بررسی دو فیلم کوتاه / آشنایی‌زدایی از موقعیت‌هایی آشنا

مجله نماوا ، سحر عصرآزاد

“پل”؛ خلاقیت در پرداخت یک سوژه آشنا

فیلم کوتاه «برادری» روایتی موجز و روان از تهدیده ی ه ه ه

این فیلم ۲۶ دقیقه‌ای به نویسندگی و کارگردانی مریام جوبر. محصول مشترک تونس ک کانادا، قطر و سوئد است که نامزدی اسکار بهترین فیلم کوتاه داستانی سال ۲۰۱۹ را در کارنامه داد. اثری که زاویه‌های ظریف، غیرمستقیم و دراماتیک را برای پرداختن به جنایت‌های داعش در سوریه انتخاب کرده است.

فیلمی که در اولین نگاه ؛ کارگردان غیرمحتملی به آن توجه می‌کند، کارگردان رویه‌ای تازه را در فیلمی درباره جنایات داعش مورد توجه قرار داده و به‌خصوص می‌تواند برای فیلمسازان ایرانی که معمولاً سفارشی و شعاری به این سوژه ملتهب دارند، به الگو تبدیل شوند.

«برادری» با معرفی یک خانواده روستایی در تونس آغاز می‌شود که به زندگی بدوی خود در نگهداری از دام‌ها و… پدر محمد، مادر صالحه و دو پسرشان شاکر و رایان که فرزند کوچکتر به نوعی نگاه ناظر بر رویدادهای فیلم را به مخاطب دارد.

من تو را راحت نخواهم گذاشت: من پیش تو خواهم آمد. فیلمساز حجمی کاربردی را به شکل خلاصه به مخاطب ارائه می‌دهد که از اطلاعات ظریف و زیرپوستی به همراه دارد.

کنایه پدر به گرگی که به گله زده، بر قربانی کردن گوسفند رو به قبله و امتناع شاکر نوجوان. باشت‌هایی برای معرفی جزئی‌نگرانه این خانواده روستایی که در سکانس بعد از اخبار تلویزیون از تلاطم درور قرار می‌گیرند.

فیلمساز به سرعت با ورود دو کاراکتر جدید، هویت را از زیر پوست این خانواده به ظاهر آرام و خاموش می‌کند و این دو تازه‌وارد، سویه‌های جدید از روابط، و کشمکش‌های گذشته و حال آنها را می‌سازند.

فیلم آگاهانه از موضع گیری مستقیم درباره جنگ سوریه، کشتار، داعش و … پرهیز کرده است، اما به شکلی از زبان مخاطب را برای رسیدن به یک دیدگاه شخصی انسانی به داده‌های اثر همراهی می‌کند. به خصوص آنجا که برادر بزرگتر مالک از شاکر قول می‌گیرد که اشتباه او را در ترک خانواده و پیوستن به جنگ تکرار نکند.

خانواده با مالکی که بعد از یک سال بیخبری بعد از پیوستن به جنگ سوریه حالا با همسر سوریاش بازگشته، به شیوه‌های مینیمال اما به ترسیم شمایلی از گذشته مناسبات درونی این خانواده، نسبت آسیب دیده مالک با پدر، چرایی رفتن و … می‌پردازند. اما چرایی بازگشت او را به عنوان رازی سر به مهر حفظ می‌کند تا تاثیر نهایی را همراهی کند.

فیلم «برادری» این امتیاز را دارد که صویری باورپذیر و ملموس از روابط و به‌خصوص تمایز بین خوانش دو دیدگاه از اسلام و همچنین شکاف بین نسل‌ها در یک روستای بدوی. در انتها تاوان قضاوت زودهنگام پدر را در فقدانی که خارج از قاب دوربین با فریادهای او خطاب به دریا برجسته می شود.

«وضعیت کنایه‌آمیز»؛ فاصله کوتاه بین مددجو و مددکار

فیلم کوتاه «وضعیت کنایه‌آمیز» قرینه‌پردازی یک موقعیت مشابه را بین دو کاراکتر به ظاهر متضاد به شکل ظریفی می‌دهد و می‌تواند به زیرمتنی تأمل‌برانگیز بدون شعار و اغراق برسد.

این فیلم کوتاه ۱۲ دقیقه‌ای به نویسندگی و کارگردانی تایلر لیونل پار که بازیگری در نقش محوری را به عهده دارد، کشور کانادا در سال ۲۰۱۵ جهانی موفق شد و از آن جمله می‌توان جایزه جشنواره آنلاین فیلم کوتاه را دریافت کرد. درد

فیلم با چاشنی طنز یک روز را در زندگی جوانی به نام ترسیم می‌کند. روزی پیش درآمد موجز دارد و بدون اینکه به تصویر دربیاید . شب‌نشینی او با رفقایش در یک بار را با تکیه بر صدا و دیالوگ‌هایی که روی بک گراند سیاه شنیده می‌شوند، ثبت می‌کنند.

مستی شبانه‌ای که با قرار دادن صبح روز بعد از تداخل ایجاد کرده و جرقه بدبیاری‌های زنجیروار او را می‌دهند. هر چند این موقعیت‌ها نمونه‌های مشابه متعددی در فیلم‌های مختلف دارند، اما فیلمساز از آن پرهیز نیست و با ترسیم تهدیده‌هایی کدوار به انعکاس تصویر مورد نظر خود در ذهن مخاطب رسیده است.

از تشخیص با همسایه و پسر بی‌ادبش. پیتر که در آستانه تبدیل شدن به یک درگیری جدی است تا برخورد ظاهراً اتفاقی با زن عابر و سقوط لیوان قهور چ ر ت ک ک ک خ خ ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ت ی ی ی ی ی ی ی ی ی ی

اما هست دراماتیک ص ایل ک یک که دو مرد ; وارلی و نوزاد (هر دو با بازی کارگردان) را به عنوان مددجو م ر ر ع ع ع ع ع ع ع ع

موقعیت ظریفی که با تمایز بازی تایلر پار و البته تکیه بر گریم و … چه بسا ابتدا از نگاه مخاطب دور اما در ادامه با کدهایی که چگونه تبدیل شدن به خیابان یک کارتن خواب ارائه می‌دهد، قرینه‌پردازی وضعیت او و غیر جدی‌تر است. تا رسیدن به پرسش کلیدی چارلی (فتی صورتت چی شده؟!)

وضعیتی که فقط از آن خبر دارد و اما ما را به عنوان مخاطبی که اشراف به کلیت این موضوع درام می کند. تلنگری که مخاطب را به بازبینی می بیند به ظاهر ساده در همان روز حتی برخورد با همسایه و پسر بی‌ادبش وام.

فراتر از این قرینه پردازی ها فیلم “وضعیت کنایه آمیز” موفق شد فاصله بین مددجو و مددکار را نزدیک تر از آنچه به نظر می آید، ترسیم کرده و تقارن موقعیت های این چنینی یا به گفته بهتر فاصله کوتاه بین اوج تا حضیض را دارد. زبانی تصویری و موجز در معرض دید مخاطب قرار دهد. بدون اینکه شامل پیام یا پیام دافعه برانگیزی داده شود.

تماشای «برادری» و «وضعیت کنایه‌آمیز» در نماوا