یادداشت:  ددپول و ولورین نامحتمل ترین فیلم رفاقتی مارول

این روز ها نسخه با کیفیت فیلم ددپول و ولورین منتشر شده و همه جا حرف از آن است؛ اما اگر من بخواهم در چند جمله فیلم را معرفی کنم بدون شک آن را یک اثر شلخته و بدون یک پایه داستانی درست می دانم که نه در فرم و مدل کارگردانی و نه در محتوای اکشن و کمدی ارائه شده خود به پای دو فیلم اول هم نمی رسد. در واقع ما در فیلم ددپول و ولورین با یک اثر فن سرویس (Fan Service) روبرو هستیم که هر چند دقیقه برای عشق و حال هواداران یک شخصیت قدیمی را به داستان وارد می کند و با شوخی های شخص ددپول او را به باد تمسخر می گیرد.

اما چرا چنین محتوای بدون منطق و شلم شوربایی که نه فیلمنامه دارد و نه حتی یک شخصیت شرور قابل دفاع جدا از بحث هواداری تبدیل به اثری موفق نزد مخاطب عام شده است؟! به نظر من جواب در انتخاب یک ژانر به عنوان پس زمینه فیلم خلاصه می شود و آن نیز «کمدی رفاقتی» است. فیلم ددپول و ولورین در سبک و ژانر خود یک نوع فیلم رفاقتی ابرقهرمانی با دو شخصیت خاص برای این ژانر است که تعامل آنها بر اساس تضاد مناسب شخصیت ها است. ددپول فردی خوش صحبت است در حالی که ولورین یک الکلی تاریک و ساکت است که در قلبش احساس گناه زیادی دارد.

ددپول و ولورین نامحتمل ترین فیلم رفاقتی مارول

بنابراین تنها نکته قابل دفاع و بررسی فیلم شکل گیری یکی از نامحتمل ترین دوستی های سینمایی در دل این اثر است. با تمام نقد هایی که پایه داستانی فیلم وجود دارد اما همین نیم خط داستان زمینه ای که بر پایه نجات جهان شکل گرفته است زمانی جالب تر می شود که دو شخصیت مرکزی داستان از یکدیگر متنفر باشند. این کافی است تا فرمولی آشنا را در نظر بگیریم و آن را به یکی از بزرگترین ژانرهای شناخته شده تاریخ سینما تبدیل کنیم حتی در کنار ژانر ابرقهرمانی. ددپول و ولورین فرمول فیلم های پلیسی رفاقتی (buddy cop) را به رسم اکثر این آثار چاشنی قصه می کند و در آن دو شخصیت متضاد وید (رایان رینولدز) یا ددپول و لوگان (هیو جکمن) یا ولورین با وجود تمام خصوصیات متفاوت سعی می کنند دنیاهای خود را نجات دهند و هدف زندگی را بار دیگر پیدا کنند.

خب من در این یادداشت به دنبال نقد فیلم نیستم و هدف من تمرکز بر همین چاشنی کمدی رفاقتی است که فیلم را تا اندازه ای نجات داده است. اما پیش از این ابتدا باید پرسید که از اساس فیلم «کمدی رفاقتی» چیست؟!

فیلم های رفافتی که با نام buddy cop شناخته می شوند داستان های شخصیت محوری هستند که شرکای نامتناسبی را برای اجرای عدالت با هم جفت می کنند. در واقع با ترکیب عناصر جنایی و اکشن هیجانی با کمی کمدی اسکروبال فیلم های پلیسی رفاقتی دو قهرمان را که در تقابل با یکدیگر قرار دارند در طول داستان باهم همراه می کنند و این دو در پایان یاد می گیرند که دور هم جمع شوند و یک روز سخت را نجات دهند و البته در پایان نقاط مشترکی نیز پیدا کنند. این فیلم ها اغلب مانند کمدی های عاشقانه عمل می کنند اما در کمدی رفاقتی به جای ابراز عشق هدف ایجاد پیوندی دوستانه است.

ددپول و ولورین نامحتمل ترین فیلم رفاقتی مارول

برای مثال فیلم «سگ ولگرد» محصول 1949 آکیرا کوروساوا ریشه های این ژانر را دارد و دو شخصیت مرکزی داستان را به عنوان افسران مجری قانون به تصویر می کشد و استفاده از پلیس در چنین فرمولی را توضیح می دهد. اما این فرمول در تمام این سال ها گسترش یافته و خود را با طیف گسترده ای از شخصیت ها و ژانرها تطبیق داده است. از کارآگاهان خصوصی گرفته تا شکارچیان جایزه گیر سبک وسترن و همچنین ابرقهرمانان؛ اما این ژانر در این سال ها بیشتر بر جنبه «رفاقتی» تمرکز کرده است که به این معناست که قهرمانان غیرمحتمل با یک ماموریت می توانند تا پایان داستان از یک همکاری حرفه ای به دوستان شخصی تبدیل شوند.

