نکات گرامری درس ۴ زبان نهم

درس چهارم زبان انگلیسی پایه نهم، کلید فهم و به کارگیری دو مبحث بنیادین گرامر انگلیسی است: پرسش های اطلاعاتی (Wh-Questions) و قیدهای تکرار (Adverbs of Frequency). تسلط بر این ساختارها، نه تنها برای موفقیت در امتحانات ضروری است، بلکه شما را در بیان مقصود دقیق تر و برقراری ارتباط مؤثرتر یاری می رساند.

اهمیت و اهداف گرامر درس چهارم زبان نهم

در فرایند یادگیری زبان انگلیسی، گرامر به مثابه ستون فقرات عمل می کند که ساختار و معنای جملات را شکل می دهد. درس چهارم کتاب زبان انگلیسی پایه نهم، با معرفی دو مفهوم «پرسش های اطلاعاتی Wh-Questions» و «قیدهای تکرار Adverbs of Frequency»، گام مهمی در توانمندسازی دانش آموزان برای برقراری ارتباط مؤثر و دقیق تر در زبان انگلیسی برمی دارد. هدف اصلی از پرداختن به این مباحث، نه تنها آماده سازی شما برای موفقیت در آزمون های تحصیلی است، بلکه گسترش دامنه توانایی های ارتباطی و درک عمیق تر از الگوهای زبانی را نیز دنبال می کند.

پرسش های اطلاعاتی به ما امکان می دهند تا جزئیات خاصی مانند چه کسی؟، چه چیزی؟، کجا؟، چه زمانی؟ و چرا؟ را بپرسیم و اطلاعات دقیق تری کسب کنیم، برخلاف پرسش های بله/خیر که تنها پاسخ تأییدی یا ردکننده دارند. از سوی دیگر، قیدهای تکرار به ما یاری می رسانند تا با بیان میزان و دفعات وقوع یک عمل، اطلاعات دقیق تری از عادات و رویدادهای روزمره ارائه دهیم. این مقاله به گونه ای طراحی شده است که با ارائه توضیحات جامع، مثال های متعدد و تمرین های کاربردی، شما را در تسلط کامل بر این دو مبحث گرامری یاری رساند و توانایی تان را در کاربرد آن ها در موقعیت های واقعی افزایش دهد.

بخش اول: تسلط بر سئوالات Wh-Questions

پرسش های اطلاعاتی، که به دلیل شروع شدن اغلب با کلمات دارای «Wh» به «Wh-Questions» معروف هستند، ابزاری حیاتی در زبان انگلیسی برای کسب اطلاعات خاص و جزئی به شمار می آیند. در مقابل پرسش های بله/خیر (Yes/No Questions) که صرفاً به تأیید یا رد یک وضعیت می پردازند، Wh-Questions دامنه وسیع تری از پاسخ ها را طلب می کنند و برای دریافت جزئیات دقیق، ضروری هستند.

آشنایی با سئوالات Wh-Questions: چرا و چطور؟

Wh-Questions به ما کمک می کنند تا درباره افراد، اشیاء، مکان ها، زمان ها، دلایل، روش ها و انتخاب ها سؤال کنیم. این نوع سؤالات معمولاً با کلماتی مانند Who, What, Where, When, Why, How, Which و Whose آغاز می شوند. هدف اصلی از طرح این سؤالات، پر کردن شکاف های اطلاعاتی و بسط مکالمه فراتر از یک پاسخ ساده «بله» یا «خیر» است.

ساختار کلی این پرسش ها در اغلب موارد شامل یک کلمه پرسشی Wh-، سپس یک فعل کمکی (مانند to be یا do/does)، سپس فاعل و در نهایت فعل اصلی و سایر اجزای جمله است. البته استثناهایی نیز وجود دارد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

کلمات پرسشی Wh- (Wh-Words) و کاربردشان

هر یک از کلمات پرسشی Wh- برای دریافت نوع خاصی از اطلاعات به کار می رود. درک کاربرد صحیح هر یک از این کلمات، اولین گام برای ساخت صحیح Wh-Questions است:

