علت پریود نشدن و درد شکم و کمر

علت پریود نشدن و درد شکم و کمر : بررسی جامع پزشکی و علمی

پریود نشدن همراه با درد شکم و کمر از جمله شکایات شایع در بین زنان در سنین باروری است. این علائم می توانند ناشی از طیف وسیعی از عوامل باشند از تغییرات طبیعی فیزیولوژیک بدن گرفته تا مشکلات پزشکی جدی تر که نیازمند توجه و درمان تخصصی هستند. این مقاله به بررسی جامع و علمی علل احتمالی این علائم می پردازد روش های تشخیص و درمان را شرح می دهد و راهکارهایی برای بهبود و پیشگیری ارائه می کند.

تعریف و معرفی علمی موضوع

پریود نشدن یا آمنوره به معنای عدم وقوع خونریزی قاعدگی در یک زن در سنین باروری است. آمنوره به دو دسته اصلی تقسیم می شود : آمنوره اولیه و آمنوره ثانویه. آمنوره اولیه به عدم شروع قاعدگی تا سن ۱۵ سالگی اطلاق می شود در حالی که آمنوره ثانویه به قطع قاعدگی به مدت سه ماه یا بیشتر در زنی که قبلاً قاعدگی منظم داشته است گفته می شود.

درد شکم و کمر که اغلب همراه با پریود نشدن تجربه می شود می تواند طیف وسیعی از شدت و نوع را در بر بگیرد. این دردها می توانند به صورت دردهای قاعدگی یا دیسمنوره باشند که به دردهای مرتبط با قاعدگی اطلاق می شوند یا می توانند به دردهای غیرمرتبط با قاعدگی اشاره داشته باشند که علت های دیگری دارند. دردهای قاعدگی خود به دو نوع دیسمنوره اولیه و دیسمنوره ثانویه تقسیم می شوند. دیسمنوره اولیه معمولاً از دوران نوجوانی شروع می شود و ناشی از انقباضات رحمی در اثر ترشح پروستاگلاندین ها است. دیسمنوره ثانویه معمولاً در سنین بالاتر و به دلیل مشکلات زمینه ای مانند اندومتریوز فیبروم رحمی یا عفونت های لگنی ایجاد می شود.

درک چرخه قاعدگی برای فهمیدن علل پریود نشدن و درد شکم و کمر ضروری است. چرخه قاعدگی یک فرآیند پیچیده هورمونی است که به طور متوسط ۲۸ روز طول می کشد (اما می تواند بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر باشد). این چرخه شامل مراحل مختلفی است :

• فاز فولیکولی : از روز اول قاعدگی شروع می شود و تا تخمک گذاری ادامه دارد. در این مرحله هورمون FSH (هورمون محرک فولیکول) از غده هیپوفیز ترشح شده و باعث رشد فولیکول های تخمدانی می شود. یکی از این فولیکول ها غالب شده و استروژن ترشح می کند. افزایش استروژن باعث ضخیم شدن دیواره رحم (اندومتر) می شود.
• تخمک گذاری : در حدود روز ۱۴ چرخه افزایش ناگهانی هورمون LH (هورمون لوتئینیزه کننده) باعث آزاد شدن تخمک از فولیکول غالب می شود.
• فاز لوتئال : بعد از تخمک گذاری شروع می شود و تا شروع قاعدگی بعدی ادامه دارد. فولیکول باقی مانده به جسم زرد تبدیل می شود و پروژسترون ترشح می کند. پروژسترون باعث آماده سازی بیشتر اندومتر برای لانه گزینی احتمالی جنین می شود.
• قاعدگی (منس) : اگر لقاح صورت نگیرد جسم زرد تحلیل می رود و سطح هورمون های استروژن و پروژسترون کاهش می یابد. این کاهش هورمونی باعث ریزش لایه داخلی رحم (اندومتر) و خونریزی قاعدگی می شود.

اختلال در هر یک از این مراحل هورمونی می تواند منجر به پریود نشدن و یا درد شکم و کمر شود.

