درمان زانو درد در سالمندان
درمان زانو درد در سالمندان از پر تکرارترین سوال ها در میان افراد مسنی است که به زانو درد و انواع دیگر درد های مفصلی و استخوانی دچار هستند. همان طور که از نام پیداست زانو درد در سالمندان اشاره به دردهای مفصل زانو به دلیل افزایش سن دارد. این دردها چه به علت آرتریت باشند و یا آسیب ناشی از سالخوردگی، می توانند با روش های درمانی متنوع درمان شوند.
اگر آسیب جزئی باشد ممکن است به سادگی با استراتژی RICE برطرف شود، مانند استراحت، یخ یا گرما درمانی، فشرده سازی و استفاده از یک بریس موقت. اگر دامنه حرکتی سالمند تحت تاثیر قرار گرفته باشد، پزشک می تواند فیزیوتراپی را برای کمک به بازیابی آن تجویز کند. اگر درد شدید باشد، تزریق می تواند درد را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
در صورت موثر نبودن درمان های ذکر شده پزشک توصیه می کند که در مورد روش های دیگر برای درمان مانند درمان پلاسمای غنی از پلاکت یا جراحی فکر کنند. معمولا درمان زانو درد سالمندان به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی تکیه دارد. این روش ها میتوانند باعث آسیب اندام و سایر عوارض جانبی شوند.
سوال سالمندان این است که چه کاری میتوانند انجام دهند تا زانوهای خود را در حالت مناسب نگه دارند و بتوانند همچون گذشته از فعالیت هایی مانند پیاده روی، باغبانی و ورزش لذت ببرند؟
در مورد بروز زانو درد چه می دانید؟
برای درمان زانو درد در سالمندان باید از نحوه بروز آن اطلاعاتی داشته باشیم.
زانو درد می تواند ناشی از استفاده بیش از حد باشد که در این شرایط به عضله، تاندون یا رباط آسیب وارد می شود. البته اتفاقات دیگر نیز می توانند باعث بروز زانو درد حتی در افراد جوان و میانسال شود مانند: سقوط یا یک تصادف ناگهانی.
درد مزمن زانو در سالمندان معمولا نتیجه آرتروز است و آرتروز به علت پارگی منیسک ها رخ می دهد. منیسک ها بافت های سخت و فیبری که بین استخوان های زانو قرار دارند و از تماس مستقیم استخوان با استخوان جلوگیری می کنند.
غضروف مفصلی که از کاسه زانو محافظت می کند نیز می تواند با همان زوال مواجه شود. غضروف ممکن است در نهایت از بین برود و در نتیجه درد شدیدی از قرار گرفتن استخوان روی استخوان ایجاد شود که نیاز به جراحی تعویض زانو دارد.
زانو درد در سالمندان چگونه رخ می دهد؟
مفصل زانو بدن انسان بزرگ ترین مفصل بدن است و هنگام راه رفتن، دویدن یا بالا رفتن از پله ها وزن بدن را تحمل می کند، به همین دلیل بیشتر در معرض آسیب و انحطاط است.
در کشورهای غربی تقریبا از هر سه نفر یک نفر بالای 45 سال، نوعی زانو درد را گزارش می کند که با افزایش سن افزایش می یابد. زانو درد در سالمندان می تواند به طور ناگهانی و حاد ظاهر یا شاید در یک دوره زمانی (مزمن) ایجاد شود. اطلاع از چگونگی رخ دادن زانو درد می تواند درمان زانو درد در سالمندان را با سرعت بیشتری پیش ببرد.
دلایل بروز زانو درد در سالمندان چیست؟
برخی از دلایل زانو درد حاد عبارتند از:
- شکستگی و دررفتگی
- رگ به رگ شدن یا پارگی رباط
- آسیب های منیسک
- عفونت
زانو درد مزمن نیز می تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- نقرس یا نقرس کاذب
- پوکی استخوان
- بورسیت
- عفونت
- کندرومالاسی کشکک
- سندرومباند ایلیوتیبیال (IT band syndrome) یکی از بیماری های شایع مربوط به زانو به خصوص در کسانی که به ورزش دوچرخه سواری علاقه دارند
- آرتریت پس از ضربه
از بین تمام موارد ذکر شده در بالا، آرتریت شایع ترین علت زانو درد غیر ضربه ای در جمعیت سالمند است. به طوری که افزایش سن دلیل اصلی آرتروز زانو است. بروز زانو درد در برخی افراد می تواند ارثی باشد. در حالی که برای برخی دیگر استئوآرتریت زانو می تواند به علت آسیب، عفونت یا حتی اضافه وزن رخ دهد. لازم به ذکر است که زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به زانودرد هستند.