در حالی که این فیلم ها همیشه در سینماها خوب عمل نمی کنند اما طرفداران این ژانر می توانند شکل گیری یک برومنس یا عشق برادرانه عالی و در حال شکوفایی را در این آثار ببینند. خب اکنون باید پرسید که چه چیزی یک فیلم رفاقتی عالی را می سازد؟

توجه داشته باشید که هر فیلمنامه نویسی که یک سناریو ژانری می نویسد باید اصول ژانری که طراحی می کند را درک کند و در عین حال از کلیشه ها اجتناب کند. برخی از ژانرها مانند پلیسی رفاقتی و رام کام اجازه می دهند کلیشه ها در هنگام اجرای آن بیش از پیش شکوفا شوند. نویسندگان اگر کلیشه های ژانر رفاقتی را درک کنند می توانند به طور مؤثری از آن استفاده کنند بنابراین بیایید به ویژگی هایی بپردازیم که این فیلم ها را تعریف می کنند.

ددپول و ولورین نامحتمل ترین فیلم رفاقتی مارول

1- تضاد های شخصیتی: موفق ترین فیلم های رفاقتی دو قهرمان داستانی را نشان می دهند که شرایط عادی نباید با هم باشند اما با وجود اصطکاک هایی که شخصیت شان ایجاد می کند چیزی درباره آنها منطقی می شود. در این فیلم ها قهرمان ها اغلب افراد نامناسب درون سازمان هایشان هستند. در حالی که آنها در شغل خود خوب هستند اغلب کاستی هایی دارند که این افراد را از عالی بودن دور می کند. در نهایت این دو قهرمان با اکراه با هم جفت می شوند تا یک روز سخت را نجات دهند خواه یا ناخواه. به نظر من بهترین مثال برای این آثار فیلم های شین بلک است که نشان داده استاد ژانر پلیسی رفاقتی است. او پیوسته یک جفت شخصیت کلاسیک را در فیلم هایی مانند اسلحه مرگبار کیس کیس بنگ بنگ و بچه های خوب خلق کرده که ما را جذب خود کرده اند.

2- ملاقات با خشونت: آثار رام دارای یک چاشنی بامزه از ملاقات ها و رویارویی های ناگهانی دل انگیز هستند بنابراین منطقی است که ژانر رفاقتی نیز نسخه خاص خود از این مدل را داشته باشد و البته خونین تر از این چاشنی مشخص باشد. منظور من این است که صحنه های خشونت آمیز در اولین برخورد شخصیت های متضاد لحن بقیه فیلم و پویایی بین دو قهرمان را در این ژانر تعیین می کند. وقتی نویسنده ای دیدار خشونت آمیز را خنده دار و در عین حال ترسناک می کند پایه و اساس رابطه بین شخصیت ها و مخاطب را می گذارد. ملاقات اولیه کاراکترها را دربرابر هم قرار می دهد و تنشی ایجاد می کند که تا پایان فیلم حل می شود حتی اگر مخاطب می داند که این شخصیت ها تا پایان فیلم در کنار هم خواهند بود. سخت ترین قسمت این ژانر شناخت شخصیت ها و برقراری روابط آنها در مدت زمان کوتاه است. اگر بتوانید همه این کارها را در اولین اقدام انجام دهید پس شما به خال زده اید.

ددپول و ولورین نامحتمل ترین فیلم رفاقتی مارول

3- موانع ارتباطی کمدی: در فرمول فیلم های رفاقتی دو قهرمان متضاد داستان به عنوان شخصیت های اصلی با برخورد با درگیری هایی که به همان اندازه که سرگرم کننده هستند کمدی زیادی ایجاد می کنند. اغلب طبیعت آرام و شوخ طبع یک شخصیت با شریک جدی و منظم آنها درگیر می شود. این می تواند لحظات کمدی ایجاد کند که مخاطب را با داستان بهتر درگیر کند.

