همه چیز درباره واشر تخت از جنس و نقش آن در اتصالات

واشر تخت چیست؟

واشر تخت (Plain Washer) یک قطعه دیسکی شکل نازک است که معمولا از جنس فلز، پلاستیک یا مواد کامپوزیتی ساخته می شود و دارای یک سوراخ در مرکز خود است. این قطعه در اتصالات پیچ و مهره ای بین سر پیچ یا مهره و قطعه کار قرار می گیرد. واشر تخت جزء ساده ترین و در عین حال پرکاربردترین اجزای اتصالات هستند و نقش مهمی در عملکرد صحیح و طول عمر این اتصالات ایفا می کنند. طراحی ساده آن ها امکان استفاده در طیف گسترده ای از کاربردها را فراهم می کند و به دلیل همین سادگی، تولید و استفاده از آن ها بسیار مقرون به صرفه است.

 هدف اصلی استفاده از واشر تخت، توزیع یکنواخت فشار ناشی از سفت کردن پیچ یا مهره بر روی سطح قطعه کار است. این امر از آسیب دیدن سطح قطعه کار، فرو رفتن سر پیچ یا مهره در آن و همچنین شل شدن اتصال در اثر ارتعاشات یا تغییرات دما جلوگیری می کند. علاوه بر این، واشرها می توانند به عنوان یک سطح صاف برای چرخش آسان تر مهره عمل کرده و از ایجاد اصطکاک زیاد بین مهره و قطعه کار جلوگیری کنند. در برخی موارد، واشرهای تخت می توانند نقش آب بندی را نیز ایفا کنند، به خصوص اگر از جنس مواد نرم یا الاستومری ساخته شده باشند.

مهمترین کاربردهای واشر تخت

واشرهای تخت به دلیل مزایای متعددی که ارائه می دهند، در طیف وسیعی از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله مهم ترین کاربردهای آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

توزیع بار: اصلی ترین کاربرد واشرهای تخت، توزیع یکنواخت نیروی فشاری ناشی از سفت کردن پیچ یا مهره بر روی سطح قطعه کار است. این امر به ویژه در مواردی که قطعه کار از جنس نرم یا شکننده باشد، اهمیت بیشتری پیدا می کند و از تغییر شکل یا آسیب دیدن آن جلوگیری می کند.

جلوگیری از شل شدن: واشرها با ایجاد اصطکاک بیشتر بین پیچ یا مهره و قطعه کار، از شل شدن اتصال در اثر ارتعاشات، بارهای دینامیکی و تغییرات دما جلوگیری می کنند. این امر به ویژه در کاربردهایی که اتصال تحت تنش های مداوم قرار دارد، بسیار حیاتی است.

محافظت از سطح: واشرهای تخت می توانند از سطح قطعه کار در برابر خراشیدگی و آسیب های ناشی از چرخش پیچ یا مهره محافظت کنند. این امر به حفظ ظاهر و یکپارچگی قطعات کمک می کند.

ایجاد فاصله: در برخی موارد، از واشرها برای ایجاد فاصله دقیق بین دو قطعه متصل شونده استفاده می شود. این کاربرد به ویژه در تنظیمات دقیق و مونتاژ قطعات با تلرانس های مشخص اهمیت دارد.

آب بندی: واشرهای ساخته شده از مواد نرم مانند لاستیک یا نئوپرن می توانند به عنوان یک درزگیر عمل کرده و از نفوذ مایعات یا گازها از محل اتصال جلوگیری کنند. این کاربرد در سیستم های لوله کشی، مخازن و سایر تجهیزاتی که نیاز به آب بندی دارند، بسیار مهم است.

کاهش اصطکاک: واشرهای صاف و صیقلی می توانند اصطکاک بین مهره و قطعه کار را در هنگام سفت کردن کاهش داده و امکان اعمال گشتاور دقیق تری را فراهم کنند.

انواع واشر تخت و کاربرد ان چیست؟

 واشرهای تخت بر اساس جنس، شکل و استانداردهای ساخت، انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. برخی از مهم ترین انواع واشرهای تخت عبارتند از:

 واشرهای تخت ساده (Plain Washers): این نوع واشرها رایج ترین نوع هستند و دارای یک سوراخ مرکزی و سطحی صاف و یکنواخت می باشند. از آن ها برای توزیع بار و جلوگیری از شل شدن در اکثر اتصالات استفاده می شود.

