عوامل برگشت ارتودنسی و میزان احتمال آن

ارتودنسی دندان یکی از محبوب ترین روش های درمان برای اصلاح ناهنجاری های فکی و دندانی و بهبود زیبایی لبخند است. با این حال در برخی موارد پس از پایان دوره درمان ارتودنسی و برداشتن دستگاه ها دندان ها به حالت اولیه خود بازمی گردند که این مسئله تحت عنوان برگشت ارتودنسی شناخته می شود. در این مقاله به بررسی عوامل موثر بر برگشت ارتودنسی روش های تشخیص و راهکارهای پیشگیری و درمان آن می پردازیم.

علائم برگشت ارتودنسی

• حرکت دندان ها : دندان ها شروع به حرکت به سمت وضعیت قبلی خود می کنند و نظم و آرایش مناسب از دست می رود.
• فاصله افتادن بین دندان ها : در برخی موارد فاصله های ایجادشده به دلیل درمان دوباره بسته شده و یا حتی فاصله های جدیدی ایجاد می شود.
• احساس عدم تراز بودن فک ها : این وضعیت در افرادی که ناهنجاری های شدیدتری داشته اند بیشتر دیده می شود.
• ناراحتی در هنگام بستن دهان یا جویدن غذا : این حالت ناشی از به هم خوردن تراز دندان ها و فک هاست.

دلایل و عوامل موثر در برگشت ارتودنسی

عوامل برگشت ارتودنسی متعدد و گاهی پیچیده هستند. مهم ترین عوامل عبارتند از :

تغییرات طبیعی بدن

پس از دوران ارتودنسی ساختار فک و دندان ها همچنان به رشد و تغییر ادامه می دهد و ممکن است باعث حرکت دندان ها شود. در مواردی که رشد فک به صورت نامتقارن باشد این احتمال بیشتر است.

عدم استفاده از ریتینر

ریتینرها ابزارهایی هستند که پس از پایان درمان ارتودنسی برای تثبیت دندان ها در جایگاه جدید استفاده می شوند. استفاده نکردن منظم از ریتینر یکی از دلایل اصلی برگشت ارتودنسی است.

عادات دهانی

عادات ناپسند مانند مکیدن انگشت یا فشار زبان به دندان ها می تواند باعث فشار مداوم به دندان ها و حرکت آن ها به سمت جایگاه اولیه شود.

عدم هماهنگی عضلات فکی

حرکات و قدرت عضلات فکی و زبان می تواند در موقعیت دندان ها تأثیر داشته باشد. در صورت عدم هماهنگی در این عضلات احتمال برگشت ارتودنسی افزایش می یابد.

تشخیص برگشت ارتودنسی

برای تشخیص برگشت ارتودنسی و میزان حرکت دندان ها روش های زیر توصیه می شود :

• تصویربرداری رادیوگرافی و سی تی اسکن : تصاویر سه بعدی از ساختار دندان ها و فک برای ارزیابی دقیق موقعیت دندان ها کمک کننده است.
• اندازه گیری فاصله بین دندان ها : دندانپزشکان می توانند با استفاده از ابزارهای دقیق و اندازه گیری فاصله بین دندان ها میزان تغییرات را بررسی کنند.
• بررسی وضعیت ریتینرها : وضعیت قرارگیری و تناسب ریتینر با دندان ها نشانه ای از احتمال برگشت ارتودنسی است.

درمان برگشت ارتودنسی

اگر برگشت ارتودنسی اتفاق بیفتد بسته به شدت آن روش های درمانی متفاوتی توصیه می شود متخصصین ارتودنسی گلسته بهترین راهکارها را ارائه خواهند کرد :

استفاده مجدد از ریتینرها

در صورتی که حرکت دندان ها محدود باشد استفاده مداوم از ریتینرها می تواند به بازگشت دندان ها به موقعیت صحیح کمک کند.

ارتودنسی مجدد

برای مواردی که برگشت ارتودنسی شدیدتر است و تغییرات عمده ای در موقعیت دندان ها رخ داده ممکن است نیاز به ارتودنسی مجدد باشد.

تکنیک های جراحی

در برخی موارد خاص مانند ناهنجاری های شدید فکی جراحی های ارتوگناتیک یا جراحی های فک و دهان توصیه می شود.

پیشگیری از برگشت ارتودنسی

برای جلوگیری از برگشت ارتودنسی باید از روش های پیشگیرانه زیر استفاده کرد :

استفاده منظم از ریتینر

پیروی از دستورات دندانپزشک در استفاده از ریتینر اهمیت زیادی دارد. ریتینرها به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می شوند و انتخاب نوع مناسب باید تحت نظر دندانپزشک انجام شود.

مراجعه منظم به دندانپزشک

برای بررسی وضعیت دندان ها و فک ها مراجعه های منظم به دندانپزشک ضروری است تا هرگونه تغییرات اولیه شناسایی و به موقع کنترل شود.

مراقبت از عادات دهانی

پرهیز از عادات ناپسند مانند مکیدن انگشت و جویدن ناخن ها یا اجسام سفت اهمیت زیادی دارد.

راهکارهای خانگی برای جلوگیری از برگشت ارتودنسی

بعضی اقدامات خانگی می توانند به حفظ موقعیت دندان ها کمک کنند :

• تمرینات تقویت عضلات فکی : برخی تمرینات ساده مانند فشردن ملایم فک ها و تمرکز بر روی تنفس درست می تواند به تقویت عضلات فکی کمک کند.
• استفاده از ریتینر در منزل : پوشیدن ریتینرها در منزل و در زمان استراحت می تواند به کاهش فشار و تثبیت موقعیت دندان ها کمک کند.
• خودداری از مصرف غذاهای چسبنده : غذاهای چسبنده و سخت می توانند به ریتینرها فشار وارد کنند و باعث جابه جایی دندان ها شوند.

جداول

نتیجه گیری

برگشت ارتودنسی مسئله ای است که در صورت رعایت نکردن توصیه های دندانپزشکی احتمال رخداد آن وجود دارد. پیروی از دستورات دندانپزشک استفاده از ریتینرها و مراقبت های دوره ای از جمله موارد مهمی هستند که می توانند از برگشت ارتودنسی جلوگیری کنند.

پرسش و پاسخ

آیا استفاده از ریتینر بعد از ارتودنسی ضروری است؟ بله استفاده از ریتینر برای تثبیت موقعیت دندان ها پس از ارتودنسی ضروری است و عدم استفاده از آن می تواند باعث برگشت دندان ها شود.

چگونه می توان از برگشت ارتودنسی پیشگیری کرد؟ با استفاده منظم از ریتینرها مراجعه به دندانپزشک و پرهیز از عادات ناپسند می توان از برگشت ارتودنسی پیشگیری کرد.

آیا برگشت ارتودنسی نیاز به درمان مجدد دارد؟ بسته به شدت برگشت ممکن است درمان مجدد با ریتینرها یا حتی ارتودنسی مجدد مورد نیاز باشد.