شرایط کنکور دی ماه

«کنکور دی ماه» اصطلاحی است که در سال های اخیر برای اشاره به نوبت اول کنکور سراسری به کار می رود. سازمان سنجش آموزش کشور با هدف ایجاد فرصت های بیشتر برای داوطلبان، زمان برگزاری این نوبت را برای کنکورهای ۱۴۰۳ و پس از آن از دی ماه به اردیبهشت منتقل کرده است. این تغییر مهم، ابهامات بسیاری را برای داوطلبان و خانواده ها ایجاد کرده که آگاهی دقیق از آن برای برنامه ریزی تحصیلی ضروری است. این مقاله به صورت جامع و تخصصی، تمامی جوانب مربوط به این آزمون، از شرایط ثبت نام و زمان بندی دقیق تا تغییرات ساختاری و راهنمای برنامه ریزی را تشریح می کند.

کنکور دی ماه: از ابهام تا واقعیت نوبت اول

مفهوم «کنکور دی ماه» در ابتدا به نوبت اول آزمون سراسری اشاره داشت که در سال ۱۴۰۲ برای اولین بار در دی ماه ۱۴۰۱ برگزار شد. این رویکرد دو نوبتی (دی و تیر) با هدف کاهش استرس داوطلبان و فراهم آوردن فرصت های بیشتر برای کسب آمادگی، معرفی شد. با این حال، سازمان سنجش آموزش کشور، به دلیل برخی ملاحظات اجرایی و تقویم آموزشی، زمان برگزاری نوبت اول کنکور را برای سال تحصیلی ۱۴۰۳ و سال های بعد، از دی ماه به اردیبهشت ماه منتقل کرد. بنابراین، اگرچه عبارت «کنکور دی ماه» همچنان در گفتگوی عام رایج است، اما منظور واقعی آن، همان نوبت اول کنکور سراسری است که هم اکنون در اردیبهشت برگزار می شود.

این جابجایی زمان، مزایای متعددی برای داوطلبان به همراه دارد. برگزاری آزمون در اردیبهشت ماه به دانش آموزان پایه دوازدهم زمان بیشتری برای اتمام مباحث درسی مدرسه و آمادگی برای امتحانات نهایی خرداد ماه می دهد. همچنین، این زمان بندی به داوطلبان فارغ التحصیل امکان می دهد تا با تمرکز و آرامش بیشتری برای هر دو نوبت آزمون برنامه ریزی کنند و از بهترین نمره تراز خود برای انتخاب رشته بهره مند شوند. این تغییرات، در راستای سیاست های کلی آموزش عالی کشور برای ایجاد انعطاف پذیری و افزایش عدالت آموزشی صورت گرفته است.

نوبت اول کنکور سراسری، که پیشتر با عنوان کنکور دی ماه شناخته می شد، اکنون در اردیبهشت ماه هر سال برگزار می گردد و فرصتی بی بدیل برای ارزیابی زودهنگام آمادگی داوطلبان فراهم می آورد.

مخاطبان اصلی نوبت اول کنکور (دی ماه سابق) چه کسانی هستند؟

نوبت اول کنکور سراسری (که در گذشته به کنکور دی ماه معروف بود)، طیف وسیعی از داوطلبان با شرایط تحصیلی و سنی متفاوت را در بر می گیرد. شناخت دقیق این گروه ها و الزامات خاص هر یک، برای برنامه ریزی مؤثر و شرکت موفق در آزمون حیاتی است.

دانش آموزان پایه دوازدهم

دانش آموزانی که در سال تحصیلی جاری در پایه دوازدهم مشغول به تحصیل هستند، اصلی ترین مخاطب نوبت اول کنکور محسوب می شوند. این گروه از داوطلبان، می توانند پیش از اتمام کامل دوره دبیرستان و شرکت در امتحانات نهایی خرداد ماه، خود را در محیط کنکور محک بزنند. برای شرکت در نوبت اول کنکور، لزومی به ارائه مدرک دیپلم در زمان ثبت نام نیست، اما قبولی نهایی و انتخاب رشته منوط به فراغت از تحصیل و ارائه مدرک دیپلم تا شهریور ماه همان سال است.

فارغ التحصیلان نظام جدید و قدیم

فارغ التحصیلان دوره های مختلف تحصیلی، شامل نظام جدید (۶-۳-۳)، نظام سالی واحدی/ترمی واحدی (پیش دانشگاهی) و دیپلم ۴ ساله نظام قدیم، نیز می توانند در نوبت اول کنکور شرکت کنند. این دسته از داوطلبان، معمولاً تجربه بیشتری در آمادگی برای کنکور دارند و می توانند از این فرصت برای بهبود تراز خود یا ورود به رشته های دلخواه استفاده کنند. لازم است این داوطلبان از کامل بودن مدارک تحصیلی خود اطمینان حاصل نمایند.

داوطلبان مشمول و غیرمشمول خدمت سربازی

برای داوطلبان مذکر، وضعیت نظام وظیفه یکی از شرایط مهم برای شرکت در کنکور است. مشمولان خدمت سربازی باید دارای کارت پایان خدمت، کارت معافیت دائم (از جمله معافیت تحصیلی) باشند. معافیت تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان در حال تحصیل صادر می شود و امکان شرکت در کنکور را فراهم می کند. داوطلبانی که پیش از این از معافیت تحصیلی استفاده کرده و تحصیلات خود را به اتمام رسانده اند، باید پیش از ثبت نام، وضعیت نظام وظیفه خود را از طریق پلیس +۱۰ پیگیری و مشخص کنند.

