نمونه درخواست مسدودی حساب از اجرای احکام

مسدودی حساب بانکی از طریق اجرای احکام، ابزاری حیاتی برای وصول مطالبات است که به طلبکاران امکان می دهد تا از طریق قانونی، دسترسی بدهکاران به وجوه نقد خود را محدود کرده و مطالباتشان را محقق سازند. این فرآیند، چه از طریق دادگستری و چه از طریق اداره ثبت اسناد، نیازمند آگاهی کامل از جزئیات حقوقی و اداری است تا به درستی و با اثربخشی کامل انجام پذیرد و حقوق محکوم له را تضمین کند.

وصول مطالبات از طریق توقیف حساب بانکی محکوم علیه، یکی از روش های مؤثر و رایج در سیستم قضایی و ثبتی کشور است. این اقدام قانونی، نه تنها تضمینی برای اجرای احکام و وصول دیون محسوب می شود، بلکه به طلبکاران (محکوم له) اطمینان می بخشد که می توانند حقوق قانونی خود را به مرحله اجرا درآورند. این فرآیند، به دلیل پیچیدگی های حقوقی و مراحل اداری خاص خود، اغلب برای افراد عادی چالش برانگیز است و نیاز به راهنمایی جامع و تخصصی دارد.

هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای کامل و کاربردی برای تمامی ذینفعان، اعم از اشخاص حقیقی، حقوقی و وکلا است که قصد دارند درخواست مسدودی حساب بانکی را از طریق واحد اجرای احکام دادگستری یا اداره ثبت اسناد و املاک پیگیری کنند. در این راستا، به بررسی دقیق مفهوم مسدودی حساب، شرایط لازم برای ارائه درخواست، جزئیات مربوط به تنظیم نمونه لایحه/درخواست (هم از طریق دادگستری و هم از طریق ثبت)، مدارک مورد نیاز، مراحل گام به گام فرآیند و نکات حقوقی کلیدی خواهیم پرداخت. امید است این محتوا، با رویکردی تخصصی اما قابل فهم برای عموم، به کاربران کمک کند تا با آگاهی و اطمینان کامل، حقوق قانونی خود را استیفا نمایند.

مفهوم مسدودی حساب از اجرای احکام چیست؟

مسدودی یا توقیف حساب بانکی، به معنای جلوگیری از هرگونه برداشت یا انتقال وجه از حساب یا حساب های بانکی یک شخص (محکوم علیه یا بدهکار) است که به دستور مراجع قضایی یا ثبتی و به درخواست شخص دیگری (محکوم له یا طلبکار) انجام می شود. این اقدام با هدف تضمین وصول مبلغ محکوم به (اصل دین، خسارات دادرسی، حق الوکاله و سایر هزینه های قانونی) از دارایی های نقدی بدهکار صورت می گیرد. به عبارت دیگر، زمانی که یک حکم قضایی قطعی صادر شده یا اجراییه ثبتی برای سندی لازم الاجرا موجود است و بدهکار از پرداخت دیون خود استنکاف می ورزد، طلبکار می تواند با ارائه درخواست به واحد اجرای احکام، تقاضای مسدود کردن حساب های بانکی وی را داشته باشد.

تفاوت توقیف از طریق اجرای احکام دادگستری و اجرای ثبت

توقیف حساب بانکی می تواند از دو مسیر اصلی انجام شود که هر یک دارای تفاوت های ماهوی و شکلی هستند:

1. توقیف از طریق اجرای احکام دادگستری: این روش زمانی کاربرد دارد که طلبکار (محکوم له) دارای یک حکم قطعی صادر شده از دادگاه باشد. پس از صدور حکم قطعی، طلبکار باید تقاضای صدور اجراییه را از دادگاه صادرکننده حکم نماید. با صدور اجراییه و ارجاع آن به واحد اجرای احکام مدنی دادگستری، محکوم له می تواند با ارائه لایحه درخواست مسدودی حساب، از این واحد تقاضا کند تا دستور توقیف حساب های بانکی محکوم علیه را صادر کند. مراحل این نوع توقیف شامل تقدیم دادخواست، رسیدگی قضایی، صدور حکم، قطعیت حکم، صدور اجراییه و در نهایت، درخواست توقیف از واحد اجرای احکام است.
2. توقیف از طریق اجرای ثبت اسناد و املاک: این روش برای وصول مطالبات ناشی از اسناد رسمی لازم الاجرا (مانند چک بلامحل که به اجراییه ثبتی تبدیل شده، مهریه از طریق سند ازدواج رسمی، اسناد رهنی، قراردادهای بانکی و…) به کار می رود. در این حالت، نیازی به مراجعه به دادگاه و طی کردن فرآیند دادرسی نیست، بلکه طلبکار می تواند با مراجعه مستقیم به اداره اجرای ثبت و ارائه سند رسمی، تقاضای صدور اجراییه ثبتی را نماید. پس از صدور اجراییه و انجام تشریفات قانونی، درخواست توقیف حساب بانکی مدیون (بدهکار) مستقیماً به رئیس اداره اجرای ثبت تقدیم می شود. سرعت عمل در این روش معمولاً بیشتر از مسیر دادگستری است، زیرا مرحله رسیدگی قضایی حذف می شود.

در هر دو حالت، هدف نهایی یکسان است: ممانعت از دسترسی بدهکار به وجوه نقد خود تا زمان تسویه بدهی. با این حال، مرجع درخواست دهنده و مبنای قانونی توقیف (حکم قضایی یا سند رسمی) متفاوت است.