کلمه پرسشی	معنای فارسی	کاربرد	مثال
Who	چه کسی؟	برای پرسش درباره افراد (فاعل یا مفعول)	?Who is your best friend دوست صمیمی تو چه کسی است؟
What	چه چیزی/کاری؟	برای پرسش درباره اشیا، ایده ها، اقدامات یا شغل	?What are you doing چه کاری انجام می دهی؟
Where	کجا؟	برای پرسش درباره مکان	?Where is the library کتابخانه کجا است؟
When	چه زمانی؟	برای پرسش درباره زمان	?When do you usually wake up چه زمانی معمولاً از خواب بیدار می شوی؟
Why	چرا؟	برای پرسش درباره دلیل	?Why are you sad چرا ناراحتی؟
How	چگونه؟/چطور؟	برای پرسش درباره روش یا حالت (گاهی با صفت/قید ترکیب می شود)	?How do you go to school چگونه به مدرسه می روی؟
How often	هر چند وقت یک بار؟	برای پرسش درباره میزان تکرار	?How often do you exercise هر چند وقت یک بار ورزش می کنی؟
How much	چقدر؟ (برای غیرقابل شمارش)	برای پرسش درباره مقدار چیزی (غیرقابل شمارش)	?How much sugar do you want چقدر شکر می خواهی؟
How many	چند تا؟ (برای قابل شمارش)	برای پرسش درباره تعداد چیزی (قابل شمارش)	?How many books do you have چند تا کتاب داری؟
Which	کدام؟	برای پرسش درباره انتخاب از میان گزینه های مشخص	?Which color do you prefer, red or blue کدام رنگ را ترجیح می دهی، قرمز یا آبی؟
Whose	مال چه کسی؟	برای پرسش درباره مالکیت	?Whose pen is this این خودکار مال چه کسی است؟

ساخت سئوالات Wh با فعل کمکی to be

هنگامی که فعل اصلی جمله، یکی از اشکال فعل to be (am, is, are) باشد، ساختار Wh-Question به شکل زیر است:

فرمول کلی: Wh-word + (am/is/are) + Subject + Complement/Adverb?

در این ساختار، فعل to be به عنوان فعل اصلی یا فعل کمکی عمل می کند و پس از کلمه پرسشی Wh- و قبل از فاعل قرار می گیرد. باید توجه داشت که فعل to be باید با فاعل جمله مطابقت داشته باشد (I با am، He/She/It با is، We/You/They با are).

• ?Where is your book (کتاب تو کجا است؟)
• ?Who are they (آن ها چه کسانی هستند؟)
• ?What is your name (اسم تو چیست؟)
• ?When is the meeting (جلسه چه زمانی است؟)
• ?Why are you late (چرا دیر کردی؟)

نکته کلیدی: همیشه مطابقت فعل to be با فاعل را بررسی کنید تا از اشتباهات رایج جلوگیری شود. برای مثال، هرگز نباید گفت ?Where are my book بلکه صحیح آن ?Where is my book است.

ساخت سئوالات Wh با فعل کمکی do/does

برای ساخت Wh-Questions در زمان حال ساده که فعل اصلی جمله، یک فعل عملی (Action Verb) باشد و نه فعل to be، از افعال کمکی do و does استفاده می کنیم. به یاد داشته باشید که does برای فاعل های سوم شخص مفرد (he, she, it) و do برای سایر فاعل ها (I, you, we, they) به کار می رود.

فرمول کلی: Wh-word + (do/does) + Subject + Base Form of Verb + …?

در این ساختار، پس از کلمه پرسشی Wh- و فعل کمکی do/does، فعل اصلی جمله به شکل پایه (Base Form) و بدون هیچ تغییر یا افزودنی (مانند s/es) می آید.

• ?When do you wake up (چه زمانی از خواب بیدار می شوی؟)
• ?What does she do (او چه کاری انجام می دهد؟)
• ?Where do they live (آن ها کجا زندگی می کنند؟)
• ?How does he learn English (او چگونه انگلیسی یاد می گیرد؟)

نکات حیاتی:

1. عدم استفاده از s/es در فعل اصلی: پس از do/does، فعل اصلی همیشه به شکل پایه خود بازمی گردد، حتی اگر فاعل سوم شخص مفرد باشد. به عنوان مثال، جمله ?What does she do صحیح است و ?What does she does اشتباه است.
2. Wh-word به عنوان فاعل: در برخی موارد، کلمه پرسشی Wh- (به ویژه Who یا What) خودش نقش فاعل جمله را ایفا می کند. در این حالت، نیازی به استفاده از فعل کمکی do/does نیست و ساختار جمله مانند یک جمله خبری معمولی (با رعایت زمان فعل) است.
   • ?Who broke the window (چه کسی پنجره را شکست؟) – در اینجا Who فاعل است.
   • ?What happened (چه اتفاقی افتاد؟) – What فاعل است.