علائم و نشانه های مرتبط

علاوه بر پریود نشدن و درد شکم و کمر علائم دیگری نیز ممکن است همراه با این شرایط بروز کنند که می توانند به تشخیص علت زمینه ای کمک کنند. این علائم شامل موارد زیر می شوند :

• تغییرات در الگوی قاعدگی : شامل نامنظم شدن قاعدگی خونریزی های کم یا زیاد از حد معمول یا لکه بینی بین دوره های قاعدگی.
• علائم گوارشی : مانند نفخ یبوست اسهال تهوع و استفراغ که ممکن است با دردهای شکمی همراه باشند.
• علائم ادراری : مانند تکرر ادرار سوزش ادرار درد هنگام ادرار کردن که می تواند نشان دهنده عفونت های ادراری یا مشکلات لگنی باشد.
• تغییرات خلقی و روانی : مانند اضطراب افسردگی تحریک پذیری نوسانات خلقی که ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی یا استرس باشند.
• علائم فیزیکی دیگر : مانند سردرد سرگیجه خستگی تغییرات در وزن (افزایش یا کاهش وزن ناگهانی) مشکلات پوستی (آکنه خشکی پوست) ریزش مو رشد موهای زائد (هیرسوتیسم) ترشحات غیرطبیعی واژن درد هنگام رابطه جنسی مشکلات باروری.
• علائم مرتبط با بارداری : در صورت بارداری علائمی مانند تهوع صبحگاهی حساسیت سینه ها خستگی تکرر ادرار و ویار ممکن است ظاهر شوند.

توجه به این علائم همراه و ثبت دقیق زمان و شدت آن ها می تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشک قرار دهد و به تشخیص دقیق تر کمک کند.

علل پریود نشدن و درد شکم و کمر

علل پریود نشدن و درد شکم و کمر بسیار متنوع هستند و می توانند به عوامل مختلفی از جمله فیزیولوژیکی هورمونی سبک زندگی و بیماری های پزشکی مرتبط باشند. در ادامه به بررسی مهم ترین علل می پردازیم :

۱. بارداری

بارداری شایع ترین علت پریود نشدن در زنان در سنین باروری است. پس از لقاح بدن هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) تولید می کند که باعث حفظ جسم زرد و ادامه ترشح پروژسترون می شود. پروژسترون از ریزش اندومتر جلوگیری می کند و قاعدگی رخ نمی دهد. درد شکم و کمر در اوایل بارداری نیز شایع است و می تواند ناشی از تغییرات هورمونی کشیدگی رباط های رحمی و لانه گزینی جنین باشد.

۲. استرس و عوامل روانی

استرس های روانی شدید و مزمن می توانند بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان (HPO axis) تأثیر بگذارند و باعث اختلال در ترشح هورمون های تنظیم کننده قاعدگی شوند. استرس می تواند منجر به کاهش ترشح هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) از هیپوتالاموس شود که به دنبال آن ترشح FSH و LH از هیپوفیز کاهش یافته و تخمک گذاری و قاعدگی متوقف می شود. درد شکم و کمر در این موارد ممکن است ناشی از تنش عضلانی و استرس جسمی باشد.

۳. تغییرات وزن و اختلالات تغذیه ای

تغییرات شدید وزن (کاهش یا افزایش وزن ناگهانی) کمبود وزن شدید (به ویژه شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸.۵) اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی و ورزش های سنگین و شدید می توانند باعث اختلال در تعادل هورمونی و پریود نشدن شوند. چربی بدن نقش مهمی در تولید و متابولیسم هورمون های جنسی دارد. کمبود چربی بدن می تواند منجر به کاهش تولید استروژن و توقف تخمک گذاری شود. ورزش های سنگین نیز می توانند با افزایش استرس فیزیولوژیکی و تغییرات هورمونی قاعدگی را مختل کنند.