واشرهای فنری (Spring Washers): این واشرها دارای شکلی فنری هستند و در هنگام سفت شدن، نیروی کششی اضافی ایجاد می کنند که به جلوگیری از شل شدن اتصال در اثر ارتعاشات کمک می کند. واشرهای فنری معمولا در کاربردهایی که ارتعاش زیادی وجود دارد، مانند ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، استفاده می شوند.

واشرهای دندانه دار (Lock Washers): این واشرها دارای دندانه هایی در یک یا هر دو طرف خود هستند که در هنگام سفت شدن در سطح قطعه کار و مهره فرو می روند و از چرخش و شل شدن آن ها جلوگیری می کنند. واشرهای دندانه دار برای اتصالات تحت بارهای سنگین و ارتعاشات شدید مناسب هستند.

واشرهای بشقابی (Belleville Washers): این واشرها به شکل مخروطی مقعر هستند و در هنگام فشرده شدن، نیروی فنری بسیار زیادی ایجاد می کنند. از آن ها برای ایجاد پیش بار دقیق و جذب ارتعاشات در اتصالات با بار زیاد استفاده می شود.

واشرهای موجی (Wave Washers): این واشرها دارای شکل موجی هستند و در مقایسه با واشرهای فنری، نیروی فنری کمتری ایجاد می کنند. از آن ها برای جذب لقی و ارتعاشات خفیف در اتصالات استفاده می شود.

واشرهای عایق (Insulating Washers): این واشرها از مواد غیر رسانا مانند پلاستیک یا فیبر ساخته می شوند و برای ایجاد عایق الکتریکی بین قطعات فلزی استفاده می شوند.

واشرهای آب بندی (Sealing Washers): این واشرها از موادی مانند لاستیک، نئوپرن یا تفلون ساخته می شوند و برای ایجاد آب بندی در اتصالات استفاده می شوند. آن ها معمولا در سیستم های لوله کشی و مخازن کاربرد دارند.

واشرهای مخصوص: علاوه بر موارد فوق، واشرهای تخت با اشکال و ابعاد خاص برای کاربردهای ویژه نیز طراحی و تولید می شوند.

مهم ترین نکات هنگام خرید واشر تخت

 انتخاب واشر تخت مناسب برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمن اتصال بسیار مهم است. هنگام خرید واشر تخت باید به نکات زیر توجه کرد:

1. جنس واشر: جنس واشر باید با جنس پیچ و مهره و همچنین شرایط محیطی و نوع کاربرد سازگار باشد. برای مثال، در محیط های خورنده باید از واشرهای استنلس استیل یا روکش دار استفاده شود.
2. ابعاد واشر: ابعاد واشر، شامل قطر داخلی، قطر خارجی و ضخامت آن، باید با ابعاد پیچ یا مهره و همچنین سطح قطعه کار مطابقت داشته باشد. قطر داخلی واشر باید کمی بزرگتر از قطر پیچ باشد تا به راحتی روی آن قرار بگیرد. قطر خارجی واشر باید به اندازه ای بزرگ باشد که بتواند بار را به طور مناسب توزیع کند.
3. نوع واشر: نوع واشر باید با توجه به نوع کاربرد و نیازهای اتصال انتخاب شود. برای مثال، در کاربردهایی که احتمال شل شدن وجود دارد، باید از واشرهای فنری یا دندانه دار استفاده شود.
4. استاندارد واشر: اطمینان حاصل کنید که واشر مطابق با استانداردهای معتبر تولید شده باشد. استفاده از واشرهای استاندارد کیفیت و عملکرد قابل اعتمادی را تضمین می کند. استانداردهایی مانند DIN، ISO و ASTM در تولید واشرها مورد استفاده قرار می گیرند.
5. کیفیت ساخت: واشر باید از مواد با کیفیت ساخته شده باشد و سطح آن صاف و بدون نقص باشد. واشرهای بی کیفیت ممکن است به درستی عمل نکرده و باعث شل شدن یا خرابی اتصال شوند.
6. شرایط محیطی: در نظر گرفتن شرایط محیطی که اتصال در آن قرار خواهد گرفت، مانند دما، رطوبت و وجود مواد شیمیایی خورنده، در انتخاب جنس و نوع واشر بسیار مهم است.