تمرین های کوتاه برای تثبیت سئوالات Wh

تمرین ۱: جملات خبری زیر را به Wh-Questions مناسب تبدیل کنید. از کلمه پرسشی مناسب استفاده کنید.

1. The meeting is at 10 AM. (سوال درباره زمان)
2. She works in a hospital. (سوال درباره مکان)
3. My brother likes pizza. (سوال درباره شیء/غذا)
4. They went to the park because they wanted to play. (سوال درباره دلیل)
5. This car is mine. (سوال درباره مالکیت)

تمرین ۲: به Wh-Questions زیر پاسخ کوتاه و منطقی دهید.

1. ?What is your favorite hobby
2. ?Where do you usually study
3. ?Who is your English teacher
4. ?How do you feel today

پاسخ های تمرین ۱:

1. ?When is the meeting
2. ?Where does she work
3. ?What does your brother like
4. ?Why did they go to the park
5. ?Whose car is this

پاسخ های تمرین ۲ (نمونه پاسخ ها، ممکن است پاسخ های دیگری نیز صحیح باشند):

1. My favorite hobby is reading.
2. I usually study at home.
3. My English teacher is Mrs. Ahmadi.
4. I feel great today.

بخش دوم: قیدهای تکرار (Adverbs of Frequency)

قیدهای تکرار (Adverbs of Frequency) واژه هایی هستند که میزان دفعات یا تکرار یک عمل را بیان می کنند. این قیدها به سؤال How often? (هر چند وقت یک بار؟) پاسخ می دهند و اطلاعات مهمی درباره عادات، روال ها و اتفاقات منظم ارائه می دهند. تسلط بر محل قرارگیری صحیح این قیدها در جمله برای ساختاردهی درست به جملات و انتقال مفهوم دقیق ضروری است.

آشنایی با قیدهای تکرار: تعریف و کاربرد

قیدهای تکرار نشان می دهند که یک فعالیت تا چه حد به طور منظم یا نامنظم انجام می شود. این قیدها معمولاً در زمان حال ساده (Simple Present Tense) استفاده می شوند، زیرا این زمان برای بیان عادات و روال های تکراری به کار می رود.

لیست اصلی قیدهای تکرار به همراه معنی فارسی و درصد تقریبی تکرار آن ها به شرح زیر است:

قید تکرار	معنی فارسی	درصد تقریبی تکرار	مثال
Always	همیشه	۱۰۰%	She always studies before an exam. او همیشه قبل از امتحان درس می خواند.
Usually	معمولاً	۸۰-۹۰%	I usually drink coffee in the morning. من معمولاً صبح ها قهوه می نوشم.
Often	اغلب، غالباً	۶۰-۷۰%	They often visit their grandparents. آن ها اغلب به دیدار پدربزرگ و مادربزرگشان می روند.
Sometimes	گاهی اوقات	۴۰-۵۰%	We sometimes go to the cinema. ما گاهی اوقات به سینما می رویم.
Rarely / Seldom	به ندرت	۱۰-۲۰%	He rarely eats fast food. او به ندرت فست فود می خورد.
Never	هرگز	۰%	She never tells a lie. او هرگز دروغ نمی گوید.

محل قرارگیری قیدهای تکرار در جمله

مکان قیدهای تکرار در جمله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تغییر جایگاه آن ها می تواند معنای جمله را مبهم کند یا حتی آن را از نظر گرامری اشتباه سازد. سه قانون اصلی برای قرارگیری قیدهای تکرار وجود دارد:

1. قبل از فعل اصلی (به جز فعل to be):

   اگر جمله دارای یک فعل اصلی باشد (غیر از فعل to be)، قید تکرار معمولاً قبل از آن فعل قرار می گیرد.

   • He always comes late. (او همیشه دیر می آید.)
   • They usually eat dinner at 7 PM. (آن ها معمولاً ساعت ۷ عصر شام می خورند.)
   • I never forget my keys. (من هرگز کلیدهایم را فراموش نمی کنم.)
2. بعد از فعل to be (am, is, are):

   اگر فعل جمله، یکی از اشکال فعل to be (am, is, are) باشد، قید تکرار بعد از فعل to be قرار می گیرد.