چرایی نیاز به درخواست کتبی (لایحه/دادخواست)

ضرورت ارائه درخواست کتبی (در قالب لایحه یا دادخواست) برای مسدودی حساب از اجرای احکام، از اصول بنیادین دادرسی عادلانه و شفافیت اداری نشأت می گیرد. این درخواست به چند دلیل حائز اهمیت است:

• مستندسازی و ثبت رسمی: هرگونه اقدام اجرایی، باید دارای پشتوانه کتبی و رسمی باشد تا در سوابق پرونده ثبت شده و قابل پیگیری باشد. درخواست کتبی، آغاز رسمی فرآیند توقیف تلقی می شود.
• وضوح و دقت در مطالبه: درخواست کتبی به طلبکار امکان می دهد تا مشخصات دقیق خود، محکوم علیه، شماره پرونده، مبلغ محکوم به و مستندات قانونی را به صورت واضح و بدون ابهام بیان کند. این امر از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری می کند.
• مبنای تصمیم گیری مرجع اجرا: قاضی اجرای احکام یا رئیس اداره ثبت، بر اساس مفاد درخواست کتبی و مدارک پیوست آن، تصمیم به صدور دستور توقیف می گیرد. بنابراین، یک درخواست کامل و مستدل، فرآیند را تسریع می بخشد.
• حفظ حقوق طرفین: درخواست کتبی، هم حقوق طلبکار را در مطالبه طلب خود مستند می کند و هم چارچوبی برای اقدامات قانونی علیه بدهکار فراهم می آورد، به گونه ای که از اقدامات خودسرانه جلوگیری شده و حقوق بدهکار نیز در چهارچوب قانون رعایت شود (مثلاً رعایت سقف توقیف).

چه زمانی می توان درخواست مسدودی حساب داد؟ (شرایط اصلی)

برای اینکه یک طلبکار بتواند به صورت قانونی درخواست مسدودی حساب بانکی بدهکار را از مراجع اجرایی (دادگستری یا ثبت) مطرح کند، وجود شرایط خاص و ضروری لازم است. عدم وجود هر یک از این شرایط، می تواند منجر به رد درخواست یا تأخیر در روند اجرا شود. در ادامه به بررسی این شرایط اصلی می پردازیم:

۱. داشتن حکم قطعی یا اجراییه معتبر

اساسی ترین شرط برای درخواست مسدودی حساب، وجود یک سند لازم الاجرا است. این سند می تواند یکی از موارد زیر باشد:

• حکم قطعی دادگاه: به این معنا که تمامی مراحل دادرسی (بدوی، تجدیدنظر و در صورت لزوم فرجام خواهی) طی شده و حکم صادره، قابلیت اجرا یافته است. حکم قطعی، نشان دهنده احراز حقانیت طلبکار توسط مرجع قضایی است.
• اجراییه صادره از دادگاه: پس از قطعی شدن حکم دادگاه، طلبکار باید از دادگاه صادرکننده حکم، تقاضای صدور اجراییه نماید. اجراییه، سندی رسمی است که به موجب آن، محکوم علیه ملزم به اجرای حکم شده و واحد اجرای احکام، مسئولیت نظارت بر اجرای آن را بر عهده می گیرد. بدون اجراییه، حتی حکم قطعی نیز قابل اجرا از سوی واحد اجرای احکام نیست.
• سند رسمی لازم الاجرا و اجراییه ثبتی: در مواردی که طلبکار دارای سندی رسمی مانند چک (که برگشتی آن به اجراییه تبدیل شده)، سفته، سند رهنی، یا سند ازدواج (برای مطالبه مهریه از طریق ثبت) باشد، نیازی به مراجعه به دادگاه نیست. در این حالت، با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک و طی تشریفات قانونی، اجراییه ثبتی صادر می شود که به منزله دستور به مدیون برای ایفای تعهد است.

اعتبار این اسناد از اهمیت بالایی برخوردار است. هرگونه نقص، ابهام یا ایراد در حکم یا اجراییه، می تواند مانع از پیشرفت فرآیند توقیف شود. به عنوان مثال، اگر حکمی هنوز در مرحله تجدیدنظر باشد یا اجراییه به درستی ابلاغ نشده باشد، امکان توقیف حساب وجود نخواهد داشت.

۲. عدم وصول کامل مطالبات

درخواست مسدودی حساب زمانی موضوعیت پیدا می کند که طلبکار هنوز موفق به وصول کامل مطالبات خود از بدهکار نشده باشد. اگر بدهکار به صورت خودخواسته یا از طریق سایر اقدامات اجرایی، تمام یا بخشی از دین را پرداخت کرده باشد، میزان توقیف حساب باید متناسب با باقی مانده دین باشد. در صورتی که تمام طلب وصول شده باشد، درخواست توقیف حساب موضوعیت نخواهد داشت و در صورت توقیف نیز، بدهکار می تواند با ارائه اسناد پرداخت، تقاضای رفع مسدودی را داشته باشد.

۳. ضرورت اقدام برای حفظ حقوق طلبکار

اگرچه وجود حکم یا اجراییه معتبر و عدم وصول دین، شرایط اصلی هستند، اما در بسیاری از موارد، طلبکار باید ضرورت و اهمیت توقیف را برای مراجع اجرایی محرز نماید. این ضرورت به خصوص در موارفی که احتمال تضییع حقوق طلبکار وجود دارد، پررنگ تر می شود. مثلاً:

• استنکاف بدهکار از پرداخت: اگر بدهکار با وجود توانایی مالی از پرداخت دین خودداری می کند.
• احتمال انتقال اموال: در صورتی که قرائن و شواهدی دال بر احتمال انتقال دارایی ها یا حساب های بانکی بدهکار برای فرار از دین وجود داشته باشد.
• عدم کشف اموال دیگر: اگر پس از جستجو، اموال دیگری از بدهکار شناسایی نشده باشد و توقیف حساب بانکی تنها راه یا مؤثرترین راه برای وصول مطالبات باشد.

البته در اغلب موارد، صرف وجود حکم یا اجراییه قطعی و عدم پرداخت دین، برای صدور دستور توقیف حساب کفایت می کند، اما در برخی موارد خاص، اثبات این ضرورت می تواند به تسریع یا توجیه تصمیم مرجع اجرا کمک کند.

نمونه متن درخواست مسدودی حساب بانکی از اجرای احکام (دادگستری)

تنظیم یک لایحه دقیق و کامل برای درخواست مسدودی حساب بانکی از واحد اجرای احکام دادگستری، از اهمیت بالایی برخوردار است. این لایحه باید شامل تمامی اطلاعات لازم و مستندات قانونی باشد تا فرآیند رسیدگی و صدور دستور توقیف بدون تأخیر انجام شود. در ادامه، یک نمونه متن جامع ارائه شده و سپس نکات مهم در تکمیل هر بخش توضیح داده می شود.