۴. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع در زنان سنین باروری است که با عدم تعادل هورمون های جنسی مقاومت به انسولین و ویژگی های تخمدان پلی کیستیک مشخص می شود. PCOS می تواند منجر به پریود نشدن یا نامنظم شدن قاعدگی رشد موهای زائد آکنه مشکلات باروری و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی عروقی شود. درد شکم و کمر در PCOS ممکن است ناشی از کیست های تخمدانی التهاب مزمن و مشکلات گوارشی مرتبط با این سندرم باشد.

۵. مشکلات تیروئید

اختلالات تیروئید به ویژه کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید می توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند. هورمون های تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن و تعادل هورمونی دارند. کم کاری تیروئید می تواند منجر به افزایش سطح هورمون پرولاکتین و اختلال در ترشح GnRH FSH و LH شود که در نهایت باعث پریود نشدن یا نامنظم شدن قاعدگی می شود. پرکاری تیروئید نیز می تواند با تغییرات هورمونی قاعدگی را مختل کند.

۶. هیپرپرولاکتینمی

هیپرپرولاکتینمی به معنای افزایش سطح هورمون پرولاکتین در خون است. پرولاکتین هورمونی است که عمدتاً توسط غده هیپوفیز تولید می شود و نقش اصلی آن تحریک تولید شیر در دوران شیردهی است. افزایش غیرطبیعی پرولاکتین می تواند ناشی از تومورهای هیپوفیز (پرولاکتینوما) داروهای خاص کم کاری تیروئید استرس و برخی بیماری های دیگر باشد. هیپرپرولاکتینمی می تواند با مهار ترشح GnRH و در نتیجه کاهش FSH و LH باعث پریود نشدن شود.

۷. نارسایی زودرس تخمدان (POI)

نارسایی زودرس تخمدان (POI) یا یائسگی زودرس به توقف عملکرد تخمدان ها قبل از سن ۴۰ سالگی اطلاق می شود. POI می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی بیماری های خودایمنی شیمی درمانی پرتودرمانی جراحی تخمدان و یا علت ناشناخته باشد. در POI تخمدان ها به میزان کافی استروژن تولید نمی کنند و تخمک گذاری متوقف می شود که منجر به پریود نشدن و علائم یائسگی مانند گرگرفتگی خشکی واژن و تغییرات خلقی می شود.

۸. مشکلات ساختاری رحم و تخمدان

برخی مشکلات ساختاری رحم و تخمدان می توانند باعث پریود نشدن و درد شکم و کمر شوند از جمله :

• سندرم آشرمن : چسبندگی داخل رحمی که معمولاً به دنبال کورتاژ یا جراحی های رحمی ایجاد می شود و می تواند مانع از ریزش اندومتر و خونریزی قاعدگی شود.
• انسداد دهانه رحم : تنگی یا انسداد دهانه رحم می تواند مانع از خروج خون قاعدگی شود و باعث تجمع خون در رحم و درد شکم شود.
• فیبروم رحمی : تومورهای خوش خیم عضلانی رحم که می توانند باعث خونریزی های نامنظم درد لگن و فشار بر اندام های مجاور شوند.
• اندومتریوز : رشد بافت شبیه به اندومتر در خارج از رحم که می تواند باعث درد لگن درد قاعدگی شدید ناباروری و پریود نشدن شود (به ویژه در اندومتریوز تخمدانی).
• کیست های تخمدانی : به ویژه کیست های بزرگ یا پیچ خورده می توانند باعث درد شکم و کمر و اختلال در قاعدگی شوند.

۹. داروها و مواد

مصرف برخی داروها می تواند باعث پریود نشدن شود از جمله :

• قرص های ضد بارداری : به ویژه قرص های پروژسترونی و آمپول های ضد بارداری می توانند باعث قطع قاعدگی شوند.
• داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی : برخی از این داروها می توانند باعث افزایش پرولاکتین و اختلال در قاعدگی شوند.
• داروهای شیمی درمانی و پرتودرمانی : می توانند به تخمدان ها آسیب برسانند و باعث نارسایی زودرس تخمدان و پریود نشدن شوند.
• مواد مخدر و الکل : مصرف مزمن مواد مخدر و الکل می تواند بر تعادل هورمونی و چرخه قاعدگی تأثیر منفی بگذارد.