داوطلبان نیازمند ترمیم معدل

با توجه به تأثیر قطعی و فزاینده سوابق تحصیلی (معدل امتحانات نهایی) در کنکور، داوطلبانی که نمرات امتحانات نهایی مطلوبی ندارند، می توانند برای ترمیم معدل خود اقدام کنند. شرکت در نوبت اول کنکور (اردیبهشت ماه) به این گروه فرصت می دهد تا با استفاده از نمرات ترمیم شده (در صورت انجام در زمان های مقرر مانند خرداد یا دی ماه سال قبل از آزمون اردیبهشت)، تأثیر مثبت معدل را در تراز نهایی خود مشاهده کنند.

زمان بندی دقیق نوبت اول کنکور (دی ماه سابق) ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴

آگاهی از زمان بندی دقیق ثبت نام و برگزاری نوبت اول کنکور، برای هر داوطلبی که قصد شرکت در این آزمون را دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. سازمان سنجش آموزش کشور به صورت سالانه، جزئیات این زمان بندی را از طریق اطلاعیه های رسمی خود اعلام می کند. آنچه در ادامه می آید، بر اساس آخرین تغییرات برای کنکورهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ است.

زمان ثبت نام نوبت اول کنکور

فرآیند ثبت نام برای نوبت اول کنکور (که پیشتر با عنوان کنکور دی ماه شناخته می شد) معمولاً در پاییز یا اوایل زمستان سال تحصیلی قبل از برگزاری آزمون آغاز می شود. به عنوان مثال، برای کنکور سراسری ۱۴۰۳ که در اردیبهشت ماه برگزار شد، ثبت نام در آبان ماه ۱۴۰۲ صورت گرفت. این بازه زمانی، فرصت کافی را برای داوطلبان فراهم می آورد تا با آرامش و دقت نسبت به تکمیل فرم های ثبت نام و بارگذاری مدارک لازم اقدام کنند. توصیه می شود داوطلبان در روزهای ابتدایی دوره ثبت نام و پیش از شلوغی سایت سازمان سنجش، مراحل ثبت نام خود را به اتمام برسانند.

زمان برگزاری آزمون نوبت اول کنکور

همانطور که پیشتر ذکر شد، زمان برگزاری نوبت اول کنکور سراسری از دی ماه به اردیبهشت ماه منتقل شده است. این تغییر برای کنکور ۱۴۰۳ اجرایی شد و برای سال ۱۴۰۴ و سال های آتی نیز برقرار خواهد بود. آزمون در اردیبهشت ماه برای تمامی گروه های آزمایشی (ریاضی، تجربی، انسانی، هنر و زبان) طی دو روز برگزار می شود. تاریخ دقیق برگزاری هر گروه آزمایشی در دفترچه راهنمای ثبت نام و اطلاعیه های تکمیلی سازمان سنجش درج می گردد.

زمان اعلام نتایج اولیه و نهایی

پس از برگزاری آزمون نوبت اول در اردیبهشت، نتایج اولیه معمولاً در خرداد ماه همان سال اعلام می شود. این نتایج شامل درصدها و تراز اولیه داوطلبان است. با توجه به اینکه انتخاب رشته به صورت یکپارچه و پس از برگزاری نوبت دوم کنکور (تیر ماه) و اعلام نتایج نهایی هر دو نوبت صورت می گیرد، نتایج نهایی و امکان انتخاب رشته معمولاً در مرداد یا شهریور ماه در اختیار داوطلبان قرار می گیرد. داوطلبان می توانند از بالاترین تراز کل خود در هر یک از نوبت ها (با در نظر گرفتن تأثیر سوابق تحصیلی) برای انتخاب رشته استفاده کنند.

مرحله	زمان تقریبی
ثبت نام نوبت اول	پاییز/زمستان (آبان/آذر)
برگزاری آزمون نوبت اول	اردیبهشت ماه
اعلام نتایج اولیه نوبت اول	خرداد ماه
انتخاب رشته	پس از اعلام نتایج نهایی (معمولاً مرداد/شهریور)

شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام در نوبت اول کنکور

داوطلبان شرکت در نوبت اول کنکور سراسری، ملزم به رعایت مجموعه ای از شرایط عمومی و اختصاصی هستند که توسط سازمان سنجش آموزش کشور تعیین و در دفترچه راهنمای ثبت نام به تفصیل درج می شود. عدم احراز هر یک از این شرایط می تواند منجر به ابطال ثبت نام یا محرومیت از ادامه فرآیند شود.

شرایط عمومی

این شرایط برای تمامی داوطلبان، صرف نظر از گروه آزمایشی یا وضعیت تحصیلی، یکسان است و به جنبه های کلی شهروندی و اخلاقی مربوط می شود:

• اعتقاد و التزام عملی به اسلام یا یکی از ادیان رسمی کشور (قید شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران).
• عدم عناد با نظام جمهوری اسلامی ایران.
• عدم اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان.
• عدم سوء پیشینه کیفری و سابقه عضویت در گروه های غیرقانونی.
• رعایت کلیه مقررات و ضوابط مربوط به آزمون سراسری.

شرایط اختصاصی

این شرایط متناسب با وضعیت تحصیلی و سنی داوطلبان متفاوت است:

مدرک تحصیلی مورد نیاز

داوطلبان برای شرکت در کنکور سراسری باید یکی از مدارک تحصیلی زیر را دارا باشند یا تا تاریخ مقرر از آن فارغ التحصیل شوند:

• مدرک دیپلم نظام جدید (۳-۳-۶) در یکی از رشته های نظری (ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی) یا فنی حرفه ای و کاردانش (با رعایت ضوابط تطبیق).
• مدرک پیش دانشگاهی نظام سالی واحدی یا ترمی واحدی (برای داوطلبان نظام قدیم).
• مدرک دیپلم چهار ساله نظام قدیم.
• مدرک کاردانی (فوق دیپلم) مورد تأیید وزارت علوم یا وزارت بهداشت.