متن کامل و قابل کپی (Copy/Paste) لایحه/دادخواست مسدودی حساب

بسمه تعالی

ریاست محترم / مقام محترم اجرای احکام مدنی دادگستری [نام شهرستان]

با سلام و احترام،
بدین وسیله به استحضار می رساند:

1. مشخصات خواهان (محکوم له):
    نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
    نام پدر: [نام پدر]
    شماره ملی: [کد ملی]
    شماره تماس: [شماره تلفن همراه/ثابت]
    نشانی: [آدرس دقیق پستی]

2. مشخصات خوانده (محکوم علیه):
    نام و نام خانوادگی: [نام کامل محکوم علیه]
    نام پدر: [نام پدر محکوم علیه]
    شماره ملی: [کد ملی محکوم علیه - در صورت اطلاع]
    شماره تماس: [شماره تلفن همراه/ثابت - در صورت اطلاع]
    نشانی: [آدرس دقیق پستی - در صورت اطلاع]

3. موضوع درخواست:
    توقیف موجودی کلیه حساب های بانکی محکوم علیه (نامبرده در بند 2) جهت وصول مبلغ محکوم به در پرونده اجرایی حاضر.

4. شرح ماجرا:
    احتراماً، اینجانب، خواهان فوق الذکر، به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه محترم [نام دادگاه، مثلاً عمومی حقوقی شهرستان تهران] در پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده قضایی اصلی]، محکوم له پرونده بوده و آقای/خانم [نام کامل محکوم علیه]، محکوم به پرداخت مبلغ [مبلغ محکوم به به عدد، مثلاً 100,000,000] ریال [مبلغ محکوم به به حروف، مثلاً یکصد میلیون ریال] به انضمام کلیه خسارات دادرسی و تأخیر تأدیه (در صورت وجود) در حق اینجانب گردیده است.
    با توجه به اینکه دادنامه مذکور قطعیت یافته و اجراییه به شماره [شماره اجراییه] در تاریخ [تاریخ صدور اجراییه] صادر و به واحد اجرای احکام مدنی این دادگستری به کلاسه اجرایی [شماره کلاسه اجرایی] ارجاع شده است و علی رغم ابلاغ اجراییه و گذشت مهلت قانونی، محکوم علیه تاکنون نسبت به اجرای حکم و پرداخت محکوم به اقدام ننموده است، لذا جهت استیفای حقوق قانونی خود، درخواست توقیف اموال وی را دارم.

5. مستندات قانونی:
    این درخواست مستند به مواد 1، 2، 49 و 5 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 و ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 و سایر قوانین و مقررات مرتبط تقدیم می گردد.

6. خواسته:
    لذا از آن مقام محترم تقاضا می گردد، با عنایت به مراتب معروضه و مستندات پیوست، دستور مقتضی جهت توقیف موجودی کلیه حساب های بانکی محکوم علیه در تمامی بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری کشور از طریق سامانه سنا (سامانه استعلام واریز و برداشت از حساب های بانکی) یا هر سامانه و مرجع مرتبط دیگر، تا میزان مبلغ محکوم به و کلیه هزینه های اجرایی، صادر و ابلاغ فرمایید.

با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی خواهان (محکوم له):
امضاء:
تاریخ:

نکات مهم در تکمیل فرم

1. ریاست محترم / مقام محترم اجرای احکام: عنوان مرجع صالح را به دقت ذکر کنید. (مثلاً: ریاست محترم اجرای احکام مدنی دادگستری شهرستان تهران).
2. مشخصات خواهان و خوانده: تمامی اطلاعات درخواستی (نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، نشانی، شماره تماس) را به صورت کامل و دقیق درج نمایید. در صورت عدم اطلاع از برخی مشخصات محکوم علیه (مانند شماره تماس)، صرفاً موارد در دسترس را بنویسید، اما شماره ملی محکوم علیه برای استعلام و توقیف حساب ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
3. شماره دادنامه و کلاسه پرونده: این اطلاعات باید دقیقاً مطابق با حکم دادگاه و برگ اجراییه باشد. هرگونه اشتباه در این بخش، می تواند به تأخیر در روند رسیدگی منجر شود.
4. مبلغ محکوم به: مبلغ دقیق محکوم به را هم به عدد و هم به حروف (برای جلوگیری از هرگونه ابهام و سوءتفاهم) ذکر کنید. اگر علاوه بر اصل دین، خسارت دادرسی، حق الوکاله یا سایر هزینه های اجرایی نیز مورد مطالبه است، به آن اشاره نمایید.
5. شماره اجراییه و کلاسه اجرایی: پس از صدور اجراییه توسط دادگاه، یک شماره اجراییه و پس از ارجاع به واحد اجرا، یک شماره کلاسه اجرایی به پرونده اختصاص می یابد که درج دقیق آن ها الزامی است.
6. مستندات قانونی: ذکر مواد قانونی مرتبط، نشان دهنده آگاهی حقوقی شماست و به قاضی یا رئیس اجرا در صدور دستور کمک می کند. مواد ذکر شده در نمونه لایحه، از مهم ترین مواد قانونی در این زمینه هستند.
7. خواسته: در این بخش، به صراحت و وضوح درخواست خود را مبنی بر توقیف کلیه حساب های بانکی محکوم علیه از طریق سامانه های مربوطه تا میزان بدهی و هزینه های اجرایی بیان کنید. تأکید بر کلیه حساب ها و تمامی بانک ها، اهمیت دارد.
8. امضاء و تاریخ: لایحه باید توسط خواهان (یا وکیل وی) امضاء و تاریخ زده شود.
9. پیوست مدارک: حتماً تصویر برابر اصل شده دادنامه قطعی و اجراییه را به همراه لایحه ارائه دهید. بدون این مدارک، درخواست شما رسیدگی نخواهد شد.