   • She is always happy. (او همیشه خوشحال است.)
   • We are usually tired after work. (ما معمولاً بعد از کار خسته هستیم.)
   • He is never rude. (او هرگز بی ادب نیست.)
3. بعد از فعل کمکی (auxiliary verb) و قبل از فعل اصلی:

   در جملاتی که دارای فعل کمکی (مانند have, has, will, can, must, should) هستند، قید تکرار بعد از فعل کمکی و قبل از فعل اصلی قرار می گیرد.

   • I will never forget you. (من هرگز تو را فراموش نخواهم کرد.)
   • She can usually solve these problems. (او معمولاً می تواند این مشکلات را حل کند.)
   • You should always check your answers. (شما همیشه باید پاسخ هایتان را بررسی کنید.)

برای سهولت در یادگیری، جدول خلاصه قوانین مکان قیدها به شرح زیر است:

نوع فعل	محل قید تکرار	مثال
فعل اصلی (غیر از to be)	قبل از فعل اصلی	He often eats out.
فعل to be (am, is, are)	بعد از فعل to be	They are always busy.
فعل کمکی + فعل اصلی	بعد از فعل کمکی و قبل از فعل اصلی	I have never seen that.

تذکر مهم: قید Sometimes انعطاف پذیرترین قید تکرار است و می تواند در ابتدای جمله، میانه جمله (مطابق قوانین بالا) یا انتهای جمله نیز قرار گیرد، هرچند رایج ترین مکان آن همان قوانین ذکر شده است.

مثال: Sometimes I go for a walk. / I sometimes go for a walk. / I go for a walk sometimes.

نکات تکمیلی در مورد قیدهای تکرار

• پرسش با How often: برای پرسیدن در مورد دفعات وقوع یک عمل، از عبارت How often استفاده می کنیم.
  • ?How often do you go to the gym
    هر چند وقت یک بار به باشگاه می روی؟
• تفاوت با عبارات زمانی: قیدهای تکرار را با عبارات زمانی (Time Expressions) که دفعات را مشخص می کنند (مانند every day, once a week, twice a month) اشتباه نگیرید. این عبارات معمولاً در انتهای جمله قرار می گیرند.
  • I go to the gym every day.
  • She visits her parents once a week.

تمرین های کوتاه برای تثبیت قیدهای تکرار

تمرین ۱: در جملات زیر، قید تکرار داده شده را در جایگاه صحیح خود قرار دهید.

1. She (always) is late.
2. They (often) visit us.
3. I (never) have been to Paris.
4. We (usually) get up early.
5. He (sometimes) watches TV.

تمرین ۲: اشتباهات موجود در جملات زیر را تصحیح کنید.

1. Are you usually tired?
2. He eats always breakfast.
3. I never will give up.
4. They play sometimes football.

پاسخ های تمرین ۱:

1. She is always late.
2. They often visit us.
3. I have never been to Paris.
4. We usually get up early.
5. He sometimes watches TV. (یا: Sometimes he watches TV. / He watches TV sometimes.)

پاسخ های تمرین ۲:

1. Are you usually tired? (جمله صحیح است، نیازی به تصحیح نیست.)
2. He always eats breakfast.
3. I will never give up.
4. They sometimes play football. (یا: Sometimes they play football. / They play football sometimes.)

جمع بندی و نکات تکمیلی برای موفقیت

درس چهارم زبان انگلیسی پایه نهم، دریچه ای به سوی ارتباطات دقیق تر و فهم عمیق تر از الگوهای زبانی را برای شما می گشاید. با تسلط بر سئوالات Wh- و قیدهای تکرار، ابزارهای قدرتمندی برای کسب و ارائه اطلاعات به دست می آورید که در هر چهار مهارت اصلی زبان (خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت کردن) کاربرد فراوان دارند.