دانش آموزان سال دوازدهم می توانند بدون داشتن دیپلم نهایی در زمان ثبت نام، با تعهد به فراغت از تحصیل تا ۳۱ شهریور ماه همان سال، در آزمون شرکت کنند.

وضعیت نظام وظیفه (ویژه آقایان)

داوطلبان مرد باید تا زمان شروع تحصیل در دانشگاه، وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کرده باشند. این وضعیت می تواند شامل:

• کارت پایان خدمت دوره ضرورت.
• کارت معافیت دائم (پزشکی یا کفالت).
• دارا بودن معافیت تحصیلی معتبر. معافیت تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان در حال تحصیل صادر می شود و مهلت مشخصی دارد.
• عدم غیبت غیرموجه از خدمت سربازی.

شرایط دانشجویان

دانشجویان در حال تحصیل در دانشگاه ها نیز می توانند در کنکور سراسری شرکت کنند، اما با محدودیت هایی مواجه هستند:

• دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های دولتی، در صورت قبولی مجدد و تمایل به ادامه تحصیل در رشته جدید، باید تا تاریخ مقرر از دانشگاه قبلی خود انصراف قطعی داده باشند. این داوطلبان ممکن است مشمول محرومیت یک ساله از شرکت در کنکور روزانه شوند.
• دانشجویان سایر دوره ها (شبانه، پردیس خودگردان، پیام نور، غیرانتفاعی و آزاد) برای شرکت مجدد در کنکور، نیازی به انصراف اولیه ندارند، مگر پس از قبولی نهایی و پیش از ثبت نام در دانشگاه جدید.

اطلاع از جزئیات شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام، گامی حیاتی در فرآیند شرکت در کنکور سراسری است و داوطلبان باید پیش از اقدام به ثبت نام، از احراز تمامی این شرایط اطمینان حاصل کنند.

تغییرات کلیدی کنکور سراسری و تأثیر آن بر نوبت اول

کنکور سراسری در سال های اخیر دستخوش تغییرات بنیادینی شده است که هدف اصلی آن ها، ارتقای کیفیت نظام سنجش آموزش و کاهش فشار از روی داوطلبان بوده است. این تغییرات، مستقیماً بر نوبت اول کنکور (که سابقاً به کنکور دی ماه معروف بود) تأثیرگذار هستند و شناخت آن ها برای هر داوطلبی ضروری است.

حذف دروس عمومی از کنکور

یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین تغییرات، حذف کامل دروس عمومی (ادبیات فارسی، عربی، معارف اسلامی و زبان انگلیسی) از دفترچه سوالات کنکور سراسری است. این به معنای آن است که سوالات کنکور تنها شامل دروس تخصصی گروه آزمایشی مربوطه خواهد بود. با این حال، اهمیت این دروس به طور کامل از بین نرفته است؛ بلکه تأثیر آن ها به صورت مستقیم و قطعی از طریق نمرات کسب شده در امتحانات نهایی پایه دوازدهم در سوابق تحصیلی اعمال می شود.

تأثیر قطعی سوابق تحصیلی (معدل)

در سال های گذشته، تأثیر سوابق تحصیلی به صورت مثبت و با ضرایب متغیر اعمال می شد، اما در تغییرات جدید، تأثیر آن به صورت قطعی و با درصد مشخص (برای کنکور ۱۴۰۳، ۵۰ درصد) در نظر گرفته شده است. این بدان معناست که نمره نهایی داوطلب برای ورود به دانشگاه، حاصل ترکیبی از تراز آزمون کنکور و معدل امتحانات نهایی او خواهد بود. هرچه نمرات امتحانات نهایی داوطلب بالاتر باشد، تأثیر مثبت بیشتری در تراز کل وی خواهد داشت و برعکس. این تغییر، اهمیت جدی تری به مطالعه و کسب نمرات خوب در طول سال های دبیرستان، به ویژه پایه دوازدهم، می دهد.

حذف زیرگروه ها و تثبیت ضرایب دروس تخصصی

در گذشته، هر گروه آزمایشی شامل چندین زیرگروه بود و هر رشته دانشگاهی در یک زیرگروه خاص قرار می گرفت. ضرایب دروس تخصصی نیز بر اساس زیرگروه متفاوت بود که این امر پیچیدگی هایی را برای داوطلبان در برنامه ریزی و مطالعه ایجاد می کرد. با تغییرات جدید، زیرگروه ها به طور کامل حذف شده اند و ضرایب دروس تخصصی برای تمامی رشته های یک گروه آزمایشی ثابت و یکسان شده است. این ساده سازی به داوطلبان کمک می کند تا با تمرکز بیشتری بر روی تمامی دروس تخصصی گروه خود، بدون دغدغه تفاوت ضرایب در زیرگروه های مختلف، مطالعه کنند.

اعتبار دو ساله نمره کنکور

یکی دیگر از امکانات مهم فراهم شده برای داوطلبان، اعتبار دو ساله نمره کنکور است. این بدان معناست که داوطلبان می توانند در هر دو نوبت کنکور (اردیبهشت و تیر) در یک سال شرکت کرده و یا حتی در دو سال متوالی در چهار نوبت آزمون شرکت کنند. در نهایت، بالاترین تراز کل کسب شده توسط داوطلب (که شامل نمره آزمون و سوابق تحصیلی می شود) برای فرآیند انتخاب رشته ملاک قرار می گیرد. این امر، فشار روانی را از روی داوطلبان کاهش داده و به آن ها فرصت می دهد تا با آرامش بیشتری در آزمون شرکت کرده و بهترین عملکرد خود را ارائه دهند.