به استئوآرتریت آرتریت ساییدگی نیز گفته می شود. این بیماری وضعیتی است که در آن بالشتک طبیعی بین مفاصل که غضروف نامیده می شود، فرسوده شده و انتهای استخوان مفصل زانو بیشتر به یکدیگر ساییده می شود که در نهایت منجر به درد، تورم، سفتی، کاهش توانایی حرکت و گاهی تشکیل استئوفیت (خار استخوان) خواهد شد.
درمان زانو درد در سالمندان چگونه انجام می شود؟
پزشکان بر این باورند که تمام زانو درد ها جدی نیستند و نیازی به درمان های خاص ندارند و در نهایت با انجام مراقبت های ویژه یا چند ورزش خاص درمان می شوند. اما بعضی آسیب ها و مشکلاتی که برای زانو پیش می آید نیاز به درمان فوری دارد، چراکه با گذشت زمان باعث افزایش درد، بروز آسیب مفصلی و ناتوانی می شود.
برای درمان زانو درد در سالمندان روش های زیادی وجود دارد که با توجه به نوع آسیب وارد شده و علت درد، پزشک بهترین روش را برای درمان انتخاب می کند.
بعضی از روش های درمان زانو درد در سالمندان عبارتند از:
- مصرف دارو
- تزریق دارو
- انجام فیزیوتراپی
- انجام عمل جراحی
درمان زانو درد در سالمندان با مصرف دارو
برخی پزشکان برای درمان زانو درد در سالمندان که به دلیل شرایطی مانند: آرتروز یا نقرس به وجود آمده داروهایی را تجویز می کند. این داروها می تواند به کاهش درد سالمندان کمک کند:
- استامینوفن
- NSAIDs
- مواد افیونی
- گلوکزامین و کندرویتین
- دیاسرین
اگرچه داروها در کاهش درد و التهاب مفید هستند و ترکیبی از آن ها برای درمان آرتروز استفاده می شود، اما تمام داروهای فوق باید با احتیاط مصرف شوند زیرا مصرف بیش از حد آن ها می تواند عوارض نامطلوبی را ایجاد کند.
راه پله ها معمولاً یا صاف طراحی می شوند و یا به صورت مارپیچ هستند. در صورتی که وضعیت راه پله صاف باشد، قطعات و اتصالات کمتری نیاز است و این موضوع سبب می شود تا قیمت پله پیما کمتر شود. در ساختمان هایی که دارای راه پله های پر پیچ و خم هستند معمولاً می بایست سطح مشخصی از اتصالات استاندارد رعایت شود. هزینه نصب پله پیما برای چنین فضایی بیشتر خواهد بود. در سبک های جدید پله رو سعی شده تا اتصالات پیوسته استفاده شود تا موقعیت قرار گیری صندلی مخصوص مشکلی ایجاد نکند.
درمان زانو درد در سالمندان با تزریق دارو
اگرچه تزریق دارو را باید به صورت محدود انجام داد، اما این درمان به خوبی می تواند درد و التهاب را در مراحل اولیه زانودرد به طور چشمگیری کاهش دهد. دارو های تزریقی برای درمان زانو درد در سالمندان شامل موارد زیر می شوند:
کورتیکواستروئیدها: تزریق یک داروی کورتیکواستروئید به مفصل زانو می تواند به کاهش علائم آرتریت کمک کند و باعث تسکین درد شود البته در بعضی مواقع این روند چند ماه طول می کشد. توجه داشته باشید که این تزریق ها در همه موارد موثر نیستند.
اسید هیالورونیک: یک مایع غلیظ مشابه مایعی که به طور طبیعی مفاصل را روان می کند. اسید هیالورونیک را می توان برای بهبود تحرک و کاهش درد به زانو تزریق کرد. اگرچه نتایج مطالعات در مورد اثربخشی این درمان متفاوت است، اما تاثیر یک یا چند واکسن می تواند تا شش ماه ادامه داشته باشد.
پلاسمای غنی از پلاکت ((PRP: پی آر پی حاوی غلظتی از فاکتورهای رشد مختلف است که به نظر می رسد التهاب را کاهش داده و باعث بهبودی می شود. بعضی از مطالعات نشان داده اند که PRP می تواند برای افراد خاص مبتلا به آرتروز مفید باشد.
درمان زانو درد در سالمندان با انجام فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از بهترین و رایج ترین روش های درمان زانو درد در سالمندان است.
