گرگرفتگی در زنان یائسه | مجله سیب
یکی از مشکلاتی که زنان در دوران یائسگی آن را تجربه می کنند گرگرفتگی است. تقریباً اکثر زنان در دوران یائسگی خود با گرگرفتگی بدن مواجه شده و به دنبال راهی برای درمان آن هستند. به همین بهانه، در ادامۀ این مطلب قصد داریم با استفاده از اطلاعات پزشکی بررسی کنیم که اولاً گرگرفتگی چیست، ثانیاً راه حل مناسب برای درمان گرگرفتگی بدن در دوران یائسگی چیست و چه اقداماتی می توانند در کاهش یا از بین رفتن آن مفید باشند؛ با ما همراه باشید.
گرگرفتگی چیست؟
گرگرفتگی احساس گرما همراه با قرمزی اغلب در ناحیۀ صورت است؛ اما، ممکن است سایر نواحی بدن مانند گردن، میان تنه، قفسه سینه و بازوها را نیز درگیر کند. این احساس گرما اغلب چند دقیقه ای طول می کشد و ممکن است با تعریق شدید و افزایش ضربان قلب همراه باشد. گاهی متعاقب این علائم لرز و اضطراب نیز هنگام گرگرفتگی رخ می دهد.
چه عواملی سبب بروز گرگرفتگی بدن می شوند؟
عوامل مختلفی در بروز گرگرفتی بدن مؤثر هستند و می توانند باعث شوند که در صورت، گردن و سایر اعضای بدن خود احساس داغ بودن و گرما کنید. این عوامل عبارت اند از:
- عوامل تنظیم کنندۀ حرارت مانند تب، ورزش یا در معرض گرمای زیاد قرار گرفتن؛
- عوامل نورولوژیک مانند تومورها، سردرد، MS، صرع و پارکینسون؛
- عوامل گشادکنندۀ عروق مانند مصرف الکل، بعضی داروها، آکنه روزاسه، سندرم سروتونینی، برخی بدخیمی ها؛
- شوک آنافیلاکتیک، غذاخوردن و برخی شرایط مانند یائسگی؛
- بیماری هایی مانند سارکوییدوزو پرکاری تیروئید.
گرگرفتگی یائسگی در چه زمانی رخ می دهد و شانس بروز آن چقدر است؟
در 40 درصد بانوان علائم گرگرفتگی یائسگی در مراحل اولیه بی نظمی عادت ماهانه تا قطع کامل آن مشاهده شده و 60 الی 80 درصد از زنان نیز این علائم را در مراحل بعدی و انتهایی قطع خون ریزی تجربه می کنند. برخی از زنان نیز این علائم را خفیف و بسیاری از بانوان آن ها را شدید تجربه می کنند.
چه عواملی شانش گرگرفتگی یائسگی را افزایش می دهند؟
برخی علائم و شرایط ممکن است زنان را بیشتر در خطر بروز گرگرفتگی یائسگی قرار دهد. عواملی نظیر چاقی، سیگار، کاهش فعالیت فیزیکی، عوامل ژنتیکی و نژاد (برای مثال سیاه پوستان آفریقایی ـ امریکایی از چینی ها و ژاپنی ها بیشتر دچار گرگرفتگی یائسگی می شوند.) نقش مهمی در افزایش شانس بروز گرگرفتگی ایفا می کنند.
درمان گرگرفتگی در یائسگی چه زمانی آغاز می شود؟
استفاده از دارو در صورت بروز علائم متوسط تا شدید برای درمان گرگرفتگی بدن در دوران یائسگی توصیه می شود. همچنین درصورتی که گرگرفتگی به کیفیت زندگی فرد آسیب وارد کند، تجویز داروی مناسب ضرورت پیدا می کند.
درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی
راه های مختلفی برای درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی وجود دارد و می توان این علائم آزاردهنده را تا میزان زیادی کاهش داد. در ادامه این سرفصل به بررسی این راه ها خواهیم پرداخت.
درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی با دارو
تنها 30ـ20 درصد بانوان، علی رغم شدت علائم، به دنبال درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی با مداخلات پزشکی هستند. علت این اقدام نکردن نسبت به درمان این است که معمولاً خیلی از زنان سعی در پنهان کردن یائسگی خود داشته یا با این تفکر که به زودی و حداکثر تا یک یا دو سال گرگرفتگی برطرف خواهد شد به دنبال درمان نمی روند. بااین حال بسیاری از مطالعات حاکی از آن هستند که، گرگرفتگی و برخی دیگر از عوارض آن ممکن است خیلی بیشتر از این مدت طول بکشند.