مراحل ثبت نام در نوبت اول کنکور (دی ماه سابق)

فرآیند ثبت نام در نوبت اول کنکور سراسری، همانند سایر آزمون های سازمان سنجش، از طریق پورتال این سازمان صورت می گیرد. رعایت دقیق مراحل و نکات ارائه شده، برای تکمیل موفقیت آمیز ثبت نام ضروری است تا داوطلبان بتوانند در موعد مقرر کارت ورود به جلسه خود را دریافت کنند و در آزمون شرکت نمایند.

راهنمای گام به گام ثبت نام:

1. خرید کارت اعتباری ثبت نام: اولین گام برای ثبت نام، خرید سریال کارت اعتباری از طریق وب سایت سازمان سنجش آموزش کشور (sanjesh.org) است. این سریال، در واقع کد دسترسی شما به فرم ثبت نام الکترونیکی است. داوطلبان باید در خرید این کارت، دقت لازم را داشته باشند و آن را تا پایان مراحل ثبت نام و حتی پس از آن نزد خود نگه دارند.
2. آماده سازی مدارک لازم: پیش از شروع فرآیند ثبت نام اینترنتی، لازم است مدارک و اطلاعات مورد نیاز را آماده کنید. این مدارک شامل عکس پرسنلی جدید (با مشخصات و ابعاد تعیین شده در دفترچه راهنما)، کد سوابق تحصیلی (از وزارت آموزش و پرورش)، کد سوابق دیپلم (برای فارغ التحصیلان نظام قدیم و جدید)، و کد منطقه شهرداری محل سکونت (برای برخی سهمیه ها) و سایر اطلاعات هویتی و تحصیلی است.
3. ورود به پورتال سازمان سنجش: پس از آماده سازی پیش نیازها، باید به وب سایت رسمی سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی sanjesh.org مراجعه کنید. در قسمت مربوط به آزمون سراسری، لینک فعال ثبت نام نوبت اول کنکور سراسری را پیدا کرده و بر روی آن کلیک کنید.
4. تکمیل فرم ثبت نام اینترنتی: با وارد کردن سریال کارت اعتباری خریداری شده، به فرم ثبت نام دسترسی پیدا خواهید کرد. این فرم شامل بخش های مختلفی از جمله اطلاعات فردی، اطلاعات تحصیلی، وضعیت نظام وظیفه، انتخاب گروه آزمایشی و … است. لازم است تمامی اطلاعات را با دقت و بر اساس مدارک شناسایی و تحصیلی خود وارد کنید. هرگونه اشتباه در ورود اطلاعات می تواند عواقب جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
5. دریافت کد رهگیری و شماره پرونده: پس از تکمیل و تأیید نهایی تمامی بخش های فرم ثبت نام و پرداخت هزینه های احتمالی، سامانه یک کد رهگیری و شماره پرونده به شما اختصاص خواهد داد. این کدها بسیار مهم هستند و باید آن ها را در مکانی امن نگهداری کنید؛ زیرا برای پیگیری وضعیت ثبت نام، ویرایش اطلاعات (در صورت امکان)، و دریافت کارت ورود به جلسه در آینده به آن ها نیاز خواهید داشت.

توصیه می شود در ساعات اولیه شروع ثبت نام یا در زمان هایی که ترافیک سایت کمتر است، اقدام به ثبت نام کنید تا با کندی سرعت یا خطا مواجه نشوید. همچنین، حتماً دفترچه راهنمای ثبت نام را به دقت مطالعه کنید تا از تمامی جزئیات و تبصره ها آگاه شوید.

منابع کنکور نوبت اول (دی ماه سابق)

با حذف دروس عمومی از آزمون سراسری، منابع کنکور نوبت اول (که اکنون در اردیبهشت ماه برگزار می شود) صرفاً شامل کتاب های درسی تخصصی نظام جدید (پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم) خواهد بود. این تغییر، تمرکز داوطلبان را بر روی دروس اصلی و تخصصی افزایش داده و ضرورت تسلط عمیق بر محتوای کتب درسی این سه پایه را دوچندان می کند. اطلاع دقیق از کتاب ها و سال چاپ معتبر آن ها، گام اول در یک برنامه ریزی مطالعاتی مؤثر است.

سازمان سنجش آموزش کشور هر ساله، لیست دقیق منابع و سال چاپ معتبر کتب درسی را در دفترچه راهنمای ثبت نام منتشر می کند. لازم است داوطلبان همواره آخرین ویرایش دفترچه را ملاک عمل قرار دهند تا از تغییرات احتمالی در منابع یا سال چاپ کتاب ها مطلع شوند. در ادامه، به منظور راهنمایی، نمونه ای از منابع اصلی برای برخی از گروه های آزمایشی رایج ارائه شده است:

گروه آزمایشی	نام درس	نام کتاب درسی	پایه	سال چاپ (مثال)
علوم تجربی	ریاضی	ریاضی (1)	دهم	1399
علوم تجربی	ریاضی	ریاضی (2)	یازدهم	1400
علوم تجربی	ریاضی	ریاضی (3)	دوازدهم	1401
علوم تجربی	زیست شناسی	زیست شناسی (1)	دهم	1399
علوم تجربی	زیست شناسی	زیست شناسی (2)	یازدهم	1400
علوم تجربی	زیست شناسی	زیست شناسی (3)	دوازدهم	1401
علوم تجربی	فیزیک	فیزیک (1)	دهم	1399
علوم تجربی	فیزیک	فیزیک (2)	یازدهم	1400
علوم تجربی	فیزیک	فیزیک (3)	دوازدهم	1401
علوم تجربی	شیمی	شیمی (1)	دهم	1399
علوم تجربی	شیمی	شیمی (2)	یازدهم	1400
علوم تجربی	شیمی (3)	دوازدهم	1401
علوم تجربی	زمین شناسی	زمین شناسی	یازدهم	1400
ریاضی فیزیک	هندسه	هندسه (1)	دهم	1399
ریاضی فیزیک	هندسه	هندسه (2)	یازدهم	1400
ریاضی فیزیک	هندسه	هندسه (3)	دوازدهم	1401
ریاضی فیزیک	حسابان	حسابان (1)	یازدهم	1400
ریاضی فیزیک	حسابان	حسابان (2)	دوازدهم	1401
علوم انسانی	ریاضی و آمار	ریاضی و آمار (1)	دهم	1399
علوم انسانی	ریاضی و آمار	ریاضی و آمار (2)	یازدهم	1400
علوم انسانی	ریاضی و آمار	ریاضی و آمار (3)	دوازدهم	1401
علوم انسانی	اقتصاد	اقتصاد	دهم	1399

نکات مهم در مورد منابع:

• با حذف دروس عمومی، اهمیت دروس تخصصی و تسلط کامل بر آن ها بیش از پیش شده است. داوطلبان باید برنامه ریزی مطالعاتی خود را کاملاً بر مبنای این دروس تنظیم کنند.
• تمرکز بر روی متن کتاب درسی، مثال ها، تمرین ها و فعالیت های کلاسی کتاب، به عنوان اصلی ترین منبع، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
• استفاده از کتاب های کمک درسی و آزمون های آزمایشی، تنها مکمل مطالعه کتب درسی هستند و نباید جایگزین آن ها شوند.

ترمیم معدل: راهکاری برای بهبود سوابق تحصیلی در نوبت اول کنکور

با توجه به تأثیر قطعی سوابق تحصیلی در نتیجه نهایی کنکور، «ترمیم معدل» به یکی از راهکارهای اساسی برای داوطلبانی تبدیل شده است که قصد دارند شانس قبولی خود را افزایش دهند. این فرآیند، به داوطلبان فارغ التحصیل اجازه می دهد تا با شرکت مجدد در امتحانات نهایی برخی دروس، نمرات خود را بهبود بخشند و از تأثیر مثبت آن در تراز کل کنکور خود بهره مند شوند.

چیستی ترمیم معدل و اهمیت آن: ترمیم معدل به این معناست که داوطلبی که در یک یا چند درس از امتحانات نهایی پایه دوازدهم نمره مورد قبولی کسب نکرده است، می تواند در نوبت های بعدی برگزاری این امتحانات توسط وزارت آموزش و پرورش، مجدداً در آن درس یا دروس شرکت کرده و نمره بهتری کسب کند. نمره جدید جایگزین نمره قبلی نمی شود، بلکه بالاترین نمره کسب شده برای تأثیر در سوابق تحصیلی در نظر گرفته خواهد شد. این امر، به ویژه برای داوطلبانی که قصد شرکت در نوبت اول کنکور (اردیبهشت ماه) را دارند، بسیار حیاتی است؛ زیرا سوابق تحصیلی تا پیش از اعلام نتایج نهایی کنکور باید تکمیل و به سازمان سنجش ارسال شود.

زمان های برگزاری امتحانات ترمیم معدل: امتحانات ترمیم معدل معمولاً در سه نوبت در سال برگزار می شوند:

• نوبت خرداد ماه: این نوبت همزمان با امتحانات نهایی دانش آموزان پایه دوازدهم است و معمولاً بهترین زمان برای ترمیم معدل برای کنکورهای سال جاری و آتی محسوب می شود.
• نوبت شهریور ماه: این نوبت برای جاماندگان یا کسانی که نیاز به ترمیم مجدد دارند، در نظر گرفته می شود.
• نوبت دی ماه: این نوبت نیز فرصتی دیگر برای ترمیم معدل فراهم می آورد.

برای داوطلبانی که هدفشان نوبت اول کنکور در اردیبهشت ماه است، شرکت در امتحانات ترمیم معدل خرداد یا دی ماه سال قبل از آزمون اردیبهشت، توصیه می شود تا نمرات جدید پیش از فرآیند محاسبه تراز نهایی کنکور، به سازمان سنجش واصل شده باشند. تأخیر در ترمیم معدل می تواند منجر به محاسبه با نمرات قبلی شده و تأثیر منفی بر تراز کل داوطلب بگذارد.

نکات مهم برای داوطلبانی که قصد ترمیم معدل دارند:

• لازم است داوطلبان پیش از هر اقدامی، از طریق مدارس بزرگسالان یا ادارات آموزش و پرورش منطقه خود، از شرایط و زمان بندی دقیق ثبت نام برای امتحانات ترمیم معدل مطلع شوند.
• هر داوطلب تنها یک بار اجازه ترمیم معدل در هر درس را دارد. بنابراین، باید با آمادگی کامل در این امتحانات شرکت کرد.
• تأثیر معدل در کنکور قطعی است؛ لذا، ترمیم معدل را جدی بگیرید و آن را جزئی از برنامه ریزی کنکوری خود قرار دهید.

برنامه ریزی برای نوبت اول کنکور (اردیبهشت ماه) در برابر نوبت دوم (تیر ماه)

برگزاری کنکور سراسری در دو نوبت، فرصت و در عین حال چالش هایی را برای داوطلبان ایجاد کرده است. انتخاب اینکه کدام نوبت (یا هر دو) را هدف اصلی قرار دهند، نیازمند هوش فراشناختی و خودشناسی از توانایی ها و نقاط ضعف خود است. این تصمیم، پایه و اساس برنامه ریزی مطالعاتی شما خواهد بود.