4- تکامل عشق برادرانه: در حالی که این دو قهرمان داستان قرار نیست برخلاف آثار عاشقانه مسائل خود را با عاشق شدن حل کنند اما زبان مشترکی پیدا می کنند که به آنها کمک می کند با هم ارتباط برقرار کنند و رشد کنند. شراکت غیر متعارف و به ظاهر ناسازگار در نهایت نتیجه می دهد زیرا شخصیت ها پیوندی قوی ایجاد می کنند و می توانند به طور موثر به عنوان یک تیم کار کنند. این طبیعت بشری است که این تکامل احساس صمیمیت کند زیرا رابطه قوی بین مردم اینگونه است. قرار گرفتن شخصیت ها در موقعیتی که باعث می شود دفاع خود را کنار بگذارند و از نظر احساسی یا جسمی آسیب پذیر شوند می تواند رابطه را توسعه دهد و در عین حال باعث خنده مخاطب شود. در پایان این ترانه ها باید گرد هم آیند تا شروع یک دوستی زیبا را به نمایش بگذارند که می تواند به ماجراهای بیشتری منجر شود یا فقط به عنوان یک برومنس زیبا در تاریخ سینما وجود داشته باشد.

اکنون با فهم اصول فیلم های کمدی اکشن رفاقتی می توان به سادگی گفت که ددپول و ولورین یک فیلم ابرقهرمانی با شنل آثار رفاقتی است که عناصر اصلی آن به شکلی مناسب باهم ترکیب شده اند.

Deadpool & Wolverine

همانطور که قبلاً اشاره کردم ژانر پلیسی رفاقتی از زمانی که کوروساوا آن را به جریان اصلی سینما معرفی کرد تکامل یافته است. مسلماً بسیاری از فیلم های ابرقهرمانی از تمهیدات این ژانر پیروی می کنند اما فیلم ابرقهرمانی دنیای سینمایی مارول یعنی Deadpool & Wolverine به شکلی نامحتمل به این ژانر متمایل می شوند و آن را برای خنده لحظاتی شاد با طرفداران و برای عاشقانه بین دو ابرقهرمان نمادین (و سودآور) اجرا می کنند.

اما چرا می گویم این همراهی بین ددپول و ولورین نامحتمل است؟ چون از زمان اولین ملاقات آنها در صفحات کمیک در سال 1994 این دو قهرمان خشن به ندرت در یک صفحه باهم بوده اند. پس از اولین ملاقات آنها زمانی که وید با دو شمشیر خود به سینه لوگان ضربه زد آنها لحن را برای کل رابطه خود در مارول کامیکس ایجاد کردند: آنها به یکدیگر توهین می کنند به یکدیگر چاقو می زنند دوباره بلند می شوند یک آتش بس موقت برقرار می کنند و در نهایت بار دیگر این چرخه را از نو تکرار می کنند. خب همین درگیری یک رابطه عالی برای شکل گرفتن یک داستان رفاقتی است.

رابطه سینمایی بین ددپول و ولورین نوید پویایی این مدل فیلم را در X-Men Origins: Wolverine در سال 2009 داده بود. اما بسیاری از این تصویر راضی نبودند بنابراین مشارکت در Deadpool & Wolverine بیشتر به یک داستان رستگاری برای هر دو شخصیت تبدیل شد.

نامحتمل ترین فیلم رفاقتی مارول

در پایان باید گفت: فیلم های رفاقتی برای همه مدل مخاطبی مناسب نیستند اما این دست فیلم ها یک زیرژانر کمدی قوی هستند که وقتی خوب ساخته شوند می توانند نتیجه ای عالی داشته باشند به خصوص وقتی که مخاطب از قبل با دو شخصیت اصلی آشنا شده باشد.

به نظر من با دیگر فیلم های رفاقتی که امسال عرضه شدند (گرگ ها پسران بد 4) این ژانر می تواند مانند رام کام در حال تجدید حیاتی دوباره باشد. این ژانر ارزش وقت گذاشتن یک فیلمنامه نویس را برای نوشتن دارد زیرا می تواند به آنها کمک کند تا یاد بگیرند که چگونه شخصیت ها و روابط آنها را در مدت زمان کوتاهی ایجاد کنند. این مهارت برای کارکردن یک فیلم رفاقتی ضروری است اما می تواند برای نویسندگانی که روی هر داستان دیگری کار می کنند نیز سودمند باشد. بنابراین به نظر من ددپول و ولورین با وجود این که اثری پر از مشکلات فراوان است اما می توان آن را تنها برای همین پوسته کمدی رفاقتی اش تماشا کرد.

دکمه بازگشت به بالا