استفاده از هورمون نیز یکی از گزینه های درمان گرگرفتگی یائسگی است که البته زیاد رایج نیست؛ چراکه ممکن است شانس ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
به همین دلیل است که در افرادی با سابقۀ سرطان پستان نیز از هورمون برای درمان گرگرفتگی در یائسگی استفاده نمی شود. علاوه بر این در افراد با سابقۀ بیماری های کرونا ویروسی قلب، سکته مغزی یا افرادی که سابقۀ به وجود آمدن لخته خون (ترومبوز) در ورید عمقی (DVT) پا و آمبولی شریان ریوی (Pulmonary Embolism) را دارند نباید از ترکیبات هورمونی برای رفع علائم گرگرفتگی استفاده شود.
هورمون های استروژن و پروژسترون ازجمله هورمون هایی هستند که ممکن است به صورت محدود برای درمان گرگرفتگی بدن استفاده شوند.
قرص گرگرفتگی یائسگی
داروهای زیادی به عنوان قرص ضد گرگرفتگی در دوران یائسگی شناخته می شوند؛ اما، تنها قرص گرگرفتگی یائسی، که به تأیید سازمان غذا و دارو امریکا رسیده است، قرص پاروکستین است که تجویز آن در دوزهای پایین توصیه می شود.
اما علاوه بر قرص گرگرفتگی یائسگی پاروکستین برخی دیگر از داروها ممکن است برای درمان گرگرفتگی بدن در دوران یائسگی تجویز شوند که عبارت اند از:
- ونلافاکسین (Venlafaxine)؛
- سیتالوپرام (Citalopram)؛
- اس سیتالوپرام (Escitalopram).
مصرف این داروها به اندازۀ هورمون درمانی مؤثر نیست؛ اما، برای زنانی که نمی توانند از هورمون استفاده کنند بهترین گزینه به شمار می روند. بعد از مصرف این داروها ممکن است که عوارضی چون سرگیجه، خواب آلودگی، مشکل در تمرکزکردن یا افزایش وزن نیز تجربه شود.
به غیراز این داروها برخی دیگر از داروها نیز ممکن است در مراحل درمان گرگرفتگی یائسگی استفاده شوند که از متداول ترین آن ها می توان به داروهای زیر اشاره کرد:
- گاباپنتین: گاباپنتین یک داروی ضد تشنج است که می تواند برای کاهش گرگرفتگی یائسگی مفید باشد و به همین دلیل در میان برخی به عنوان قرص برای درمان گرگرفتگی نیز شناخته می شود. عوارض جانبی این دارو خواب آلودگی، سرگیجه، احتباس آب در اندام ها و خستگی را شامل می شود.
- پرگابالین: یکی دیگر از داروهای ضد تشنج است که می تواند در کم کردن گرگرفتگی های یائسگی مؤثر باشد. ممکن است پس از مصرف این دارو برخی عوارض جانبی مثل سرگیجه، خواب آلودگی، مشکل در تمرکزکردن و افزایش وزن را تجربه کنید.
- اکسی بوتینین کلراید: این دارو اغلب برای درمان اختلالات ادراری مانند بیش از حد فعال بودن مثانه استفاده می شود؛ اما، ممکن است به برخی از زنان در درمان گرگرفتگی یائسگی کمک کند. عوارض جانبی این دارو می تواند خشک شدن دهان، خشک شدن چشم، یبوست، تهوع و سرگیجه را شامل شود.
- کلونیدین: کلونیدین ازجمله داروهایی است که معمولاً برای درمان فشارخون بالا استفاده می شود و ممکن است برای بهبود گرگرفتگی بعد از یائسگی نیز مفید باشد. سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان و یبوست از عوارض جانبی این دارو هستند.
همان طور که گفته شد، افرادی که سابقۀ برخی بیماری ها را دارند نمی توانند از داروهای هورمونی برای درمان گرگرفتگی بدن استفاده کنند. مصرف تنها برخی داروها نیز برای این افراد مجاز است که عبارت اند از:
- مهاركننده های برداشت سروتونين یا SSRI مانند پاروکستین، سیتالوپرام، اسیتالوپرام (اما نه فلوکستین و نه سرترالین)؛
- داروهای مهاركننده های برداشت سروتونين ـ نوراپینفرین یا SNRIs مانند ونلافاکسین؛
- برخی داروهای ضد صرع مانند گاباپنتین (به خصوص برای کسانی که بیشتر در شب ها علایم گرگرفتگی دارند) و پرگابالین؛
- حتی داروهایی مانند کلونیدین و اکسی بوتینین می توانند به بهبود علائم گرگرفتگی ناشی از یائسگی کمک کنند.