برای سهولت دسترسی، نمونه درخواست مسدودی حساب (دادگستری) در قالب فایل های Word و PDF در لینک های زیر قابل دانلود است:

دانلود نمونه درخواست مسدودی حساب (Word)

دانلود نمونه درخواست مسدودی حساب (PDF)

نمونه متن درخواست مسدودی حساب بانکی از اجرای احکام (ثبت)

فرآیند توقیف حساب بانکی از طریق اجرای ثبت، برای اسناد رسمی لازم الاجرا کاربرد دارد و معمولاً سریع تر از مسیر قضایی است. در این روش، نیازی به طی مراحل دادرسی در دادگاه نیست و مستقیماً با ارائه سند رسمی به اداره ثبت، می توان تقاضای صدور اجراییه و سپس توقیف حساب را داشت. در ادامه، نمونه متن درخواست مربوط به اجرای ثبت ارائه و سپس نکات کلیدی آن تشریح می شود.

توضیح مختصر تفاوت در اجرا از طریق ثبت (اسناد رسمی)

تفاوت اصلی اجرای ثبت با اجرای احکام دادگستری در ماهیت سند مبنای اجرا است. در اجرای دادگستری، مبنای کار حکم قطعی دادگاه است که پس از فرآیند دادرسی صادر می شود. اما در اجرای ثبت، مبنای اجرا سند رسمی لازم الاجرا است. این اسناد به خودی خود قدرت اجرایی دارند و برای وصول مطالبات ناشی از آن ها، ضرورتی به طرح دعوا در دادگاه نیست. از جمله این اسناد می توان به چک بلامحل (پس از صدور گواهینامه عدم پرداخت و تقاضای اجراییه ثبتی)، سفته، اسناد رهنی، اسناد ازدواج (برای مهریه)، اوراق تسویه بانکی و قراردادهای رسمی که شرایط اجرایی شدن را دارند، اشاره کرد. به همین دلیل، مرجع رسیدگی کننده به درخواست توقیف حساب، به جای قاضی اجرای احکام، رئیس اداره اجرای ثبت خواهد بود.

متن کامل و قابل کپی (Copy/Paste) درخواست مسدودی حساب از اجرای ثبت

بسمه تعالی

ریاست محترم اداره اجرای ثبت اسناد و املاک [نام شهرستان]

با سلام و احترام،
بدین وسیله به استحضار می رساند:

1. مشخصات متقاضی (طلبکار):
    نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
    نام پدر: [نام پدر]
    شماره ملی: [کد ملی]
    شماره تماس: [شماره تلفن همراه/ثابت]
    نشانی: [آدرس دقیق پستی]

2. مشخصات مدیون (بدهکار):
    نام و نام خانوادگی: [نام کامل مدیون]
    نام پدر: [نام پدر مدیون]
    شماره ملی: [کد ملی مدیون - الزامی]
    شماره تماس: [شماره تلفن همراه/ثابت - در صورت اطلاع]
    نشانی: [آدرس دقیق پستی - در صورت اطلاع]

3. موضوع درخواست:
    توقیف موجودی کلیه حساب های بانکی مدیون (نامبرده در بند 2) جهت وصول مبلغ اجراییه در پرونده اجرایی ثبتی حاضر.

4. شرح ماجرا:
    احتراماً، اینجانب، متقاضی فوق الذکر، به موجب سند رسمی [نوع سند، مثلاً چک، سفته، سند ازدواج یا قرارداد رهنی] به شماره [شماره سند] که در تاریخ [تاریخ تنظیم سند] تنظیم گردیده است، از آقای/خانم [نام کامل مدیون]، مبلغ [مبلغ اجراییه به عدد، مثلاً 100,000,000] ریال [مبلغ اجراییه به حروف، مثلاً یکصد میلیون ریال] به انضمام کلیه هزینه های اجرایی و قانونی مطالبه دارم.
    با توجه به اینکه سند مذکور در تاریخ [تاریخ صدور اجراییه ثبتی] منجر به صدور اجراییه ثبتی به شماره [شماره اجراییه ثبتی] از این اداره گردیده و پرونده اجرایی به کلاسه [شماره کلاسه اجرایی ثبتی] تشکیل شده است و علی رغم ابلاغ اجراییه و گذشت مهلت قانونی، مدیون تاکنون نسبت به پرداخت دین خود اقدام ننموده است، لذا جهت استیفای حقوق قانونی خود، درخواست توقیف اموال وی را دارم.

5. مستندات قانونی:
    این درخواست مستند به مواد 1، 2، 49 و 5 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 1387 و سایر قوانین و مقررات مرتبط تقدیم می گردد.

6. خواسته:
    لذا از ریاست محترم اداره اجرای ثبت تقاضا می گردد، با عنایت به مراتب معروضه و مستندات پیوست، دستور مقتضی جهت توقیف موجودی کلیه حساب های بانکی مدیون در تمامی بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری کشور از طریق سامانه های مرتبط، تا میزان مبلغ اجراییه و کلیه هزینه های اجرایی و قانونی، صادر و ابلاغ فرمایید.

با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی متقاضی (طلبکار):
امضاء:
تاریخ:

برای سهولت دسترسی، نمونه درخواست مسدودی حساب (اجرای ثبت) در قالب فایل های Word و PDF در لینک های زیر قابل دانلود است:

دانلود نمونه درخواست مسدودی حساب از اجرای ثبت (Word)

دانلود نمونه درخواست مسدودی حساب از اجرای ثبت (PDF)

مدارک مورد نیاز برای درخواست مسدودی حساب

جهت تنظیم و ارائه درخواست مسدودی حساب بانکی، چه از طریق دادگستری و چه از طریق اداره ثبت، ارائه مدارک کامل و صحیح از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. ناقص بودن یا عدم اعتبار هر یک از مدارک می تواند به تأخیر در روند رسیدگی یا حتی رد درخواست منجر شود. در این بخش، به لیستی جامع از مدارک مورد نیاز و نکات تکمیلی آن ها می پردازیم:

لیست جامع مدارک

1. تصویر برابر اصل شده دادنامه قطعی یا اجراییه دادگستری: این مهم ترین مدرک در مسیر قضایی است. باید اطمینان حاصل شود که حکم کاملاً قطعی شده و اجراییه مربوطه نیز توسط دادگاه صادر و ممهور شده باشد. تصویر آن باید برابر اصل شده باشد که معمولاً توسط دفتر دادگاه صادرکننده اجراییه، دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر خدمات قضایی قابل انجام است.
2. تصویر برابر اصل شده سند رسمی لازم الاجرا و اجراییه ثبتی: در مسیر ثبتی، سند رسمی (مانند چک، سفته، سند رهنی، سند ازدواج) به همراه اجراییه صادره از اداره ثبت، اسناد کلیدی هستند. این مدارک نیز باید برابر اصل شده باشند.
3. تصویر کارت ملی و شناسنامه متقاضی (محکوم له/طلبکار): برای احراز هویت درخواست کننده، ارائه کپی واضح و خوانا از تمامی صفحات شناسنامه و پشت و روی کارت ملی متقاضی ضروری است.
4. آدرس دقیق و مشخصات کامل محکوم علیه/مدیون: شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی (که بسیار حیاتی است)، و در صورت امکان کد پستی و آدرس محل سکونت یا کار وی. هرچه اطلاعات دقیق تر باشد، فرآیند شناسایی و توقیف حساب ها از طریق بانک مرکزی و سامانه های مربوطه سریع تر و با خطای کمتر انجام می شود.
5. رسید پرداخت هزینه دادرسی یا اجرای احکام (در صورت نیاز): برخی از اقدامات اجرایی، مستلزم پرداخت هزینه های قانونی هستند. رسید پرداخت این هزینه ها باید به پرونده پیوست شود.
6. وکالت نامه (در صورت اقدام توسط وکیل): اگر فرآیند توسط وکیل دادگستری پیگیری می شود، ارائه اصل یا تصویر برابر اصل شده وکالت نامه رسمی و معتبر ضروری است. وکالت نامه باید شامل اختیارات لازم برای پیگیری امور اجرایی و توقیف اموال باشد.
7. اطلاعات حساب بانکی (در صورت اطلاع): اگر از شماره حساب، نام بانک یا شعبه خاصی از محکوم علیه اطلاع دارید، ذکر این اطلاعات در درخواست می تواند به تسریع روند کمک کند، اگرچه سامانه های جدید امکان جستجو در تمامی بانک ها را فراهم می کنند.
8. هر سند مرتبط دیگر: بسته به نوع پرونده و تشخیص قاضی یا کارشناس اجرا، ممکن است مدارک دیگری مانند گواهی عدم پرداخت چک، گواهی کسر از حقوق (در صورت عدم وصول مطالبات از طریق آن)، یا مدارک مربوط به ابلاغ های قبلی اجراییه نیز لازم باشد.

اهمیت برابر اصل بودن مدارک

یکی از نکات بسیار مهم، برابر اصل بودن تمامی تصاویری است که به مراجع قضایی یا ثبتی ارائه می شود. منظور از برابر اصل، تطابق کامل کپی مدارک با اصل آن ها و تأیید این تطابق توسط مرجع ذی صلاح است. این کار معمولاً توسط:

• دفاتر خدمات الکترونیک قضایی (برای دادگستری)
• دفاتر اسناد رسمی
• دفتر شعبه صادرکننده حکم یا اجراییه (در برخی موارد)

انجام می شود. ارائه مدارک بدون برابر اصل کردن یا با نقص در آن، می تواند منجر به برگشت خوردن درخواست و اتلاف وقت شود. این الزام قانونی، برای اطمینان از صحت و اعتبار مدارک ارائه شده و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی وضع شده است.

مراحل گام به گام مسدودی حساب از اجرای احکام

فرآیند مسدودی حساب بانکی از طریق اجرای احکام، شامل مراحل مشخصی است که رعایت دقیق آن ها برای موفقیت آمیز بودن اقدام ضروری است. در ادامه، این مراحل به صورت گام به گام تشریح می شوند:

1. مرحله 1: دریافت حکم قطعی یا اجراییه

   اولین و اساسی ترین گام، اطمینان از در اختیار داشتن یک سند لازم الاجرا است. اگر پرونده شما قضایی است، باید اطمینان حاصل کنید که حکم دادگاه (مثلاً مطالبه وجه، مهریه، نفقه) قطعی شده و هیچ گونه امکان اعتراض یا تجدیدنظری برای آن باقی نمانده است. پس از قطعی شدن حکم، باید از شعبه صادرکننده حکم، درخواست صدور اجراییه نمایید. اجراییه، سندی است که به موجب آن، محکوم علیه ملزم به اجرای حکم می شود. اگر پرونده شما ثبتی است و مربوط به اسناد رسمی لازم الاجرا (مانند چک برگشتی، سفته، سند رهنی) است، باید اجراییه ثبتی را از اداره ثبت اسناد و املاک مربوطه دریافت کنید.

2. مرحله 2: مراجعه به واحد اجرای احکام

   پس از دریافت اجراییه (چه قضایی و چه ثبتی)، باید به واحد اجرای احکام مربوطه مراجعه کنید. برای اجراییه های دادگستری به واحد اجرای احکام مدنی دادگستری و برای اجراییه های ثبتی به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک مراجعه نمایید. در این مرحله، پرونده اجرایی با شماره کلاسه مخصوص به خود تشکیل می شود.

3. مرحله 3: تنظیم و ارائه درخواست کتبی (لایحه/دادخواست)

   همان طور که پیش تر توضیح داده شد، باید یک درخواست کتبی (لایحه) مبنی بر تقاضای مسدودی حساب بانکی محکوم علیه/مدیون تنظیم کنید. این درخواست باید شامل مشخصات کامل طرفین، شماره پرونده اجرایی، مبلغ محکوم به و مستندات قانونی باشد. نمونه های این لایحه در بخش های قبلی مقاله ارائه شده است. این لایحه را به همراه مدارک لازم (تصاویر برابر اصل شده حکم/اجراییه، شناسنامه و کارت ملی) به مسئول واحد اجرای احکام تحویل دهید.