متریال مصرفی درواشر تخت

 واشرهای تخت از مواد مختلفی ساخته می شوند که هر کدام خواص و کاربردهای خاص خود را دارند. برخی از رایج ترین مواد مورد استفاده در ساخت واشرهای تخت عبارتند از:

 فولاد کربنی: این نوع فولاد به دلیل استحکام و قیمت مناسب، یکی از پرکاربردترین مواد در ساخت واشرهای تخت است. برای جلوگیری از خوردگی، معمولا با روکش هایی مانند گالوانیزه پوشانده می شود.

فولاد ضد زنگ (استنلس استیل): این نوع فولاد مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد و برای کاربردهایی که در معرض رطوبت، مواد شیمیایی یا محیط های خورنده قرار دارند، بسیار مناسب است.

آلومینیوم: آلومینیوم سبک وزن و مقاوم در برابر خوردگی است و در کاربردهایی که وزن قطعه اهمیت دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.

مس و آلیاژهای مس: مس و آلیاژهای آن مانند برنج و برنز دارای رسانایی الکتریکی و حرارتی خوبی هستند و در کاربردهای الکتریکی و همچنین در محیط های دریایی به دلیل مقاومت در برابر خوردگی استفاده می شوند.

پلاستیک: واشرهای پلاستیکی از موادی مانند نایلون، تفلون و پلی اتیلن ساخته می شوند و دارای خواصی مانند عایق الکتریکی، مقاومت در برابر خوردگی و قابلیت آب بندی هستند.

فیبر: واشرهای فیبری از مواد سلولزی فشرده ساخته می شوند و معمولا برای آب بندی و ایجاد اصطکاک بیشتر در اتصالات استفاده می شوند.

لاستیک و الاستومرها: واشرهای ساخته شده از لاستیک طبیعی، مصنوعی یا الاستومرهای دیگر، خاصیت ارتجاعی و آب بندی خوبی دارند و در کاربردهایی که نیاز به جذب ارتعاشات و جلوگیری از نشت سیالات است، استفاده می شوند.

مهم ترین کاربرد واشرتخت

 واشرهای تخت به دلیل مزایای متعددی که ارائه می دهند، در طیف وسیعی از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله مهم ترین کاربردهای آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 توزیع بار: اصلی ترین کاربرد واشرهای تخت، توزیع یکنواخت نیروی فشاری ناشی از سفت کردن پیچ یا مهره بر روی سطح قطعه کار است. این امر به ویژه در مواردی که قطعه کار از جنس نرم یا شکننده باشد، اهمیت بیشتری پیدا می کند و از تغییر شکل یا آسیب دیدن آن جلوگیری می کند.

جلوگیری از شل شدن: واشرها با ایجاد اصطکاک بیشتر بین پیچ یا مهره و قطعه کار، از شل شدن اتصال در اثر ارتعاشات، بارهای دینامیکی و تغییرات دما جلوگیری می کنند. این امر به ویژه در کاربردهایی که اتصال تحت تنش های مداوم قرار دارد، بسیار حیاتی است.

محافظت از سطح: واشرهای تخت می توانند از سطح قطعه کار در برابر خراشیدگی و آسیب های ناشی از چرخش پیچ یا مهره محافظت کنند. این امر به حفظ ظاهر و یکپارچگی قطعات کمک می کند.

ایجاد فاصله: در برخی موارد، از واشرها برای ایجاد فاصله دقیق بین دو قطعه متصل شونده استفاده می شود. این کاربرد به ویژه در تنظیمات دقیق و مونتاژ قطعات با تلرانس های مشخص اهمیت دارد.

آب بندی: واشرهای ساخته شده از مواد نرم مانند لاستیک یا نئوپرن می توانند به عنوان یک درزگیر عمل کرده و از نفوذ مایعات یا گازها از محل اتصال جلوگیری کنند. این کاربرد در سیستم های لوله کشی، مخازن و سایر تجهیزاتی که نیاز به آب بندی دارند، بسیار مهم است.