۱۰. سایر علل پزشکی

برخی بیماری های پزشکی دیگر نیز می توانند با پریود نشدن و درد شکم و کمر مرتبط باشند از جمله :

• بیماری سلیاک : یک بیماری خودایمنی که با عدم تحمل گلوتن مشخص می شود و می تواند بر جذب مواد مغذی و تعادل هورمونی تأثیر بگذارد.
• بیماری کرون و کولیت اولسروز : بیماری های التهابی روده که می توانند با التهاب مزمن و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند.
• بیماری های مزمن کلیوی و کبدی : می توانند با اختلال در متابولیسم هورمون ها و عملکرد کلی بدن قاعدگی را مختل کنند.
• دیابت کنترل نشده : می تواند با اختلال در متابولیسم گلوکز و انسولین بر تعادل هورمونی تأثیر بگذارد.

روش های تشخیص علمی و پزشکی

تشخیص علت پریود نشدن و درد شکم و کمر نیازمند رویکردی جامع و دقیق است که شامل مراحل زیر می شود :

1. شرح حال پزشکی کامل : پزشک سؤالاتی در مورد تاریخچه قاعدگی (سن شروع قاعدگی نظم قاعدگی مدت و میزان خونریزی) سابقه پزشکی (بیماری های قبلی جراحی ها داروها) سابقه بارداری و زایمان سبک زندگی (استرس تغذیه ورزش) و علائم همراه (درد ترشحات تغییرات خلقی) می پرسد.
2. معاینه فیزیکی : شامل معاینه عمومی (بررسی علائم حیاتی وزن BMI) و معاینه لگنی (بررسی اندام های تناسلی خارجی و داخلی رحم تخمدان ها).
3. آزمایش خون : برای بررسی سطح هورمون ها از جمله :
   • آزمایش بارداری (β-hCG) : برای رد بارداری.
   • هورمون های تیروئید (TSH, T۴, T۳) : برای بررسی عملکرد تیروئید.
   • هورمون پرولاکتین : برای بررسی هیپرپرولاکتینمی.
   • هورمون های جنسی (FSH, LH, استرادیول, پروژسترون, تستوسترون) : برای ارزیابی عملکرد تخمدان ها و محور HPO.
   • آزمایش قند خون و انسولین : برای بررسی مقاومت به انسولین و دیابت (به ویژه در PCOS).
   • آزمایش خون CBC : برای بررسی کم خونی و عفونت.
4. سونوگرافی لگن : برای بررسی رحم و تخمدان ها تشخیص کیست های تخمدانی فیبروم رحمی ضخامت اندومتر و سایر مشکلات ساختاری. سونوگرافی می تواند به صورت ترانس ابدومینال (از روی شکم) یا ترانس واژینال (از طریق واژن) انجام شود.
5. آزمایش ادرار : برای بررسی عفونت های ادراری و بارداری (در صورت لزوم).
6. آزمایش های هورمونی تحریک : در برخی موارد ممکن است آزمایش های هورمونی تحریک (مانند تست پروژسترون چالش) برای بررسی پاسخ رحم به هورمون ها و تشخیص علت آمنوره انجام شود.
7. هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی : در موارد خاص برای بررسی دقیق تر داخل رحم و لگن تشخیص چسبندگی های رحمی اندومتریوز فیبروم و سایر مشکلات ساختاری ممکن است هیستروسکوپی (دیدن داخل رحم با دوربین) یا لاپاراسکوپی (جراحی کم تهاجمی برای دیدن داخل لگن و شکم) انجام شود.
8. MRI یا CT اسکن : در موارد مشکوک به تومور هیپوفیز یا سایر مشکلات ساختاری ممکن است MRI یا CT اسکن مغز یا لگن درخواست شود.