4. مرحله 4: پرداخت هزینه های قانونی

   در برخی موارد، برای درخواست توقیف حساب، ممکن است نیاز به پرداخت هزینه های جزئی قانونی یا تعرفه های مربوط به استعلامات باشد. این هزینه ها باید طبق دستور کارشناس مربوطه پرداخت و رسید آن به پرونده پیوست شود.

5. مرحله 5: صدور دستور توقیف توسط قاضی/رئیس اجرا

   پس از بررسی لایحه و مدارک ارائه شده، قاضی اجرای احکام (در دادگستری) یا رئیس اداره اجرای ثبت (در اداره ثبت)، در صورت احراز شرایط قانونی، دستور توقیف حساب های بانکی محکوم علیه/مدیون را صادر می کند. این دستور شامل ابلاغ به بانک مرکزی یا سامانه های مرتبط برای مسدود کردن حساب ها خواهد بود.

6. مرحله 6: ارسال دستور به بانک مرکزی یا سامانه های مرتبط

   دستور توقیف از طریق واحد اجرای احکام، به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا سامانه های الکترونیکی مانند سامانه سنا (سامانه استعلام واریز و برداشت از حساب های بانکی) ارسال می شود. این سامانه ها امکان استعلام و توقیف کلیه حساب های بانکی یک شخص در تمامی بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری کشور را فراهم می کنند.

7. مرحله 7: مسدود شدن حساب ها و توقیف موجودی

   پس از دریافت دستور از سوی بانک مرکزی/سامانه های مربوطه، بانک ها موظف اند نسبت به مسدود کردن حساب های شخص مورد نظر تا میزان مبلغ مورد توقیف اقدام کنند. در این مرحله، موجودی حساب های شناسایی شده (تا سقف بدهی) توقیف می شود و بدهکار دیگر نمی تواند از آن وجوه برداشت یا نقل و انتقال دهد.

8. مرحله 8: پیگیری برای وصول مطالبات

   پس از توقیف موجودی، واحد اجرای احکام مراحل لازم را برای انتقال وجوه توقیف شده به حساب امانی دادگستری یا اداره ثبت و سپس پرداخت آن به طلبکار طی خواهد کرد. این مرحله ممکن است نیاز به پیگیری مستمر از سوی طلبکار یا وکیل وی داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که وجوه به درستی و در اسرع وقت به دست وی می رسد.

رعایت این مراحل به دقت و صبر، برای حصول نتیجه مطلوب در فرآیند توقیف حساب بانکی ضروری است. توصیه می شود در تمامی این مراحل، از مشورت و راهنمایی وکیل متخصص در امور اجرایی استفاده شود.

نکات حقوقی مهم و بایدها و نبایدها

فرآیند مسدودی حساب بانکی، دارای نکات حقوقی ظریف و مهمی است که آگاهی از آن ها می تواند به طلبکار در پیگیری حقوق خود کمک کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری نماید. در ادامه به برخی از این نکات حیاتی و بایدها و نبایدها اشاره می شود:

سقف توقیف: آیا می توان تمام موجودی حساب را توقیف کرد؟

خیر، قانونگذار در راستای حمایت از حداقل معیشت بدهکار و خانواده وی، محدودیت هایی را برای توقیف برخی از اموال و وجوه تعیین کرده است. این محدودیت ها عموماً تحت عنوان مستثنیات دین شناخته می شوند. در خصوص موجودی حساب بانکی:

• موجودی حساب تا میزان مبلغ محکوم به (اصل دین و خسارات و هزینه های اجرایی) قابل توقیف است. یعنی نمی توان بیش از میزان بدهی، از حساب برداشت یا آن را مسدود کرد.
• حقوق و مزایای کارمندان و بازنشستگان: طبق ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی، از حقوق و مزایای کارمندان دولت و مؤسسات عمومی غیردولتی و شرکت های دولتی و نهادها و بنیادهایی که تمام یا قسمتی از بودجه آن ها از محل بودجه عمومی تأمین می شود و همچنین حقوق و مزایای بازنشستگی، بیش از یک چهارم (یک چهارم) را نمی توان توقیف کرد. در صورتی که شخص متأهل و دارای فرزند باشد، این میزان به یک سوم (یک سوم) افزایش می یابد. البته این قاعده در مورد نفقه یا سایر دیون مربوط به خانواده استثنائاتی دارد.
• وجوه یارانه، کمک معیشتی و برخی موارد خاص دیگر نیز ممکن است تحت شرایطی از مستثنیات دین محسوب شوند و توقیف آن ها مجاز نباشد.

انواع حساب های قابل توقیف

تقریباً تمامی انواع حساب های بانکی متعلق به محکوم علیه، قابل توقیف هستند، از جمله:

• حساب های جاری: برای تراکنش های روزمره.
• حساب های پس انداز: برای نگهداری وجوه با سود کم.
• حساب های کوتاه مدت و بلندمدت: سپرده های سرمایه گذاری با سود مشخص.
• حساب های قرض الحسنه: وجوهی که به نیت خیر به بانک سپرده می شوند.

مهم این است که حساب به نام خود محکوم علیه باشد، صرف نظر از نوع آن. سامانه های استعلام بانک مرکزی، این امکان را فراهم می کنند که تمامی حساب های یک شخص در بانک های مختلف شناسایی و توقیف شوند.

حساب های غیرقابل توقیف (مستثنیات دین)

علاوه بر سقف توقیف حقوق و مزایا، برخی وجوه و حساب ها به طور کلی از توقیف معاف هستند یا تحت شرایط خاصی توقیف پذیر نیستند. از مهم ترین این موارد می توان به:

• یارانه: وجوه مربوط به یارانه نقدی و کمک معیشتی در بسیاری از موارد به دلیل ماهیت حمایتی، غیرقابل توقیف تلقی می شوند.
• حقوق بازنشستگی: مطابق ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی، تا میزان معینی (مثلاً یک چهارم) قابل توقیف است، اما تمام آن خیر.
• وجوه مربوط به نیازهای ضروری و معیشتی: در برخی موارد قضات با توجه به اوضاع و احوال زندگی بدهکار ممکن است بخشی از وجوه را برای امرار معاش ضروری مستثنی کنند.
• حساب های مشترک: توقیف حساب های مشترک ممکن است پیچیدگی هایی داشته باشد و تنها سهم بدهکار از آن حساب (در صورت مشخص بودن) قابل توقیف باشد.

