سهمیه ها برای زائران از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوانند برنامه ریزی مالی مناسبی برای سفر خود داشته باشند.

تخصیص ارز برای این سفرهای خاص، با هدف تسهیل زیارت و حمایت از زائران صورت می گیرد و معمولاً با همکاری سازمان حج و زیارت و بانک های عامل انجام می شود. در ادامه به بررسی جزئیات ارز مسافرتی برای حجاج و زائران عتبات عالیات می پردازیم تا اطلاعات جامعی در این خصوص ارائه شود.

ارز مسافرتی حجاج سال ۱۴۰۴

برای حجاج بیت الله الحرام در سال ۱۴۰۴، سهمیه ارز مسافرتی ویژه ای در نظر گرفته شده است. نرخ ارز مسافرتی حجاج در این سال برابر با ۵۰۰ دلار تعیین شده است. یکی از نکات مهم و متمایز کننده این سهمیه، عدم وجود محدودیت سالانه برای دریافت آن است. به این معنا که حتی اگر متقاضی در یک سال گذشته نیز ارز مسافرتی عمومی دریافت کرده باشد، می تواند مجدداً برای دریافت ارز حج تمتع اقدام کند.

همچنین، هیچ محدودیت سنی برای دریافت این ارز وجود ندارد و زائران در هر سن و سالی می توانند از این تسهیلات بهره مند شوند. روش های دریافت ارز حجاج نیز مشابه ارز مسافرتی عمومی است؛ متقاضیان می توانند از طریق پیام رسان بله یا با مراجعه حضوری به شعب ارزی بانک ملی، درخواست خود را ثبت و ارز خود را دریافت نمایند. این تمهیدات به منظور تسهیل هرچه بیشتر سفر معنوی حجاج صورت گرفته است.

نحوه دریافت ارز مسافرتی عراق

برای زائران عتبات عالیات در کشور عراق، سهمیه ارز مسافرتی خاصی تخصیص داده شده است. با توجه به اینکه شهروندان ایرانی برای ورود به کشور عراق نیازی به دریافت ویزا ندارند، مقدار ارز مسافرتی برای این مقصد برابر با ۳۰۰ یورو (یا معادل آن به دلار) در نظر گرفته شده است. این سهمیه، با هدف حمایت از زائران و کاهش هزینه های سفر زیارتی آن ها ارائه می شود.

روش ثبت نام و دریافت ارز مسافرتی عراق، تفاوتی با سایر انواع ارزهای مسافرتی ندارد. زائران می توانند از طریق سامانه های آنلاین مانند اپلیکیشن بله یا با مراجعه حضوری به شعب ارزی بانک های عامل (مانند بانک ملی، ملت و سامان)، درخواست خود را ثبت کرده و پس از طی مراحل لازم و ارائه مدارک مورد نیاز (شامل گذرنامه و بلیط هواپیما در صورت سفر هوایی)، حواله ارز خود را دریافت کنند. تحویل نهایی ارز نیز در باجه های ارزی فرودگاه مبدأ صورت می گیرد.

ارز اربعین ۱۴۰۴

در ایام اربعین حسینی، به منظور تسهیل سفر زائران به کربلای معلی، سهمیه ارزی ویژه ای تحت عنوان ارز اربعین در نظر گرفته می شود. در سال ۱۴۰۴، به هر یک از زائرینی که در مراسم اربعین حسینی شرکت می کنند، مبلغ ۲۰۰ هزار دینار عراق با نرخ مرکز مبادله ارز و طلای ایران پرداخت خواهد شد. این مبلغ به صورت دینار و برای پوشش بخشی از هزینه های سفر در عراق در نظر گرفته شده است.

تمامی افرادی که قصد حضور در مراسم اربعین سال ۱۴۰۴ را دارند، می توانند از تاریخ ۱۷ تیر ۱۴۰۴ (مصادف با اول ماه محرم) با مراجعه به سامانه سماح، برای ثبت نام و دریافت این سهمیه ارزی اقدام کنند. این فرآیند ثبت نام آنلاین، به منظور ساماندهی و تسهیل دسترسی زائران به ارز مورد نیاز طراحی شده است. توصیه می شود زائران پیش از سفر، علاوه بر دریافت ارز اربعین، نسبت به تهیه بیمه سفر کربلا نیز اقدام نمایند تا در طول سفر از پوشش های لازم برخوردار باشند.