بر اساس نتایج این بررسی ها پزشک می تواند تشخیص دقیق تری از علت پریود نشدن و درد شکم و کمر ارائه دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

روش های درمانی (دارویی پزشکی و بالینی)

روش های درمانی پریود نشدن و درد شکم و کمر به علت زمینه ای بستگی دارد. هدف اصلی درمان رفع علت اصلی بازگرداندن قاعدگی منظم کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. در ادامه به بررسی روش های درمانی مختلف می پردازیم :

۱. درمان دارویی

• هورمون درمانی :
  • استروژن و پروژسترون : برای جایگزینی هورمون های از دست رفته در نارسایی زودرس تخمدان هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک و آمنوره هیپوتالاموسی. قرص های ترکیبی ضد بارداری نیز می توانند برای تنظیم قاعدگی و کاهش درد قاعدگی در PCOS و سایر اختلالات هورمونی تجویز شوند.
  • پروژسترون : برای ایجاد خونریزی قطع دارو (پروژسترون چالش) و درمان آمنوره ثانویه ناشی از عدم تخمک گذاری.
  • کلومیفن سیترات و لتروزول : داروهای القاء تخمک گذاری برای درمان ناباروری و تنظیم قاعدگی در PCOS و سایر اختلالات تخمک گذاری.
  • متفورمین : داروی کاهش دهنده مقاومت به انسولین که در درمان PCOS برای بهبود تخمک گذاری و تنظیم قاعدگی استفاده می شود.
  • لووتیروکسین : برای درمان کم کاری تیروئید و بهبود عملکرد تیروئید و تنظیم قاعدگی.
  • بروموکریپتین و کابرگولین : داروهای کاهش دهنده پرولاکتین برای درمان هیپرپرولاکتینمی و بهبود قاعدگی.
• داروهای ضد درد :
  • داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) : مانند ایبوپروفن ناپروکسن و مفنامیک اسید برای کاهش درد قاعدگی (دیسمنوره) و دردهای شکمی و کمری.
  • مسکن های ساده : مانند استامینوفن برای دردهای خفیف تا متوسط.
  • داروهای ضد اسپاسم : مانند هیوسین برای کاهش اسپاسم عضلات رحم و دردهای شکمی.
• آنتی بیوتیک ها و ضدقارچ ها : برای درمان عفونت های لگنی و عفونت های ادراری که می توانند باعث درد شکم و کمر و اختلال در قاعدگی شوند.

۲. درمان های پزشکی و بالینی

• جراحی :
  • هیستروسکوپی جراحی : برای برداشتن چسبندگی های رحمی (سندرم آشرمن) پولیپ های رحمی فیبروم های زیرمخاطی و باز کردن انسداد دهانه رحم.
  • لاپاراسکوپی جراحی : برای درمان اندومتریوز برداشتن کیست های تخمدانی درمان حاملگی خارج رحمی برداشتن فیبروم های رحمی و درمان بیماری های التهابی لگن.
  • آمبولیزاسیون فیبروم رحمی (UFE) : یک روش کم تهاجمی برای کوچک کردن فیبروم های رحمی با قطع خونرسانی به آن ها.
  • میاومکتومی : جراحی برداشتن فیبروم های رحمی با حفظ رحم.
  • هیسترکتومی : جراحی برداشتن رحم (در موارد شدید فیبروم رحمی اندومتریوز پیشرفته یا سرطان های زنان).
  • جراحی تومور هیپوفیز (پرولاکتینوما) : در صورت وجود تومور هیپوفیز مولد پرولاکتین.
• تغییر سبک زندگی و مداخلات رفتاری :
  • مدیریت استرس : تکنیک های مدیریت استرس مانند یوگا مدیتیشن تمرینات تنفسی مشاوره و روان درمانی.
  • تغذیه سالم : رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه ها سبزیجات غلات کامل و پروتئین های کم چرب. کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده قند و چربی های اشباع شده.
  • ورزش منظم : ورزش های هوازی و قدرتی متوسط به بهبود تعادل هورمونی کاهش استرس و بهبود درد قاعدگی کمک می کنند. اجتناب از ورزش های سنگین و شدید در صورت وجود آمنوره هیپوتالاموسی.
  • کاهش وزن یا افزایش وزن : رسیدن به وزن سالم و حفظ آن در صورت داشتن اضافه وزن یا کمبود وزن.
  • ترک سیگار و الکل : سیگار و الکل می توانند بر تعادل هورمونی و چرخه قاعدگی تأثیر منفی بگذارند.
  • خواب کافی : ۷-۸ ساعت خواب شبانه برای تنظیم هورمون ها و کاهش استرس ضروری است.
• طب سوزنی و درمان های مکمل : طب سوزنی و برخی درمان های مکمل ممکن است در کاهش درد قاعدگی و بهبود تنظیم قاعدگی در برخی افراد مؤثر باشند اما نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد.