مسدود کردن چند حساب: آیا می توان همزمان چندین حساب را توقیف کرد؟

بله، با استفاده از سامانه های الکترونیکی بانک مرکزی (مانند سنا)، واحد اجرای احکام می تواند به صورت همزمان دستور توقیف کلیه حساب های بانکی محکوم علیه را در تمامی بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری کشور صادر کند. این اقدام باعث می شود تا هر مبلغی که در هر یک از این حساب ها موجود باشد، تا سقف بدهی توقیف شود. این روش، کارایی فرآیند توقیف را به شدت افزایش می دهد، زیرا بدهکار فرصتی برای انتقال وجوه از یک حساب به حساب دیگر را نخواهد داشت.

مدت زمان توقیف: چقدر طول می کشد تا حساب مسدود شود؟

مدت زمان لازم برای مسدود شدن حساب پس از صدور دستور توقیف، بسته به مرجع اجرا و سرعت عمل بانک ها متفاوت است. با توجه به سیستمی شدن فرآیندها و استفاده از سامانه های الکترونیکی، این زمان به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. معمولاً پس از ارسال دستور از سوی واحد اجرای احکام به بانک مرکزی، مسدودی حساب ها در عرض چند ساعت تا حداکثر 24 تا 48 ساعت انجام می شود. اما مراحل قبل از آن (صدور اجراییه، تشکیل پرونده و…) ممکن است زمان بر باشد.

رفع مسدودی حساب: شرایط و نحوه رفع مسدودی پس از پرداخت دین

پس از اینکه محکوم علیه/مدیون نسبت به پرداخت کامل بدهی و هزینه های اجرایی اقدام نمود، یا با طلبکار به توافق رسید، می تواند درخواست رفع مسدودی حساب خود را ارائه دهد. این فرآیند نیز از طریق واحد اجرای احکام صادرکننده دستور توقیف انجام می شود:

1. پرداخت کامل دین: بدهکار پس از پرداخت کل مبلغ (به حساب اجرای احکام یا مستقیماً به طلبکار با رضایت وی)، می تواند رسیدهای پرداخت را به واحد اجرای احکام ارائه دهد.
2. رضایت طلبکار: در صورتی که طلبکار رضایت خود را (به صورت رسمی و کتبی در دفترخانه یا در واحد اجرای احکام) مبنی بر وصول طلب و عدم نیاز به ادامه توقیف اعلام کند.
3. صدور دستور رفع مسدودی: پس از احراز پرداخت دین یا رضایت طلبکار، قاضی/رئیس اجرای احکام دستور رفع مسدودی را صادر و به بانک مرکزی ارسال می کند.
4. رفع مسدودی توسط بانک: بانک ها پس از دریافت دستور رفع مسدودی، ظرف مدت کوتاهی (معمولاً چند ساعت تا 24 ساعت) حساب را از حالت توقیف خارج می کنند.

نقش وکیل: توضیح مزایای استفاده از وکیل در این فرآیند

استفاده از وکیل متخصص در تمامی مراحل توقیف حساب، از تنظیم درخواست اولیه تا پیگیری وصول مطالبات و رفع مسدودی، مزایای متعددی دارد:

• آگاهی حقوقی: وکیل به تمامی قوانین و مقررات مرتبط، مستثنیات دین، و رویه های قضایی مسلط است.
• دقت در تنظیم لوایح: وکیل می تواند لوایح و درخواست ها را به صورت کاملاً حقوقی، دقیق و بدون نقص تنظیم کند که از اتلاف وقت جلوگیری می کند.
• تسریع فرآیند: وکیل با آشنایی به پیچ وخم های اداری و ارتباط با مراجع قضایی و ثبتی، می تواند فرآیند را تسریع بخشد.
• پیگیری مستمر: وکیل مسئولیت پیگیری پرونده را بر عهده می گیرد و نیازی به حضور دائمی موکل نیست.
• جلوگیری از اشتباهات: از بروز اشتباهاتی که می تواند منجر به رد درخواست یا تضییع حقوق شود، جلوگیری می کند.

عواقب عدم پرداخت بدهی: برای محکوم علیه

عدم پرداخت بدهی پس از صدور حکم قطعی یا اجراییه، می تواند عواقب جدی برای محکوم علیه داشته باشد:

• توقیف اموال: علاوه بر حساب بانکی، سایر اموال منقول و غیرمنقول (مانند خودرو، ملک، سهام) نیز قابل توقیف خواهند بود.
• ممنوع الخروجی: ممکن است محکوم علیه ممنوع الخروج شود و اجازه خروج از کشور را نداشته باشد.
• جلب و بازداشت: در صورت عدم معرفی اموال یا عدم پرداخت دین و اثبات تمکن مالی، امکان جلب و بازداشت محکوم علیه مطابق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی وجود دارد.
• افزایش دین: خسارات تأخیر تأدیه و هزینه های اجرایی به مبلغ بدهی اضافه شده و دین را افزایش می دهد.
• سوءپیشینه: در برخی موارد خاص، عدم پرداخت دیون می تواند منجر به ثبت سابقه در برخی مراجع شود.

پرسش های متداول (FAQ)

آیا می توان بدون حکم دادگاه حساب کسی را مسدود کرد؟

خیر، به طور کلی برای مسدودی حساب بانکی نیاز به یک سند لازم الاجرا است که می تواند حکم قطعی دادگاه یا اجراییه ثبتی (برای اسناد رسمی لازم الاجرا) باشد. بدون این پشتوانه قانونی، هیچ شخص یا مرجعی نمی تواند به صورت خودسرانه اقدام به مسدودی حساب نماید.