خلاصه نکات کلیدی درس ۴

به منظور تثبیت و مرور مطالب، مرور سریع فرمول ها و قوانین جایگاه یابی آن ها حائز اهمیت است:

• سئوالات Wh-:
  • برای کسب اطلاعات خاص به کار می روند.
  • با کلمات پرسشی (Who, What, Where, When, Why, How, Which, Whose) آغاز می شوند.
  • با فعل to be: Wh-word + am/is/are + Subject + …? (مثال: ?What is your favorite color)
  • با فعل do/does: Wh-word + do/does + Subject + Base Verb + …? (مثال: ?Where do you live)
  • نکته مهم: اگر Wh-word خود فاعل جمله باشد (مانند Who broke the window?) نیازی به do/does نیست و فعل به صورت معمولی صرف می شود.
• قیدهای تکرار (Adverbs of Frequency):
  • میزان دفعات وقوع یک عمل را بیان می کنند (Always, Usually, Often, Sometimes, Rarely/Seldom, Never).
  • جایگاه:
    • قبل از فعل اصلی (He often reads books.)
    • بعد از فعل to be (She is always happy.)
    • بعد از فعل کمکی و قبل از فعل اصلی (I will never forget this.)

اشتباهات رایج دانش آموزان در درس ۴ و نحوه اجتناب از آن ها

برخی اشتباهات گرامری به طور مکرر در میان دانش آموزان مشاهده می شود که با آگاهی و تمرین می توان از آن ها اجتناب کرد:

1. فراموش کردن فعل کمکی در Wh-Questions: بسیاری اوقات دانش آموزان فعل کمکی (do/does) را در ساخت سؤالاتی که فعل اصلی دارند، حذف می کنند.
   
   غلط: ?Where you live
   صحیح: ?Where do you live
2. استفاده از s/es برای فعل اصلی پس از do/does: این اشتباه بسیار رایج است. پس از do/does، فعل اصلی همیشه به صورت پایه می آید.
   
   غلط: ?What does she does
   صحیح: ?What does she do
3. قرار دادن قید تکرار در جایگاه اشتباه: به ویژه در مورد فعل to be این اشتباه دیده می شود.
   
   غلط: She always is happy.
   صحیح: She is always happy.
4. پاسخ بله/خیر به Wh-Questions: Wh-Questions برای کسب اطلاعات خاص هستند، نه برای پاسخ های بله/خیر.
   
   غلط: ?Where do you live – Yes.
   صحیح: ?Where do you live – I live in Tehran.

توصیه های کاربردی برای مطالعه و تمرین بیشتر

صرفاً یادگیری قواعد گرامری کافی نیست؛ کاربرد عملی و مستمر آن ها کلید تسلط است. برای تقویت مهارت های خود در این دو مبحث، توصیه های زیر را جدی بگیرید:

• مرور مستمر: گرامر نیازمند مرور مداوم است. هر روز حداقل چند دقیقه را به مرور قواعد و مثال ها اختصاص دهید.
• حل تمرینات کتاب درسی: تمامی تمرینات مربوط به درس چهارم در کتاب درسی و کتاب کار را به دقت حل کنید. این تمرین ها به تثبیت آموخته های شما کمک شایانی می کنند.
• استفاده در مکالمه و نوشتار: سعی کنید به صورت آگاهانه از Wh-Questions برای پرسیدن سؤالات دقیق تر و از قیدهای تکرار برای بیان عادات و روتین های روزمره خود در مکالمات و نوشته هایتان استفاده کنید. این کار به درونی سازی قواعد کمک می کند.
• مشاهده و تقلید: به نحوه استفاده از این ساختارها در فیلم ها، آهنگ ها و متون انگلیسی توجه کنید. از آن ها الگوبرداری کرده و سعی کنید جملات مشابه بسازید.
• ایجاد جملات شخصی: با استفاده از کلمات و موضوعات مورد علاقه خود، جملات متعددی با Wh-Questions و قیدهای تکرار بسازید. این رویکرد یادگیری را لذت بخش تر می کند.

---

با تمرین مستمر و به کارگیری نکات و قواعد ارائه شده در این مقاله، توانایی شما در استفاده صحیح از Wh-Questions و قیدهای تکرار در زبان انگلیسی به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. این تسلط، نه تنها به شما در موفقیت های تحصیلی یاری می رساند، بلکه مسیر یادگیری زبان را برایتان هموارتر و لذت بخش تر خواهد ساخت. به یاد داشته باشید که زبان آموزی یک فرایند مداوم است و هر گامی که در این مسیر برمی دارید، شما را به هدف نهایی نزدیک تر می کند.