بسیاری از سالمندان ترجیح می دهند به جای مصرف یا تزریق دارو و تحمل عوارض جانبی آن با یک فیزیوتراپ حرفه ای به درمان و تسکین دردهای خود بپردازند. فیزیوتراپی باعث تقویت عضلات و حتی استخوان های اطراف زانو می شود.
فیزیوتراپ معمولا انواع مختلفی از تمرینات تقویتی را بر اساس شرایط خاصی که باعث زانو درد می شود توصیه کند. انجام تمرینات فیزیوتراپی و حرکات ورزشی برای درمان زانو درد در سالمندان به ویژه بهبود انعطاف پذیری و افزایش تعادل بسیار مفید عمل می کند.
انجام عمل جراحی برای درمان زانو درد در سالمندان
معمولا درمان زانو درد در سالمندان با روش های ذکر شده در بالا امکان پذیر است. اما در صورتی که فیزیوتراپی و تزریق دارو پاسخ مناسبی به درمان زانو درد در سالمندان ندهد، پزشک انجام عمل جراحی را پیشنهاد می کند.
پزشک سعی می کند آگاهی کافی را در ارتباط با مزایا و معایب عمل جراحی برای درمان زانو درد در سالمندان ارائه دهد تا با دیدی باز برای انجام عمل اقدام کنند. در اغلب موارد جراحی برای درمان زانو درد در سالمندان به روش های زیر انجام می شود:
جراحی آرتروسکوپی: بسته به آسیب وارد شده به زانو، پزشک ممکن است بتواند آسیب مفصلی را با استفاده از دوربین فیبر نوری و ابزارهای بلند و باریکی که از طریق چند برش کوچک در اطراف زانو وارد می شود، معاینه و ترمیم کند. آرتروسکوپی ممکن است برای برداشتن بندهای شل از مفصل زانو، بازسازی رباط های پاره شده و برداشتن یا ترمیم غضروف آسیب دیده (به خصوص اگر باعث قفل شدن زانو شود) استفاده شود.
جراحی تعویض جزئی زانو: در این روش جراح تنها قسمت آسیب دیده زانو را با قطعات فلزی و پلاستیکی تعویض می کند. این جراحی معمولا می تواند از طریق برش های کوچک انجام شود، بنابراین بهبودی سریع تر از جراحی برای جایگزینی کل زانو است.
تعویض کامل زانو: در این روش جراح استخوان و غضروف آسیب دیده را از استخوان ران، ساق پا و کاسه زانو جدا می کند و آن را با یک مفصل مصنوعی ساخته شده از آلیاژهای فلزی، پلاستیک های درجه یک و پلیمرها جایگزین می کند.
استئوتومی: این روش شامل برداشتن استخوان از استخوان ران یا ساق پا برای تراز بهتر زانو و تسکین درد آرتریت است. این جراحی می تواند به فرد کمک کند تا جراحی تعویض کامل زانو را به تاخیر بیندازد یا به طور کلی دیگر نیازی به آن نباشد.
روش های خانگی برای درمان زانودرد در سالمندان
درمان زانودرد در سالمندان تا حدی به علت مشکل بستگی دارد. با این حال درمان های ساده زیر می تواند به بسیاری از اشکال زانو درد کمک کند. این درمان ها شامل موارد زیر می شود:
فعالیت بدنی
- ورزش های تقویت قسمت بالای ران می تواند برای مفصل زانو مفید باشد
- ورزش می تواند پیشرفت آرتروز (OA) را که یکی از شایع ترین علل زانو درد است، به تاخیر بیندازد
- کالج آمریکایی روماتولوژی (ACR) و بنیاد آرتریت (AF) مردم را تشویق می کنند تا برای مدیریت زانودرد ورزش کنند. پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا، تای چی و یوگا از جمله ورزش هایی هستند که می توانند برای درمان زانودرد در سالمندان مفید باشند
- به طور کلی فعالیت بدنی باعث تقویت سلامت بافت غضروفی می شود
- ورزش همچنین باعث تقویت عضلات ساق پا می شود که برای درمان زانودرد در سالمندان مفید است
- افراد مبتلا به درد مفاصل می توانند از فعالیت هایی مانند ایروبیک در آب بهره مند شوند، زیرا فشار کمی به زانو وارد می کند
یادداشت پایانی
درمان زانو درد در سالمندان معمولا با روش های غیر تهاجمی انجام می شود. در اغلب موارد پزشک با انجام فیزیوتراپی یا تزیق دارو به درمان زانودرد سالمندان می پردازد و در بیشتر مواقع این روش ها موفقیت آمیز هم بودهاند. در کنار این درمان ها روش های خانگی نیز وجود دارد که موجب تسکین درد زانو می شود.