تفاوت ارز مسافرتی با سایر ارزها

در بازار ارز ایران، علاوه بر ارز مسافرتی، انواع دیگری از ارزها با نرخ ها و شرایط تخصیص متفاوت وجود دارند که ممکن است برای عموم مردم با ابهاماتی همراه باشند. این ارزها شامل ارز دانشجویی و ارز دولتی (که گاهی با ارز مسافرتی اشتباه گرفته می شود) و همچنین ارز آزاد می شوند. درک تفاوت های میان این انواع ارز، برای متقاضیان حائز اهمیت است تا بتوانند بر اساس نیاز و شرایط خود، بهترین گزینه را انتخاب کنند و از مزایای هر یک بهره مند شوند. این بخش به شفاف سازی این تفاوت ها می پردازد.

هر یک از این ارزها با اهداف خاصی تخصیص می یابند و مخاطبان متفاوتی دارند. در حالی که ارز مسافرتی عمدتاً برای پوشش هزینه های سفر توریستی است، ارز دانشجویی برای تحصیل و ارز دولتی برای مصارف خاصی از جمله واردات کالاهای اساسی و درمان در نظر گرفته شده است. همچنین، نرخ گذاری و فرآیند دریافت هر یک از این ارزها نیز می تواند متفاوت باشد.

تفاوت ارز دانشجویی و ارز مسافرتی

ارز دانشجویی و ارز مسافرتی هر دو از انواع ارزهای حمایتی هستند که با نرخ ترجیحی به متقاضیان تعلق می گیرند، اما اهداف و شرایط دریافت آن ها کاملاً متفاوت است. ارز دانشجویی، همان طور که از نامش پیداست، به دانشجویانی که در مقاطع تحصیلی تکمیلی در دانشگاه های خارج از کشور تحصیل می کنند و بورسیه تحصیلی ندارند، اختصاص می یابد. این ارز با هدف کمک به تأمین هزینه های تحصیل و زندگی دانشجویان در خارج از کشور ارائه می شود و معمولاً به صورت ماهانه و تا سقف مشخصی (مثلاً ۵۰۰ دلار در ماه) پرداخت می گردد.

برای دریافت ارز دانشجویی، دانشگاه محل تحصیل باید مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد و دانشجو باید مدارکی مانند پذیرش قطعی، گواهی اشتغال به تحصیل، و در صورت نیاز، نمره آزمون زبان مورد تأیید را ارائه دهد. ثبت نام اولیه نیز از طریق سامانه های سجاد (برای وزارت علوم) یا موحد (برای وزارت بهداشت) صورت می گیرد. در مقابل، ارز مسافرتی به کلیه افراد بالای ۱۸ سال که قصد سفر سیاحتی یا زیارتی به خارج از کشور را دارند، تعلق می گیرد و نیاز به مدارک تحصیلی یا بورسیه ندارد. این ارز به صورت یک باره در سال و پیش از سفر و با ارائه مدارک سفر (مانند بلیط و ویزا) قابل دریافت است.

تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد

یکی از مهم ترین دلایلی که متقاضیان را به سمت دریافت ارز مسافرتی سوق می دهد، تفاوت قیمت آن با نرخ ارز در بازار آزاد است. ارز مسافرتی با نرخ رسمی و دولتی عرضه می شود که معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از نرخ ارز در بازار آزاد است. این اختلاف قیمت، باعث می شود مسافران با خرید سهمیه ارز مسافرتی، صرفه جویی قابل توجهی در هزینه های ارزی سفر خود داشته باشند. به عنوان مثال، اگر نرخ یورو در بازار آزاد ۱۰۳,۷۹۰ تومان باشد، نرخ یورو مسافرتی ممکن است حدود ۷۰,۷۰۵ تومان تعیین شود که تفاوت چشمگیری را نشان می دهد.