چه کسانی از نوبت اول کنکور (اردیبهشت ماه) بهره بیشتری می برند؟

نوبت اول کنکور، با توجه به زمان برگزاری آن در اردیبهشت ماه، برای دسته های خاصی از داوطلبان مزایای بیشتری دارد:

• فارغ التحصیلان با پایه علمی قوی: این داوطلبان که از سال های گذشته آمادگی خوبی در دروس تخصصی دارند و شاید به دلیل استرس یا بدشانسی در کنکورهای قبلی نتیجه مطلوب را کسب نکرده اند، می توانند با یک دوره جمع بندی فشرده و هدفمند، در نوبت اول به هدف خود برسند و زودتر از رقابت کنکور فارغ شوند.
• دانش آموزان دوازدهم با آمادگی بالا: گروهی از دانش آموزان پایه دوازدهم که از تابستان پیش رو یا حتی سال های پایه، مطالعه عمیقی داشته و مباحث دهم، یازدهم و بخش قابل توجهی از دوازدهم را تا پیش از اردیبهشت ماه به اتمام رسانده اند، می توانند با اعتماد به نفس در این آزمون شرکت کنند. این فرصت برای آن ها به مثابه یک آزمون آزمایشی جدی یا حتی فرصتی برای کسب رتبه نهایی محسوب می شود.
• داوطلبانی که قصد آزمایشی شرکت در کنکور را دارند: بسیاری از داوطلبان (چه دوازدهمی و چه فارغ التحصیل) ممکن است نوبت اول را به چشم یک شبیه سازی واقعی کنکور ببینند. این تجربه، به آن ها کمک می کند تا با فضای آزمون، مدیریت زمان و استرس در شرایط واقعی آشنا شوند و نقاط ضعف خود را برای نوبت دوم (تیر ماه) شناسایی و برطرف کنند.

چه کسانی برای نوبت دوم کنکور (تیر ماه) برنامه ریزی کنند؟

نوبت دوم کنکور که در تیر ماه برگزار می شود، برای اکثریت داوطلبان، به ویژه دانش آموزان پایه دوازدهم و فارغ التحصیلان با پایه متوسط یا ضعیف، گزینه مناسب تری است:

• دانش آموزان دوازدهم با پایه متوسط: این گروه از دانش آموزان برای اتمام کامل مباحث دوازدهم و جمع بندی دروس پایه، به زمان بیشتری نیاز دارند. برگزاری آزمون در تیر ماه، فرصت کافی را برای مطالعه عمیق تر، تست زنی جامع و شرکت در آزمون های آزمایشی بیشتر فراهم می کند.
• فارغ التحصیلان با نیاز به زمان بیشتر برای مطالعه: داوطلبانی که پایه علمی متوسط یا ضعیفی دارند و برای تسلط بر تمامی مباحث تخصصی نیاز به زمان قابل توجهی برای مطالعه و مرور دارند، بهتر است نوبت دوم را به عنوان هدف اصلی خود در نظر بگیرند.
• داوطلبانی که دیرتر شروع به مطالعه کرده اند: افرادی که به هر دلیلی، برنامه ریزی مطالعاتی خود را دیرتر آغاز کرده اند، قطعاً به فرصت بیشتری برای پوشش کامل مطالب نیاز دارند. کنکور تیر ماه، این زمان اضافه را در اختیار آن ها قرار می دهد.

استراتژی انتخاب و برنامه ریزی: توصیه می شود داوطلبان، با یک مشاور تحصیلی متخصص مشورت کرده و با ارزیابی دقیق نقاط قوت، نقاط ضعف، زمان باقی مانده و اهداف تحصیلی خود، بهترین استراتژی را برای شرکت در یک یا هر دو نوبت کنکور انتخاب کنند. نکته کلیدی این است که صرف نظر از انتخاب، برنامه ریزی باید هدفمند، واقع بینانه و منطبق با زمان بندی آزمون مورد نظر باشد.

محدودیت ها و محرومیت های شرکت در نوبت اول کنکور

علاوه بر شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام، برخی محدودیت ها و موارد محرومیت نیز وجود دارد که می تواند مانع از شرکت داوطلبان در کنکور سراسری، از جمله نوبت اول آن شود. آگاهی از این موارد برای تمامی داوطلبان ضروری است تا از بروز مشکلات ناخواسته در مراحل ثبت نام و آزمون جلوگیری شود.

سازمان سنجش آموزش کشور به صورت سالانه، فهرست دقیق این محرومیت ها را در دفترچه راهنمای ثبت نام منتشر می کند. موارد زیر از جمله رایج ترین دلایل محرومیت از شرکت در کنکور هستند:

• دانشجویان انصرافی دانشگاه های روزانه: دانشجویانی که در مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکترا در دوره های روزانه دانشگاه های دولتی پذیرفته شده اند و پس از انصراف قصد شرکت مجدد در کنکور را دارند، ممکن است مشمول محرومیت یک ساله از ثبت نام و پذیرش در دوره های روزانه شوند. این محرومیت از زمان انصراف قطعی آغاز می شود. لازم است این داوطلبان پیش از ثبت نام، از رفع کامل محرومیت خود اطمینان حاصل کنند.
• دانش آموختگان مقاطع بالاتر: فارغ التحصیلان مقاطع کارشناسی ارشد یا دکترا در رشته های علوم پزشکی، در صورت عدم انجام طرح نیروی انسانی اجباری (که شامل تعهد به خدمت در مناطق محروم می شود)، ممکن است با محدودیت در انتخاب برخی رشته ها یا حتی محرومیت از شرکت در کنکور مواجه شوند. این مورد بیشتر برای داوطلبان گروه علوم تجربی و رشته های مرتبط با وزارت بهداشت صدق می کند.
• افراد دارای تعهد خدمت خاص: داوطلبانی که به دلیل استفاده از سهمیه های خاص (مانند سهمیه بومی، مناطق محروم، یا بورسیه های خاص سازمان ها و نهادها) تعهد خدمت به سازمان یا دستگاه اجرایی خاصی را دارند، تا پایان مدت تعهد، مجاز به شرکت در کنکور سراسری و تغییر رشته یا محل خدمت نیستند. این شرط معمولاً در فرم های تعهدنامه مربوط به سهمیه ها یا بورسیه ها قید می شود.
• وضعیت نظام وظیفه (مخصوص آقایان): داوطلبان مرد که مشمول خدمت سربازی هستند و شرایط لازم برای دریافت معافیت تحصیلی، معافیت دائم یا کارت پایان خدمت را ندارند، و یا در وضعیت غیبت غیرموجه به سر می برند، از شرکت در کنکور و ادامه تحصیل محروم خواهند بود. پیش از ثبت نام، داوطلبان باید از وضعیت نظام وظیفه خود اطمینان حاصل کرده و در صورت نیاز، برای اخذ معافیت تحصیلی اقدام کنند.
• تخلف در آزمون های قبلی: هرگونه تخلف، تقلب یا عدم رعایت مقررات در آزمون های گذشته سازمان سنجش، می تواند منجر به محرومیت از شرکت در کنکور برای سال های آتی شود. این محرومیت می تواند شامل ابطال نتایج، محرومیت از آزمون برای یک یا چند سال، و حتی پیگرد قانونی باشد.

آگاهی از محدودیت ها و مقررات خاص سازمان سنجش برای شرکت در کنکور، از بروز مشکلات ناخواسته در فرآیند ثبت نام و آزمون جلوگیری می کند و داوطلبان را در مسیر آگاهی بخشی هدایت می نماید.

اعلام نتایج نوبت اول کنکور (دی ماه سابق)

اعلام نتایج کنکور، نقطه اوج تلاش های یک ساله داوطلبان و یکی از مهم ترین مراحل در فرآیند ورود به دانشگاه است. این مرحله، که با هیجان و اضطراب همراه است، به داوطلبان امکان می دهد تا از میزان موفقیت خود در آزمون مطلع شده و برای گام های بعدی، یعنی انتخاب رشته، برنامه ریزی کنند. با توجه به برگزاری دو نوبت کنکور در سال و تغییرات اعمال شده، درک نحوه اعلام و استفاده از نتایج نوبت اول (که اکنون در اردیبهشت برگزار می شود) از اهمیت بالایی برخوردار است.

زمان حدودی اعلام نتایج اولیه: نتایج اولیه نوبت اول کنکور سراسری، معمولاً حدود یک ماه پس از برگزاری آزمون، یعنی در خرداد ماه همان سال، از طریق پورتال سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی sanjesh.org منتشر می شود. این نتایج شامل کارنامه اولیه داوطلبان است که در آن، اطلاعاتی نظیر درصد دروس تخصصی، تراز کل در هر گروه آزمایشی، و رتبه در سهمیه های مختلف درج شده است. این کارنامه، مبنایی برای ارزیابی عملکرد و تصمیم گیری برای ادامه مسیر (مانند شرکت در نوبت دوم یا برنامه ریزی برای انتخاب رشته) فراهم می آورد.

نحوه استفاده از نمرات کسب شده: یکی از مهم ترین تسهیلات جدید در کنکور سراسری، امکان استفاده از بهترین نمره تراز کسب شده توسط داوطلب در هر یک از نوبت های کنکور است. این بدان معناست که اگر داوطلبی در هر دو نوبت اردیبهشت و تیر ماه شرکت کند، سازمان سنجش بالاترین تراز کل کسب شده توسط وی را (که شامل تأثیر سوابق تحصیلی نیز می شود) برای محاسبه رتبه نهایی و ملاک قرار دادن در فرآیند انتخاب رشته در نظر می گیرد. علاوه بر این، نمره و تراز کسب شده در هر نوبت کنکور، تا دو سال اعتبار دارد. این یعنی داوطلبان می توانند از نتایج کنکورهای سال جاری و سال بعد خود برای ورود به دانشگاه استفاده کنند که این امر انعطاف پذیری و فرصت های بیشتری را برای آنان به ارمغان می آورد.

فرآیند انتخاب رشته پس از اعلام نتایج نهایی: انتخاب رشته به صورت یکپارچه و پس از برگزاری هر دو نوبت کنکور و اعلام نتایج نهایی (که معمولاً در مرداد ماه صورت می گیرد) انجام می شود. داوطلبان با در دست داشتن کارنامه نهایی خود که شامل بهترین تراز و رتبه کسب شده است، می توانند نسبت به انتخاب رشته های مورد علاقه خود از میان لیست رشته محل های ارائه شده در دفترچه انتخاب رشته اقدام کنند. در این مرحله، داوطلبان می توانند از تمامی ظرفیت ها و سهمیه هایی که واجد شرایط آن هستند، استفاده نمایند.

درک این فرآیندها به داوطلبان کمک می کند تا با دید بازتر و برنامه ریزی دقیق تری، مسیر تحصیلی خود را دنبال کنند و از فرصت های موجود به بهترین شکل بهره مند شوند.

نتیجه گیری

کنکور سراسری، به عنوان مهم ترین رویداد تحصیلی در ایران، در سال های اخیر دستخوش تحولات چشمگیری شده است. یکی از این تغییرات بنیادین، جابجایی زمان برگزاری نوبت اول کنکور از دی ماه به اردیبهشت ماه برای سال های ۱۴۰۳ و پس از آن است. این موضوع که هنوز به اشتباه با عنوان «کنکور دی ماه» در افکار عمومی شناخته می شود، نه تنها زمان بندی آزمون را تغییر داده، بلکه فرصت های جدیدی را نیز برای داوطلبان فراهم آورده است.