مسدودی حساب از طریق پلیس فتا چگونه است و تفاوت آن با اجرای احکام چیست؟

مسدودی حساب توسط پلیس فتا عمدتاً در جرائم سایبری و کلاهبرداری های اینترنتی رخ می دهد. زمانی که شکایتی مبنی بر کلاهبرداری یا سوءاستفاده مالی در فضای مجازی به پلیس فتا واصل می شود، پلیس با دستور مقام قضایی (دادستان یا بازپرس) اقدام به مسدود کردن حساب مشکوک می کند تا از انتقال وجوه سرقتی جلوگیری شود. تفاوت اصلی آن با اجرای احکام در این است که مسدودی پلیس فتا جنبه جلوگیری از وقوع جرم یا پیگیری جرم را دارد و معمولاً در مرحله تحقیقات مقدماتی و قبل از صدور حکم قطعی انجام می شود. در حالی که مسدودی از طریق اجرای احکام، با هدف وصول بدهی بر اساس حکم یا سند قطعی است.

اگر موجودی حساب کمتر از مبلغ محکوم به باشد، چه اتفاقی می افتد؟

اگر موجودی حساب یا مجموع موجودی در تمامی حساب های توقیف شده کمتر از مبلغ محکوم به باشد، تمامی موجودی حساب ها تا همان میزان کم تر توقیف می شود. در این صورت، طلبکار می تواند از واحد اجرای احکام درخواست معرفی سایر اموال بدهکار را داشته باشد تا از طریق توقیف آن ها، مابقی طلب خود را وصول کند.

آیا می توان حقوق و دستمزد را توقیف کرد؟ (با اشاره به قوانین کار و مدنی)

بله، حقوق و دستمزد قابل توقیف است، اما با محدودیت های قانونی. طبق ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی، از حقوق و مزایای کارمندان دولتی و برخی نهادها، حداکثر یک چهارم (25 درصد) قابل توقیف است. در صورتی که فرد متأهل و دارای فرزند باشد، این میزان می تواند متفاوت باشد. همچنین، برای پرداخت نفقه، این سقف ها ممکن است رعایت نشود و تا میزان کافی برای پرداخت نفقه، حقوق قابل توقیف باشد. در مورد کارگران بخش خصوصی نیز، طبق ماده 142 قانون کار، حداکثر یک چهارم حقوق و مزایای کارگر قابل توقیف است. توقیف بیش از این میزان، غیرقانونی است و بدهکار می تواند اعتراض کند.

چگونه از توقیف حساب خود مطلع شویم؟

بانک ها موظف اند پس از توقیف حساب، صاحب حساب را از طریق پیامک، تماس تلفنی یا ارسال نامه مطلع سازند. همچنین، در هنگام مراجعه به دستگاه های خودپرداز یا انجام تراکنش های بانکی، ممکن است با پیام خطای حساب مسدود است یا تراکنش امکان پذیر نیست مواجه شوید. برای اطلاع دقیق از مرجع صادرکننده دستور و مبلغ توقیف، می توانید به بانکی که حسابتان در آن مسدود شده مراجعه کرده و یا از طریق سامانه های الکترونیک قضایی (ثنا) وضعیت پرونده های اجرایی خود را استعلام نمایید.

آیا توقیف حساب شامل کارت خوان نیز می شود؟

بله، وجوهی که از طریق دستگاه های کارت خوان (POS) به حساب های بانکی پذیرنده واریز می شوند، در صورت توقیف حساب، مشمول دستور توقیف خواهند شد. دستگاه کارت خوان صرفاً ابزار انتقال وجه است و در نهایت این وجوه به حساب بانکی متصل به آن واریز می شوند که اگر آن حساب مسدود شده باشد، وجوه نیز توقیف می گردد.

آیا مسدودی حساب ضامن نیز امکان پذیر است؟

بله، در صورتی که ضامن به عنوان محکوم علیه یا مدیون در حکم یا سند لازم الاجرا قید شده باشد و مسئولیت تضامنی یا تکمیلی او نسبت به دین اصلی محرز شده باشد، حساب بانکی وی نیز می تواند مورد توقیف قرار گیرد. این امر معمولاً در قراردادهای بانکی یا اسناد مالی که ضامن مسئولیت پرداخت دین را بر عهده گرفته است، صادق است.

نتیجه گیری

مسدودی حساب بانکی از طریق اجرای احکام، چه از مسیر دادگستری و چه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، یک ابزار قدرتمند و حیاتی برای استیفای حقوق طلبکاران است. این فرآیند، در عین سادگی ظاهری، دارای جزئیات حقوقی و مراحل اداری است که آگاهی دقیق از آن ها، کلید موفقیت در وصول مطالبات است. از حصول حکم قطعی یا اجراییه معتبر تا تنظیم دقیق لایحه درخواست، جمع آوری مدارک لازم و پیگیری گام به گام مراحل، هر یک نقشی اساسی در نهایی شدن این اقدام قانونی ایفا می کنند.

همان طور که تشریح شد، قوانین مرتبط با سقف توقیف، انواع حساب های قابل توقیف و مستثنیات دین، با هدف ایجاد توازن بین حقوق طلبکار و حفظ حداقل معیشت بدهکار وضع شده اند. استفاده از سامانه های نوین الکترونیکی، سرعت و کارایی این فرآیند را به شکل چشمگیری افزایش داده و امکان توقیف همزمان چندین حساب را فراهم آورده است. در نهایت، بهره گیری از مشاوره و خدمات یک وکیل متخصص در تمامی این مراحل، نه تنها می تواند فرآیند را تسریع و تسهیل کند، بلکه از بروز هرگونه خطا و تضییع حقوق جلوگیری می نماید.

در دنیای امروز که روابط مالی پیچیدگی های خاص خود را دارد، تسلط بر چنین ابزارهای قانونی، برای هر فرد یا نهاد حقوقی ضروری است. با آگاهی از این سازوکارها، می توان با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به پیگیری حقوق خود اقدام کرد و اطمینان حاصل نمود که عدالت به معنای واقعی کلمه اجرا خواهد شد.

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه مسدودی حساب، با ما تماس بگیرید.