انتخاب روش درمانی مناسب باید توسط پزشک متخصص زنان و زایمان بر اساس علت زمینه ای شدت علائم سن بیمار و شرایط خاص هر فرد تعیین شود.

راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی (در صورت امکان)

در کنار درمان های پزشکی برخی راهکارهای خانگی و تغییرات سبک زندگی می توانند به کاهش درد شکم و کمر و بهبود سلامت کلی زنان کمک کنند. توجه داشته باشید که این راهکارها جایگزین درمان های پزشکی نیستند و در صورت تداوم یا شدت علائم مراجعه به پزشک ضروری است.

• گرما درمانی : استفاده از کیسه آب گرم حمام آب گرم یا پد گرم کننده بر روی شکم و کمر می تواند به کاهش درد و گرفتگی عضلات کمک کند.
• ماساژ : ماساژ آرام شکم و کمر با روغن های گیاهی مانند روغن اسطوخودوس یا روغن نعناع فلفلی می تواند به تسکین درد و آرامش عضلات کمک کند.
• دمنوش های گیاهی : برخی دمنوش های گیاهی مانند دمنوش زنجبیل دمنوش بابونه دمنوش رازیانه و دمنوش نعناع فلفلی ممکن است به کاهش درد قاعدگی و بهبود علائم گوارشی کمک کنند.
• تغذیه مناسب : مصرف غذاهای غنی از منیزیم کلسیم ویتامین D و اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است به کاهش التهاب و درد قاعدگی کمک کند. مصرف میوه ها سبزیجات غلات کامل و پروتئین های کم چرب توصیه می شود. کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده قند کافئین و الکل.
• ورزش سبک : پیاده روی یوگا شنا و تمرینات کششی سبک می توانند به بهبود گردش خون کاهش درد و بهبود خلق و خو کمک کنند.
• مدیریت استرس : تمرینات تنفسی مدیتیشن یوگا گذراندن وقت در طبیعت و انجام فعالیت های لذت بخش می تواند به کاهش استرس و بهبود تعادل هورمونی کمک کند.
• خواب کافی : ۷-۸ ساعت خواب شبانه برای تنظیم هورمون ها و بهبود سلامت عمومی ضروری است.

روش های پیشگیری و اقدامات لازم

پیشگیری از پریود نشدن و درد شکم و کمر همیشه امکان پذیر نیست اما با رعایت برخی نکات و اقدامات می توان خطر بروز این مشکلات را کاهش داد و سلامت باروری را حفظ کرد :

• حفظ وزن سالم : رسیدن به وزن مناسب و حفظ آن با رژیم غذایی سالم و ورزش منظم. اجتناب از تغییرات شدید وزن.
• مدیریت استرس : یادگیری و به کارگیری تکنیک های مدیریت استرس.
• تغذیه سالم : رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی.
• ورزش منظم : فعالیت بدنی منظم و متوسط. اجتناب از ورزش های سنگین و شدید در صورت مستعد بودن به آمنوره هیپوتالاموسی.
• اجتناب از سیگار و الکل : ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل.
• خواب کافی : رعایت بهداشت خواب و داشتن خواب کافی.
• معاینات منظم زنان : انجام معاینات منظم سالیانه توسط متخصص زنان و زایمان.
• مشاوره قبل از بارداری : مشاوره با پزشک قبل از اقدام به بارداری برای بررسی سلامت عمومی و آمادگی برای بارداری.
• پیگیری و درمان بیماری های زمینه ای : در صورت ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند PCOS مشکلات تیروئید دیابت و بیماری های التهابی روده پیگیری و درمان منظم تحت نظر پزشک متخصص.
• مصرف داروهای ضد بارداری : در صورت تمایل به پیشگیری از بارداری و تنظیم قاعدگی با مشورت پزشک می توان از قرص های ضد بارداری استفاده کرد.
• آگاهی از علائم هشدار : توجه به تغییرات در الگوی قاعدگی دردهای غیرطبیعی شکم و کمر و سایر علائم غیرمعمول و مراجعه به پزشک در صورت بروز این علائم.