این مقاله به تشریح جامع و تخصصی تمامی ابعاد «کنکور دی ماه» (نوبت اول اردیبهشت) پرداخت. از تحلیل مخاطبان اصلی که شامل دانش آموزان دوازدهم، فارغ التحصیلان و داوطلبان ترمیم معدل می شوند، تا بررسی دقیق زمان بندی ثبت نام، برگزاری آزمون و اعلام نتایج. همچنین، به تفصیل به تغییرات ساختاری کنکور نظیر حذف دروس عمومی، تأثیر قطعی سوابق تحصیلی، حذف زیرگروه ها و اعتبار دو ساله نمره کنکور اشاره شد که هر یک به نوبه خود، شیوه برنامه ریزی و آمادگی داوطلبان را دستخوش تغییر قرار داده اند.

شناخت دقیق مراحل ثبت نام و آگاهی از منابع مورد نیاز (که اکنون صرفاً شامل دروس تخصصی نظام جدید است)، برای موفقیت در این آزمون حیاتی است. در نهایت، با مقایسه مزایا و معایب شرکت در نوبت اول (اردیبهشت) و نوبت دوم (تیر)، راهنمایی هایی برای انتخاب استراتژی مناسب ارائه شد. آگاهی از محدودیت ها و محرومیت های احتمالی نیز از بروز مشکلات آتی جلوگیری می کند.

به داوطلبان توصیه می شود که همواره با اطلاعیه ها و مصوبات جدید سازمان سنجش آموزش کشور به روز باشند، چرا که قوانین و مقررات کنکور می تواند دستخوش تغییرات جزئی شود. برنامه ریزی هدفمند، مطالعه مستمر و بهره گیری از مشاوره تخصصی، سه رکن اصلی در مسیر دستیابی به موفقیت در این رقابت علمی هستند. امید است با درک صحیح از این تغییرات و فرصت های پیش رو، هر داوطلب بتواند بهترین تصمیم را برای آینده تحصیلی خود اتخاذ کند.

درک صحیح از ماهیت کنکور دی ماه که اکنون به نوبت اول کنکور سراسری (اردیبهشت ماه) تغییر یافته، کلید برنامه ریزی موفق و دستیابی به اهداف تحصیلی است.

سوالات متداول

کنکور دی ماه اکنون چه زمانی برگزار می شود؟

نوبت اول کنکور سراسری، که پیشتر به اشتباه کنکور دی ماه نامیده می شد، برای سال های ۱۴۰۳ و پس از آن در اردیبهشت ماه برگزار می گردد. زمان ثبت نام آن معمولاً در پاییز یا اوایل زمستان سال قبل از برگزاری آزمون است.

آیا شرکت در هر دو نوبت کنکور (اردیبهشت و تیر) اجباری است؟

خیر، شرکت در هر یک از نوبت ها اختیاری است و داوطلبان می توانند در یک یا هر دو نوبت شرکت کنند. سازمان سنجش بالاترین نمره تراز کل (شامل سوابق تحصیلی و آزمون) را که داوطلب کسب کرده است، برای انتخاب رشته نهایی در نظر می گیرد.

تأثیر سوابق تحصیلی (معدل) در نوبت اول کنکور چقدر است؟

بر اساس مصوبات جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، تأثیر سوابق تحصیلی به صورت قطعی و با درصد مشخصی (برای کنکور ۱۴۰۳، ۵۰ درصد) در نمره نهایی کنکور اعمال می شود. این درصد ممکن است در سال های آتی افزایش یابد.

آیا دروس عمومی از کنکور نوبت اول حذف شده اند؟

بله، دروس عمومی (ادبیات فارسی، عربی، معارف اسلامی، زبان انگلیسی) از دفترچه سوالات کنکور سراسری حذف شده اند و تأثیر آن ها تنها از طریق نمرات کسب شده در امتحانات نهایی پایه دوازدهم به صورت قطعی در سوابق تحصیلی اعمال می گردد.

بهترین زمان برای ترمیم معدل برای کنکور نوبت اول چه زمانی است؟

برای داوطلبانی که قصد شرکت در نوبت اول کنکور (اردیبهشت) را دارند و نیاز به ترمیم معدل دارند، شرکت در امتحانات ترمیم معدل خرداد ماه سال قبل از آزمون اردیبهشت یا دی ماه همان سال تحصیلی می تواند مناسب باشد تا نمرات جدید تا زمان اعلام نتایج نهایی و فرآیند انتخاب رشته اعمال شوند.

آیا نمره کنکور نوبت اول و نوبت دوم با هم جمع می شوند؟

خیر، نمرات خام کنکور نوبت اول و نوبت دوم با هم جمع نمی شوند. بلکه سازمان سنجش بالاترین تراز کل کسب شده توسط داوطلب را (که شامل تراز آزمون و تأثیر قطعی سوابق تحصیلی است) از بین نوبت های شرکت کرده، برای قبولی و انتخاب رشته ملاک قرار می دهد.

آیا برای ثبت نام در نوبت اول کنکور باید حتماً مدرک دیپلم داشته باشم؟

دانش آموزان پایه دوازدهم که هنوز مدرک دیپلم خود را دریافت نکرده اند نیز می توانند با رعایت شرایط سازمان سنجش (مانند تعهد به فارغ التحصیلی تا تاریخ ۳۱ شهریور همان سال کنکور) در کنکور نوبت اول ثبت نام و شرکت کنند. ارائه مدرک نهایی دیپلم در زمان انتخاب رشته و ثبت نام در دانشگاه الزامی است.