در مقابل، ارز آزاد ارزی است که در صرافی ها و بازار غیررسمی با نرخ تعیین شده بر اساس عرضه و تقاضا، بدون هیچ گونه محدودیت یا سهمیه ای به فروش می رسد. هر فردی می تواند به هر میزان که نیاز دارد، ارز آزاد را خریداری کند، اما باید هزینه بیشتری بپردازد. هدف از ارائه ارز مسافرتی با نرخ پایین تر، کاهش فشار بر تقاضای ارز در بازار آزاد و جلوگیری از رشد بی رویه قیمت ها است، در حالی که ارز آزاد صرفاً بر اساس مکانیزم های بازار عمل می کند و برای مصارف عمومی تر و غیرحمایتی کاربرد دارد.

تفاوت ارز دولتی و ارز مسافرتی

مفهوم ارز دولتی در سال های اخیر دچار تغییر و تحولات زیادی شده و گاهی با ارز مسافرتی اشتباه گرفته می شود. در حال حاضر، اصطلاح ارز دولتی عمدتاً به سهمیه ۲ هزار یورویی (یا معادل دلاری آن) اطلاق می شود که هر فرد حقیقی می تواند سالی یک بار با ارائه کارت ملی و بدون نیاز به مدارک سفر، از طریق صرافی های مجاز یا سامانه های دولتی دریافت کند. این ارز با نرخ توافقی مرکز مبادله عرضه می شود که از نرخ بازار آزاد پایین تر است و هدف آن تأمین نیازهای عمومی غیرتجاری افراد است.

در مقابل، ارز مسافرتی سهمیه ای است که به طور خاص برای سفرهای خارجی (هوایی، زمینی یا ریلی) تخصیص می یابد و دریافت آن مستلزم ارائه مدارک سفر مانند بلیط و ویزا (در صورت لزوم) است. مقدار ارز مسافرتی نیز کمتر از سهمیه ارز دولتی عمومی است (مثلاً ۵۰۰ یورو برای سفرهای هوایی با ویزا و ۳۰۰ یورو برای بدون ویزا). بنابراین، تفاوت اصلی در هدف تخصیص (سفر در مقابل نیاز عمومی)، میزان سهمیه و مدارک مورد نیاز برای دریافت است. ارز دولتی برای مصارف گسترده تر و بدون الزام به سفر، در دسترس است، در حالی که ارز مسافرتی صرفاً برای مسافران خارجی در نظر گرفته شده است.

سوالات متداول

آیا دریافت ارز مسافرتی برای تمامی مقاصد امکان پذیر است؟

بله، ارز مسافرتی برای بیشتر مقاصد خارجی قابل دریافت است، اما میزان و سقف آن ممکن است بسته به نیاز کشور مقصد به ویزا و همچنین سیاست های بانک مرکزی متغیر باشد. پیش از سفر، باید از سهمیه مربوط به مقصد خود مطلع شوید.

مدت زمان اعتبار حواله ارز مسافرتی چقدر است؟

مدت زمان اعتبار حواله ارز مسافرتی معمولاً محدود است و باید در نزدیکی تاریخ پرواز و پس از عبور از گیت فرودگاه، ارز خود را دریافت کنید. در صورت عدم دریافت، وجه ریالی پس از بازگشت به کشور قابل استرداد خواهد بود.

دریافت ارز مسافرتی برای کودکان به چه صورت است؟

بر اساس آخرین مقررات، ارز مسافرتی عمومی به افراد بالای ۱۸ سال تعلق می گیرد. اما برای سفرهای زیارتی مانند حج تمتع و اربعین، محدودیت سنی برای دریافت ارز وجود ندارد و کودکان نیز می توانند این ارز را دریافت کنند.

آیا برای دریافت ارز مسافرتی نیاز به سیم کارت خارجی است؟

خیر، برای ثبت نام و دریافت ارز مسافرتی نیاز به سیم کارت خارجی نیست. تمامی مراحل ثبت نام و دریافت شناسه فروش با استفاده از سیم کارت ایرانی که به نام متقاضی است، انجام می شود.

ارز مسافرتی در فرودگاه از کدام باجه ها قابل دریافت است؟

ارز مسافرتی در فرودگاه های بین المللی اصلی کشور مانند فرودگاه امام خمینی (ره)، اصفهان، شیراز، تبریز، ارومیه و اهواز، از باجه های ارزی بانک های عامل (به ویژه بانک ملی) و یا دستگاه های خودپرداز مخصوص، قابل دریافت است.