ترکیب Bazedoxifene/Conjugated Estrogen چه مزیتی در کنترل گرگرفتگی بدن دارد؟
این ترکیب دارویی دستۀ جدیدی به نام کمپلکس استروژن انتخابی بافت (TSECs) است که از ترکیب یک استروژن مدولاتور انتخابی گیرنده استروژن (SERM) ساخته شده است. مزیت این دارو در این است که اثرات خوب استروژن در کاهش گرگرفتگی یائسگی را بدون عوارض پروژسترون (مثل درد سینه ها و افزایش خطر سرطان پستان) به همراه دارد.
ترکیب لوونورژسترل داخل رحمی و استروژن چه مزیت یا عوارض احتمالی در کنترل گرگرفتگی ناشی از یائسگی دارد؟
از مزیت استفاده از ترکیب لوونورژسترل داخل رحمی و استروژن کاهش عوارض سیستمیک پروژسترون در عین مهار تحریک رحم است. بااین حال احتمال جذب سیستمیک لونورژسترل و افزایش خطر سرطان پستان وجود دارد و به همین دلیل در درازمدت ممکن است خطر داشته باشد.
آیا طب سوزنی و طب سنتی برای درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی مفید است؟ اچ2
وضعیت برخی بیماران ممکن است با استفاده از درمان های مثل طب سنتی بهبود یابد. البته باید توجه داشت که حدود نیمی از بیماران با دریافت دارونما (Placebo)؛ یعنی دریافت دارو با ظاهر مشابه اما فاقد ماده مؤثر هم پاسخ می گیرند. به نظر می رسد طب سوزنی هم نقش دارونما داشته باشد.
درمان گرگرفتگی بدن با گیاهان سنتی و روغنِ دانه ها
گیاهانی مانند جنسینگ (Ginseng)، یام وحشی، شبدر قرمز (Red Clever)، دونگ کو (Dong Quai) و روغن ایونینگ پریم رز(Evening Primrose Oil) برای کنترل علائم گرگرفتگی استفاده می شوند؛ ولی، تأثیر چندانی در کنترل علائم ندارند.
گرگرفتگی یکی از عوارض طبیعی یائسگی است که ممکن است تا چند سال پس از یائسگی نیز در زنان باقی بماند. به همین دلیل بسیار مهم است که برای درمان گرگرفتگی یائسگی به پزشک مراجعه کنید. دارودرمانی و تجویز قرص ضد گرگرفتگی در کنار هورمون درمانی از متداول ترین روش های پیش رو برای درمان گرگرفتگی بدن در دوران یائسگی هستند؛ اما، به دلیل افزایش شانس ابتلا به سرطان پستان، هورمون درمانی تنها برای درصد کمی از زنان تجویز می شود.
سوالات متداول در مورد گرگرفتگی در زنان یائسه
گرگرفتگی چیست؟
گرگرفتگی احساس گرما همراه با قرمزی اغلب در ناحیه صورت است؛ اما، ممکن است سایر نواحی بدن مانند گردن، میان تنه، قفسه سینه و بازوها را نیز درگیر کند.
درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی چیست؟
داروهای مختلفی برای این مورد تجویز می شود که بسته به شرایط بیمار انتخاب های دارویی متفاوت خواهد بود.
آیا طب سوزنی در درمان گرگرفتگی بدن در یائسگی مفید است؟
وضعیت برخی بیماران ممکن است با استفاده از درمان های مثل طب سنتی بهبود یابد. البته باید توجه داشت که، حدود نیمی از بیماران با دریافت دارونما (Placebo)؛ یعنی دریافت دارو با ظاهر مشابه اما فاقد ماده مؤثر هم پاسخ می گیرند. به نظر می رسد طب سوزنی هم نقش دارونما داشته باشد.
مسوولیت کلیه محتوای سایت بر عهده منابع اصلی بوده و بانک مشاغل اینفوجاب هیچ مسوولیتی در قبال محتوا ندارد.