کاهش اصطکاک: واشرهای صاف و صیقلی می توانند اصطکاک بین مهره و قطعه کار را در هنگام سفت کردن کاهش داده و امکان اعمال گشتاور دقیق تری را فراهم کنند.

اندازه گیری واشرتخت چگونه است؟

 اندازه گیری صحیح واشر تخت برای انتخاب مناسب آن بسیار مهم است. ابعاد اصلی یک واشر تخت عبارتند از:

 قطر داخلی (Inner Diameter – ID): این اندازه، قطر سوراخ مرکزی واشر است و باید کمی بزرگتر از قطر خارجی پیچ یا رزوه مورد استفاده باشد تا واشر به راحتی روی آن قرار بگیرد. معمولا قطر داخلی واشر بر اساس اندازه اسمی پیچ مشخص می شود.

قطر خارجی (Outer Diameter – OD): این اندازه، قطر بیرونی واشر است و نشان دهنده سطح تماس واشر با قطعه کار است. قطر خارجی واشر باید به اندازه ای بزرگ باشد که بتواند نیروی فشاری را به طور مناسب توزیع کند و از فرو رفتن سر پیچ یا مهره در قطعه کار جلوگیری کند.

ضخامت (Thickness – T): این اندازه، ضخامت واشر را نشان می دهد. ضخامت واشر بر میزان توزیع بار و همچنین میزان فاصله ای که ممکن است ایجاد کند، تاثیر می گذارد.

برای اندازه گیری دقیق واشر تخت، می توان از ابزارهای اندازه گیری دقیق مانند کولیس استفاده کرد. هنگام تعیین اندازه واشر مورد نیاز، باید به مشخصات فنی اتصال و استانداردهای مربوطه توجه شود. معمولا واشرها بر اساس قطر پیچ یا مهره ای که برای آن طراحی شده اند، نامگذاری می شوند (برای مثال، یک واشر M8 برای پیچ M8 مناسب است). با این حال، برای اطمینان از انتخاب صحیح، بهتر ا

در این مقاله به بررسی جامع واشرهای تخت، جنس‌های مختلف به کار رفته در تولید آن‌ها و نقش حیاتی‌شان در استحکام و آب‌بندی اتصالات پرداختیم. بولت صنعت، به عنوان مجموعه‌ای پیشرو، ارائه دهنده متنوع‌ترین پیچ و مهره‌های استیل، فولادی و آهنی شامل انواع شش گوش، پیچ و مهره‌های آلن استیل و آهن (نیم دنده و تمام دنده) و همچنین انواع استد بولت می‌باشد. برای تهیه واشرهای تخت با کیفیت و سایر ملزومات اتصال، می‌توانید به وبسایت بولت صنعت مراجعه نمایید.ست قطر داخلی و خارجی واشر را به طور دقیق اندازه گیری کنید.

 سوالات متداول

آیا استفاده از واشر تخت در همه اتصالات پیچ و مهره ای ضروری است؟

در بسیاری از موارد، استفاده از واشر تخت توصیه می شود زیرا به توزیع بار، جلوگیری از شل شدن و محافظت از سطح قطعه کار کمک می کند. با این حال، در برخی کاربردهای خاص که سطح قطعه کار بسیار سخت و صاف است و احتمال شل شدن کم است، ممکن است استفاده از واشر ضروری نباشد.

 تفاوت بین واشر تخت و واشر فنری چیست؟

واشر تخت یک قطعه صاف و دیسکی شکل است که عمدتا برای توزیع بار و محافظت از سطح استفاده می شود. در مقابل، واشر فنری دارای شکل فنری است و هدف اصلی آن ایجاد نیروی کششی اضافی برای جلوگیری از شل شدن اتصال در اثر ارتعاشات و تغییرات دما است.

 چگونه می توان از خوردگی واشرهای فولادی جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از خوردگی واشرهای فولادی، می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. یکی از رایج ترین روش ها، استفاده از روکش های محافظ مانند گالوانیزه (روی)، نیکل یا کروم است. این روکش ها یک لایه محافظ بین فولاد و محیط خورنده ایجاد می کنند. همچنین، استفاده از واشرهای ساخته شده از فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) که به طور ذاتی در برابر خوردگی مقاوم هستند، یک راه حل موثر دیگر است، به ویژه در محیط های مرطوب یا حاوی مواد شیمیایی خورند.