نتیجه گیری علمی و کاربردی

پریود نشدن و درد شکم و کمر از جمله مشکلات شایع در زنان هستند که می توانند ناشی از طیف وسیعی از عوامل باشند. تشخیص دقیق علت این علائم نیازمند بررسی های پزشکی و آزمایشگاهی است. درمان بر اساس علت زمینه ای تعیین می شود و می تواند شامل دارو درمانی جراحی تغییر سبک زندگی و درمان های مکمل باشد. راهکارهای خانگی و تغییرات سبک زندگی می توانند به کاهش درد و بهبود سلامت کلی کمک کنند اما جایگزین درمان های پزشکی نیستند. پیشگیری از این مشکلات با حفظ وزن سالم مدیریت استرس تغذیه مناسب ورزش منظم و معاینات منظم زنان امکان پذیر است.

مهم ترین نکته این است که در صورت تجربه پریود نشدن و درد شکم و کمر به ویژه اگر این علائم جدید شدید یا مداوم باشند مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است. خوددرمانی و تأخیر در مراجعه به پزشک می تواند منجر به عوارض جدی و تأخیر در درمان بیماری های زمینه ای شود.

پرسش و پاسخ

۱. آیا استرس می تواند باعث پریود نشدن شود؟

پاسخ : بله استرس یکی از علل شایع پریود نشدن است. استرس های روانی و جسمی شدید می توانند بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان تأثیر بگذارند و باعث اختلال در ترشح هورمون های تنظیم کننده قاعدگی شوند. استرس می تواند منجر به کاهش ترشح GnRH و در نتیجه کاهش FSH و LH شود که باعث توقف تخمک گذاری و قاعدگی می گردد.

۲. آیا درد شکم و کمر در دوران پریودی طبیعی است؟

پاسخ : بله درد شکم و کمر خفیف تا متوسط در دوران پریودی (دیسمنوره اولیه) طبیعی است. این دردها ناشی از انقباضات رحمی در اثر ترشح پروستاگلاندین ها هستند. با این حال درد شدید و ناتوان کننده قاعدگی دردی که به مرور زمان بدتر می شود یا دردی که با علائم دیگری مانند خونریزی غیرطبیعی تب تهوع و استفراغ همراه است طبیعی نیست و نیاز به بررسی پزشکی دارد. این دردها ممکن است ناشی از دیسمنوره ثانویه و مشکلات زمینه ای مانند اندومتریوز یا فیبروم رحمی باشند.

۳. اگر باردار نباشم و پریود نشوم چه کار باید بکنم؟

پاسخ : اگر باردار نیستید و پریودتان به تأخیر افتاده یا قطع شده است مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان ضروری است. پریود نشدن می تواند علل مختلفی داشته باشد و برخی از این علل نیاز به درمان پزشکی دارند. پزشک با بررسی شرح حال معاینه فیزیکی و انجام آزمایش های لازم علت پریود نشدن را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین خواهد کرد. خوددرمانی و بی توجهی به پریود نشدن می تواند عوارض جدی داشته باشد.

تأکید مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی و آموزشی دارند و جایگزین نظر تخصصی پزشک نیستند. در صورت داشتن هرگونه مشکل پزشکی حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

منبع: شرکت نیکان فارمد مهر